ماده اولیه سفالگری، گل است كه از انتزاج خاك رس با آب بوجود می آید و بعد از وَرز دادن و همگن كردن و هواگیری، كاملاً یكدست و قابل انعطاف می باشد. ساختن ظروف با گِل كه به دو صورت دستی و چرخی صورت می پذیرد سفالگری، و به ظرف ساخته شده از این طریق سفال می گویند
مهمترین ابزارهای مورد استفاده در هنر سفالگران استان خراسان جنوبی عبارتند از : چرخ سفالگری پایی یا برقی، سه پایه ، كاردَك ، نخ ، تاس آب ، بیل. اكسترودر ، بالمیل كار سفالگری در گذشته خاص مردها بوده ولی در مهدیه (شاهزیله) زنان در آوردن گل و جابجا كردن كوزه ها كمك می كردند. سفالگری در منطقه خراسان جنوبی كاملاً جنبه كاربردی داشته و اكثر محصولات منطقه بدون لعاب یا دارای لعاب ابتدایی است. روستای شاهزیله و كوشه در شهرستان خوسف از مناطق قدیمی ساخت ظروف سفالی می باشند. خاك مورد استفاده معمولاً خاك مَل و خاك رُس بندی و كوره ها اكثراً زمینی می باشد و سوخت آن گازوئیل است.
سفالگری در این استان به روشهای مفتولی (كویل) و چرخ كاری است. از روش مفتولی معمولاً برای ساخت ظروف با ارتفاع زیاد و یا ساختن تنور استفاده می شود. چرخكاری نیز به روش ابتدایی و اكثراً با چرخ پایی و در سالهای اخیر چرخ برقی جایگزین گردیده است. گاهی مقداری شن به خاك سفالگری اضافه می شود چون سفالگران منطقه بر این باورند كه وجود شن در خاك باعث استحكام بیشتر و بالارفتن مقاومت گل در هنگام پخت شده و در ضمن سرما را در درون ظرف نگه می دارد .
سفالهای منطقه اكثراً تراش خورده بوده و شامل : ضرب یا تنبك ـ قلك ـ جام ـ كوزه ـ تنور ـ لیوان ـ گلدان ـ كاسه ـ قلیان و تغار می شوند. این صنعت علاوه بر شهرهای بیرجند ، خوسف و بشرویه در شهرستان فردوس نیز از رواج نسبتاً خوبی برخوردار است.
منبع :سایت میراث فرهنگی خراسان جنوبی
