روستای لیقوان

لیقوان یكی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است كه در دهستان میدان‌چای بخش مركزی شهرستان تبریز واقع شده‌است. جمعیت این روستا در سرشماری عمومی نفوس و مسكن سال ۱۳۸۵ خورشیدی، ۵٬۳۵۰ نفر برآورد شده‌است. پنیر و سفال‌گری این روستا معروف است. این روستا پیشتر لیوان و لوان هم نامیده می‌شد. مردم این روستا تا حدود ۱۰۰ سال پیش به زبان آذری كهن سخن می‌گفتند از دروازه تهران ـ تبریز خارج شوید و چیزی بیش از ۳۰ كیلومتر از سمت جنوب تبریز مسافت طی كنید. ر این مسیر شما از دو روستای بسیار زیبا و با طراوت «هروی» و «بیروق»، عبور می‌كنید كه هر كدام از دور دست نمای یك تابلوی خوش آب و رنگ نقاشی را دارد كه در قاب چشمانتان جای می‌گیرد. باور كنید هر كدام از این روستاها خود وسوسه‌ای هستند برای ماندن و دیدن، اما قرار و میعادگاه ما لیقوان است پس با خیالی شاعرانه پیش می‌رویم. لیقوان تنها نام یك روستا یا برند یك كالا نیست؛ لیقوان بخشی از فرهنگ و تمدن ایران است كه تاریخی تابناك پشت سر خود نهان دارد. چنان كه گفته و نوشته‌اند این روستا یكی از كهن‌ترین آبادی‌های آذربایجان شرقی است كه قدمت آثار مكشوفه آن به دوران پس از میلاد و اوایل اسلام بازمی‌گردد. لهجه آنها نیز جای پژوهش‌های زبان شناختی بسیار دارد البته این را هم اضافه كنم كه نام لیقوان چند بار تغییر یافته است. لیقوان تنها نام یك روستا یا برند یك كالا نیست؛ لیقوان بخشی از فرهنگ و تمدن ایران است كه تاریخی تابناك پشت سر خود نهان دارد. چنان كه گفته و نوشته‌اند این روستا یكی از كهن‌ترین آبادی‌های آذربایجان شرقی است كه قدمت آثار مكشوفه آن به دوران پس از میلاد و اوایل اسلام بازمی‌گردد. • لهجه آنها نیز جای پژوهش‌های زبان شناختی بسیار دارد البته این را هم اضافه كنم كه نام لیقوان چند بار تغییر یافته است. تاریخ : دره لیقوان به روایت تصویر لیقوان با تمام كوچكی اش، نام بزرگی است. روستایی كه اگرچه همیشه با پنیرهای قالبی ایرانی تداعی می شود، اما اگر به عنوان یك گردشگر وارد آن شوید جاذبه های بیشتری را می بینید كه تمام ذهنیت تان را از این روستا، تغییر می دهد! طبیعت زیبای لیقوان آنقدر غافلگیر كننده است كه ممكن است مجبور شوید هر چند دقیقه یك بار به خودتان یادآوری كنید كه خواب نمی بینید و اینجا گوشه ای از خاك سرزمین خودتان است! برای دیدن لیقوان باید به آذربایجان شرقی سفر كنید و در ۳۶ كیلومتری جنوب تبریز این روستا را ببینید كه در كنار رودخانه مهران رود و كوه های سر به فلك كشیده سهند جا خوش كرده است. جاده ارتباطی لیقوان- تبریز از مسیر «دروازه تهران» شهر تبریز شروع می شود و بعد از گذر از شهر باسمنج و روستاه های هروی (هربی) بیروق (بره) به روستای لیقوان می رسد. یادتان باشد كه دره لیقوان بین تمام دره های استان آذربایجان شرقی تنها جایی است كه امكان ارائه خدمات و پذیرایی از مسافران را دارد لیقوان یكی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است كه در دهستان میدان‌چای بخش مركزی شهرستان تبریز واقع شده‌است. جمعیت این روستا در سرشماری عمومی نفوس و مسكن سال ۱۳۸۵ خورشیدی، ۵٬۳۵۰ نفر برآورد شده‌است. پنیر و سفال‌گری این روستا معروف است. این روستا پیشتر لیوان و لوان هم نامیده می‌شد. مردم این روستا تا حدود ۱۰۰ سال پیش به زبان آذری كهن سخن می‌گفتند

روستای لیقوان در تبریز یكی از روستاهای آذربایجان شرقی است

 
فلسفه نامگذاری روستای لیقوان:
روستای تاریخی لیقوان كه د‌‌‌‌ر زبان محلّی «لوان» یا «لیوان» (به معنای آب های گرم كه از د‌‌‌‌امنه سهند‌‌‌‌ و از آثار آتشفشانی جاری می شود‌‌‌‌) می گویند‌‌‌‌، به استناد‌‌‌‌ شواهد‌‌‌‌ تاریخی، سكونت د‌‌‌‌ر لیقوان قد‌‌‌‌متی د‌‌‌‌یرینه د‌‌‌‌ارد‌‌‌‌ و این روستا ازمجموعه د‌‌‌‌ره های سهند‌‌‌‌ كه همیشه آب های گرم آن جاری بود‌‌‌‌ه شكل گرفته است. د‌‌‌‌ره سبز لیقوان با آب و هوای كوهستانی و خنك و چشمه های آب گرم معروفی كه د‌‌‌‌ارد‌‌‌‌، مهم ترین بهانه ای است كه باعث شد‌‌‌‌ه به این منطقه لقب د‌‌‌‌ره بهشت داده شود.

ساختار اصلی روستای لیقوان در تبریز:
روستای لیوان در تبریز دارای ساختاری به اصطلاح پلكانی می باشد كه به دلیل اینكه در این روستا اهمیت ویژه ای برای زمین های كشاورزی قائل بودند تماما روستا را بر روی صخره های حاشیه ی زمین بنا كرده بودند و به همین خاطر معماری این روستا به شكل پلكانی درآمده است.

روستای لیوان در تبریز دارای ساختاری پلكانی می باشد

 
جاذبه‌های تاریخی و گردشگری لیقوان:
- عمارت سنگی لیقوان (داش عمارت)

- پل حاج سالار لیقوان (حاج سالار كورپوسی): پل لیقوان یا پل حاج سالار لیقوان یكی از بزرگترین و معروفترین پلهای آذربایجان شرقی ست كه درسال 1209 ه.ش  در این روستا ساخته شده است. قدمت این پل به دوره قاجار میرسد.  این پل تاریخی در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۸۱ با شمارۀ ثبت ۷۵۳۵ به عنوان یكی از آثار ملی  ایران به ثبت رسیده است.

- قبرستان تاریخی لیقوان: گورستان تاریخی لیقوان مربوط به قرن هفتم ه.ق می باشد. سنگ نوشته هایی قدیمی فراوانی روی قبرها قرار دارد  و جملات متعددی، به شكل ماهرانه روی سنگ ها حكّاكی شده. متاسفانه این قبرستان هم مثل بقیه قبرستان های تاریخی  از دست سارقان و سودجویان در امان نمانده و سارقان بعضی از آثار باستانی آن را غارت كرده اند. قبرستان لیقوان یكی ازآثار ملی ثبت شده ی ایران میباشد كه در سالهای اخیر سازمان میراث فرهنگی استان آذربایجان شرقی اقدامات خوبی در جهت بازسازی آن انجام داده است.

- آب گرم طبیعی لیقوان: آب گرم لیقوان از تغییرات زیرزمینی و بقایای آتشفشان خاموش كوه های سهند شكل گرفته و یكی از بهترین و غنی‌ترین آب‌های معدنی منطقه می باشد.  آب گرم ایسّی سو در جنوب شرقی روستا و در كنار رودخانه لیقوان و چندین آبگرم كوچك و بزرگ دیگر به نامهای طوله سر، بارالی و باغچه قره وجود گرفته است كه با پیوستن آنها رودخانه لیقوان به وجود می آید.

بنا عقیده و تجربه  مردم منطقه این آبگرم ها برای رفع نارسایی‌های گوارشی مفید هستند. و به عمین علت در فصل تابستان عده زیادی از روستاییان و ایلات و عشایر منطقه و  گردشگران برای استفاده از چشمه‌های معدنی  اطراف آبگرم، خیمه و خرگاه برپا میكنند. یكی از عجایب این منطقه این است كه در دو طرف رودخانه، آب گرم است و از وسط آنها رودخانه ی بسیارخنك و گوارای لیقوان عبور میكند. آب و هوای عالی،دامنه ها ی زیبا و بكر  بخصوص در ارتفاعات سهند و همچنین مراتع و چمنزارها و گلزارها زیبا باعث  توجه ویژه مسئولین به این منطقه شده و طی سال های اخیر توسط اداره تربیت بدنی و سازمان گردشگری شهرك توریستی برای بازیهای زمستانی، كوه نوردی و ماهی گیری  احداث شده است.

- رودخانه لیقوان

- دره جنگلی و گردشگری لیقوان: دره لیقوان یا لوان دره سی از جاذبه های زیبا و دیدنی  روستای لیقوان است كه به دلیل داشتن رودخانه، چشمه، جنگل، درخت، و طبیعت بكر یكی از معروف ترین تقرّجگاه های اطراف شهر تبریز و قطب گردشگری استان آذربایجان شرقی می باشد.  این درّه در شرق روستای سفیده‌خوان قرار گرفته و  رودخانه‌ی لیقوان‌چایی با عبور از میان این دره باعث به وجود آمدن تفرجگاهی بسیار زیبا شده است. لیقوان چای از دامنه‌های شمالی رشته كوه سهند سرچشمه می‌گیرد و در ادامه چشمه سارهای متعددی از دره‌های شرقی و غربی لیقوان به آن وصل شده و رودخانه پرآبی را به وجود می آورند.

رودخانه از اراضی روستاهای سفیده‌خوان،لیقوان،بیرق و هروی عبور كرده و آنها  را آبیاری می‌كند. اطراف سرسبز رودخانه‌ی لیقوان‌چایی تفرجگاه بهاری و تابستانی مردم تبریز و گردشگران می باشد. كشت زارهای سرسبز و باغ‌های میوه خصوصا در فصل تابستان هزاران نفر از دوست داران طبیعت را به این دره  زیبا میكشد.

- چشمه‌های معدنی لیقوان:

- زاغه‌های طبیعی موجود در سردخانه بزرگ لیقوان

آب گرم لیقوان یكی از بهترین و غنی‌ترین آب‌های معدنی منطقه می باشد

 
صنایع دستی لیقوان:
با توجه به این كه این منطقه روستایی محسوب می شود پس یكی از مشاغل اهالی آن تولید صنایع دستی مخصوص خودشان است، از جمله محصولاتی كه زنان و مردان این منطقه با دست های خودشان تولید می كنند عبارت از ظروف سفالین (معروف به لیقوان قابی)، لباس های نمدی مردانه (شال پالتار)، لباس های چین دار و مخمل زنانه (یل تومان)،لباس های محلی زنانه(كوینح)، جوراب های پشمی زنانه، جوراب های پشمی مردانه، چاروق، جلیقه و شال و كلاه نمدی، قالی و قالیچه، فرش و تابلو فرش های نفیس، جاجیم و گلیم هستند.

غذاهای محلی روستای لیقوان:
پیشنهاد می كنیم زمانی كه به سمت روستای لیقوان در تبریزی رفتید از غذاهای محلی این روستا حتما امتحان كنید، از جمله غذاهای محلی كه در روستا می توانید میل كنید عبارت از دیزی یا آبگوشت مخصوص لیقوان(پیتی)، یارما شورباسی، اوماج آشی و قورما است.

محصولات كشاورزی و لنبی روستای لیقوان:
از جمله محصولات كشاورزی و لبنی كه در روستای لیقوان در تبریز تهیه و تولید می شود عبارتند از گردو، سیب،گلابی، سیب زمینی، نخود، جو، گندم، شیر، سرشیر، كره، ماست، خامه، دوغ، كشك، روغن حیوانی و پنیر لیقوان می باشد.