روستای آقابابا

گذری بر تاریخچه آقابابا
مقدمه:

نظر به اینكه شناخت وآشنایی از گذشته هر فرد جهت هویت یابی یكی از ضروریات است واز آنجائیكه مكان تولد ، زمینه ساز خاطرات دوران كودكی از اهمیت خاصی برخوردار است و هیچ فردی نمی تواند بدون احساس تعلق به زادگاه و اصل ونسب و گذشته خویش هویت مثبتی درپنداره ی خود ایجاد كند وچنانچه فاصله گرفتن از گذشته و خاطرات چنان خلائی در زندگی برای فرد ایجاد می كند كه گاه زمینه رابرای بازگشت به زادگاه یا رفت و آمد هر از چند گاه فراهم می آورد.تا جائی كه به نظر می آید شخص به نوعی دنبال متعلقات فراموش شده خویش می باشد و مثل معروف:

هر كسی كو دور ماند از اصل خویش باز جوید روزگار وصل خویش

درذهن خطور می كند اما غرض این است كه بار دیگر توجهمان را به زادگاه پدری خودمان جلب كرده و به جایی كه به نوعی به آنجا تعلق داشته ایم فكر كنیم مكانی كه جای جای آن قدمهای پدران و مادرانمان را به خود دیده ومقری كه بوی آشنایی برایمان دارد و محدوده ای از دنیا كه بیشترین آرامش روحی را به خاطرتعلقی كه به آنجا داشته ایم برایمان در اولین قدم ورود هدیه می كند. ودر این راستا بر آن شدیم باتهیه بروشوری در خصوص روستایمان (آقابابا)یاد و خاطره افراد و روزگاران را در اذهان زنده كرده آغازگر راهی باشیم كه در آن با اشاره ای گذرا برگذشته و دیرینه زادگاهمان دیار شیرمردان و پهلوان صفتان وسرای شهیدان سرافراز و نیز شناسایی قابلیتها ومحدودیتها به خود تلنگری زنیم وبه خود آمده وزمینه هایی جهت حركت و سازندگی فراهم آوریم وبهتر دیدیم در این راه دست ارادت به سویتان بگشائیم تا با دستان پر مهرتان دستمان را بفشارید ودر جهت آبادانی موطن خود یاری گرمان باشید.

قابلیتها و محدودیتها:

از مهترین قابلیتها و توانایی های بالقوه می توان به نیروهای انسانی مستعد وفعال در زمینه های مختلف علمی،صنعتی،كشاورزی ،هنری،ورزشی وغیره اشاره كرد كه مسلما از مهمترین داشته های هر ملتی محسوب می شوند و كشف و سرمایه گذاری روی این استعدادها جزو مهمات مسلم است.نیز در كنار این موضوع وجود شخصیتهای بزرگ هم از داشته های این روستا می باشند. گذشته از نیروی انسانی باید به موقعیت استراتژی روستا یعنی واقع شدن آن در حاشیه جاده بین المللی اشاره كرد كه سهل الوصول بودن به امكانات شهری را موجب شده است.نیز وجود بعضی آثار و ابنیه های تاریخی از قبیل موزه و قهوه خانه سنتی جنب موزه را هم می توان از سرمایه های روستا به شمار آورد.زمین های كشاورزی ،آب قنوات، آب وهوای سالم را نیز در كنار قابلیتهای آن می توان مطرح كرد.با توجه به آمار دانش آموزی و فارغ التحصیلان روستای آقابابا وروستاهای تابعه،به نبود مراكز علمی از قبیل دانشگاه یا دانشكده علمی ،دبیرستان پسرانه وهنرستان اشاره كرد كه بعضآ موجبات ترك تحصیل دانش آموزان و فارغ التحصیلان را فراهم می آورد نیز فقدان ورزشگاه و امكانات ورزشی از محدودیتهای در این زمینه است موقوفه بودن زمینهای آقابابا از محدودیتهای بارز این روستا است.كه مانع از ایجاد و توسعه مراكز صنعتی وتولیدی شده است كه تلاش در جهت حل موضوع اوقاف خود به خود زمینه صنعتی شدن این روستا را با توجه به موقعیت خاص زمینهای موجود كه قابلیت این امر را دارا می باشند موجب می شود چرا كه فقدان آب وفقدان میزان زمینهای مناسب زیر كشت وتك محصولی بودن موجبات ركود كشاورزی و افزایش بیكاری نیز بیكاری پنهان را در این روستا فراهم آورده كه به نظر می رسد با صنعتی شدن مشكل بی كاری نیز تا حد زیادی مرتفع خواهد شد .البته اهتمام به حفر قنوات و چاههای عمیق و نیمه عمیق وگسترش كشاورزی وباغداری نیز برنامه ریزی وسازماندهی خاص را نیاز دارد كه موجبات خود كفایی را در این زمینه فراهم خواهد كرد. از قابلیتهای دیگر آثار و ابنیه های تاریخی آقابابا(از قبیل موزه وقهوه خانه سنتی جنب موزه )را می توان نام برد كه در حد واندازه های خود می توان از آنها در جنبه توریستی استفاده كرد.عبور لوله گاز از دو كیلومتری این روستا نیز این امكان را فراهم آورده كه از این سرمایه ملی استفاده شود.اما متاسفانه به دلایلی هنوز امكان پذیر نشده است وتلاش دست اندركاران وهمت ملی را می طلبد.همچنین وجود مراكز درمانی از دیگر قابلیتهای روستا می باشد كه با توجه به موقعیت استراتژی ومر كزیت دهستان وسهل الوصول بودن این روستا برای اهالی روستاهای تابعه توسعه خدمات این مراكز وگسترش فعالیتهای درمانی و راه اندازی داروخانه جهت تامین داروهای مورد نیاز از مهمات بهداشتی روستا می باشد.نبود كتابخانه،دارالقرآن،كلاسهای آموزشی از قبیل آموزش كامپیوتر،آموزش مسائل دینی،آموزش رشته های هنری،خطاطی،نقاشی وآموزش هنرهای دستی خاص خواهران از كمبودها روستا در زمینه فرهنگی وهنری می باشد.با توجه به اینكه وجود رودخانه های فصلی نظیر قوری چای ،پرپر چای از قابلیتهای بالقوه روستا می باشد از راهكارهای مناسب در زمینه بهبود وضعیت كشاورزی می توان به كنترل واستفاده مجدد از سیلابهای فصلی رود خانه های فوق الذكر در قالب آب بندهای كوچك خاكی اشاره نمود كه می تواند گامی مفید در امر كشاورزی باشد.پیگیری وحصول نتیجه در مورد سهمیه آب روستا از سد خاكی مرتضی آباد كه از حقوق قانونی اهالی می باشد از كارهایی است كه باید مد نظر قرار گیرد.با توجه به وجود نیروی جوان و مستعد در سطح روستا احداث كارگاههای كوچك صنعتی نظیر قالیبافی پرورش قارچ(كه یك نمونه در آقابابا اجرا شده)اجرای طرحهای پرورش دام وطیور نیز از مواردی می باشد كه باید مد نظر قرار گیرد.یكپارچه سازی باغات و یونجه زارها وكشت مكانیزه آنها وتنظیم سیستم آبیاری تا از آب موجود بهینه استفاده گردد از راهكارهای لازم در زمینه كشاورزی روستا می باشد.همچنین با ایجاد فضاهای ورزشی مناسب می توان تا حد زیادی از هرز رفتن نیروی جوان و انحطاط فكری وجسمی آنها جلوگیری كرد.

روستاهای تابعه دهستان آقابابا:

آقابابا.حسین آباد .آرشت.رامشان . شنازند. كیخنان. سلطان آباد. چشمه غلامعلی.

مرتضی آباد.بشر.كوشكك.بیچینك.كردانده.حاجی آباد.دینك.فطر. ساربانك . نارنده .

خركان ویاكند و …

وضعیت اجتماعی

۳-۱ زبان و لهجه:

زبان اصلی مردم تركی بوده و لهجه لری در بین تعدادی از اهالی رایج می باشد

۲-۳ قومیت

اقوام ترك ، لر و عشایر جمعیت روستا را تشكیل می دهد.

۳-۳ اهالی دارای دین اسلام و مذهب شعیه می باشند.

ادارات و سازمانهای مستقر در نقطه جغرافیایی در حال حاضر به شرح ذیل می باشد

اداره برق ، دهیاری ، درمانگاه ، پایگاه بسیج ، پاسگاه انتظامی ، كانون فرهنگی ، مخابرات، پست بانك، تعا ونی روستایی شعبه نفت ،خانه بهداشت صندوق قرض الحسنه آب و فاضلاب روستایی ُمركز بهداشتُ

پوشش گیاهی

نوع پوشش گیاهی روستای آفابابا تحت تاثیر عوامل آب و هوا درجه حرارت بارندگی منطقه قاقازان است . درصد بالایی از زمینهای روستا را مرتع فقیر در برگرفته است در كنار مراتع به زمینهای زراعی آبی (جنوب ) و دیمی (شمال) روستا اشاره كرد و همچنین در قسمت باغات ( درختان مو) و یونجه زارها می باشد چرا كه در ده های اخیر درختان مو(انگور) بهترین بازدهی را داشته اند . در كنار باغات باید به جنگلهای حاشیه شرقی روستا اشاره كرد كه به علت عدم نظارت سازمان های ذیربط از جمله سازمان منابع طبطعی و حفاظت محیط زیست و قطع بی رویه درختان در حال ازبین رفن است پوشش گیاهی روستا در بر گیرنده گونه هایی از ورك ، كنگر صحرایی، خار شتر زرد و گون ها و … است

نوع خاك های روستای آقابابا

نوع خاك : با توجه به اینكه خاك یكی از مهمترین عوامل تولید است و در زندگی اقتصادی و اجتماعی انسان تاثیر بسیاری دارد و برای انكه بتوانیم بیشتر به اهمیت این عامل مهم اقتصادی پی ببریم و تاثیر آن را در یابیم باید آن را با دقت بیشتر مورد مطالعه قرار دهیم.

الف- خاكهای كم عمق یا نیمه عمیق :با بافت سنگریز ه ای است كه به لحاظ موقعیت در حوزه كوهپایه و نیمه كوهستانی قرار داشته كه تا حدی دارای قتبلیت باغداری و نیز دیم كاری را دارا می باشد اینگونه خاك بیشتر در نواحی شمالی روستا قرار گرفته است

ب- خاك های عمیق : با بافت متوسط سنگین یاخیلی سنگین كه به لحاظ فضایی در حوزه دشتی قرار دارد بافت این خاكها ریزه بوده و به لحاظ قابلیت در صورت تامین آب برای توسعه زراعت آبی مناسب هستند و نیز اینگونه خاك بیشتر در جنوب روستا یا پایین جاده رشت دیده می شوند كه بیشتر زمینهای زراعی آبی را شامل می شود .

پ- نوع خاك درجه سوم : خاكهای بسیار كم عمق و سنگریزه دار كه در تیپ اراضی كوه ها یا اراضی كه شیب آنها بالا بوده و همواره در معرض فرسایش قرار دارند بوده زمینهایی كه در شرق روستا قرار دارند این گونه ویژگیها می باشند

منابع آبی روستای آقابابا

رود خانه های موجود در آقابابا و روستاهای اطراف از نوع غیر دائمی (فصلی)بوده انها هم حاصل بارندگی و جریانهایی است كه از ذوب شدن برفهای كوه های شمالی میباشد البته از جمله آبهای سطحی روستا چشمه ها و قنات ها روبه كاهش و حتی بعضی از آنها خشك شده است از جمله این چشمه ها یا قنات ها رو به كاهش و حتی بعضی از آنها خشك شده است از جمله این چشمه ها یاقنات ها چشمه بلاغلر یا قناتهای پرپیشین ، كبره وآندنك كه فعلا” آب آشامیدنی روستا را تامین میكند و در رابطه با آب های زیر سطحی به چاه های عمیق و نیمه عمیق می توان اشاره كرد كه در دهكده انقلاب احداث شده یا جدیدا” برای برطرف كردن كمبود آب آشامیدنی روستا احداث شده است . تعداد چاه عمیق (۴ حلقه ) – چشمه (۲) – قنات (۵ دهنه)

باد های غالب روستای آقابابا

الف: باد راز (شره)كه منشاء ان فلات مركزی ایران بوده و از طرف جنوب شرقی به منطقه می وزد به خاطر و یژگیهایی كه دارد دمای هوا بالا مرود و عمل تبخیر را بیشتر میكند و نتیجه آن اطن است كه محصولات كشاورزی از جمله عدس بخاطر از دست دادن رطوبت گیاه سریع خشك می شود.

ب- با مه : منشاء ان ارتفاعات دره سفید بوده و از سمت شمال غربی منطقه می وزد بعلت داشتن رطوبت مناسب بركیفیت محصولات كشاورزی تاثیر بسزاطی دارد از جمله اثرات دیگر این باد میتوان به پایین امدن قابل ملاحظه دمای هوا با شروع وزش باد اشاره نمود كه به قول ریش سفیدان محل با وزش این باد (باد مه) زمستان منطقه قاقازان آغاز می شود.

قنوات آقابابا

قناتهای آقابابا برخی یا به طور كامل خشك شده اند و یا آبدهی آنها كاهش یافته است.كه با اعتباری كه امسال از جهاد كشاورزی جهت لایروبی و نو كنی قنوات دریافت كرده ایم . انشاا… بتوانیم تاثیر بسزایی در افزایش دبی آب قناتهای كبره و پرپشین داشته اشیم . ضمن اینكه بنده خودم از دو قنات مذكور بازدید كردم و از عمق ۲۷ متری زمین عكسهای جالبی گرفته ام كه انشاا… جهت بازدید دوستداران قنات منتشر خواد شد. حتماْ منظر عكسهای جالبی از آقابابا در وبلاگ ما باشید.

اقلیم و نوع آب و هوا

هر منطقه تحت تاثیر عواملی است كه می توان گفت این عوامل تاثیر گذار در نوع اقلیم و روستا های اطراف ان می باشد. كه از جمله آن اختلاف ارتفاع و جهت انها یا نفوذ توده های هوای بخصوص توده هوای مرطوب غربی از سمت شمال و غرب كه منشاء آن دریای مدیترانه و اقیانوس اطلس می باشد.كه این توده هوا قریب به هشت ماه از اوایل مهر تا اواسط اردیبهشت ماه منطقه آقابابا را تحت تاثیر قرار می دهد.و علت اصلی بارندگی های مختلف در طول سال است.و در كل می توان نتیجه گرفت آقابابا و روستا های اطراف دارای تابستانهای با آب و هوای گرم و معتدل و زمستانهایی با آب و هوای سرد و خشن و دارای بارندگی است.

شخصیتهای آقابابا

قدیم:

حاج میرزا موسی خانی

كربلایی علی موسی خانی

سید حمزه محمدی آذر

سید قدیر قدیری

سید ایوب

جدید:

سردار عبدا… عراقی

سید حسین محمدی آذر

دكتر موسی خانی

توپوگرافی

به طور كلی روستا از نظر توپوگرافی در ارتفاع ۱۴۰۰ متری از سطح دریا واقع شده است و جزء نواحی دشتی (جنوب) و كوهپایه ای شمال محسوب می شودكه در نواحی شمال رشته كوه های البرز چشم اندازی زیبا به روستا بخشیده است.

فاصله تا مراكز

فاصله از مركز بخش ۱۲ كیلومتر

فاصله از مركز شهرستان ۲۰ كیلومتر

فاصله از مركز استان ۲۰ كیلومتر

جمعیت

جمعیت فعلی روستا ۲۶۰۰ نفر می باشد.

وسعت روستا

روستای آقابابا دارای ۱۲۰۰۰ (دوازده هزار ) هكتار وسعت است كه در ۶۰۰۰ هكتار آن كشت گندم و جو و عدس و نخود صورت می گیرد.ودارای ۲۰۰ هكتار باغات سنتی است.

مساحت طرح هادی و اماكن مسكونی چیزی بالغ بر ۴۵ هكتار می باشد. كه مناطق مسكونی و تجاری در این منطقه واقع شده است.

موقعیت نسبی

روستای آقابابا از شمال به اراضی روستای كیخنان و چشمه غلامعلی ، از سمت جنوب به روستا های شنازند ، رامشان و از سمت شرق به روستای حسین آباد و از غرب به روستا های كوشكك و آرشت منتهی میگردد.

موقعیت جغرافیایی

روستای آقابابا در عرض ۳۶ درجه و ۲۰ دقیقه و ۱۵ ثانیه شمالی و در طول جغرافیایی ۴۹ درجه و ۴۵ دقیقه و ۴۹ ثانیه شمالی واقع گردیده است.

تابعیت

طبق اولین تقسیمات كشوری كه در كتاب جغرافیای مفصل ایران آمده است . آقابابا جزء یكی از روستا های قاقازان شهرستان قزوین بوده است و مركزیت بخش شرقی قاقازان محسوب می گردیده است. آقابابا تا سال ۱۳۷۱ جزء دهستا نهای شهرستان تاكستان بشمار می رفته است كه پس از این تاریخ به شهرستان قزوین الحاق گردید و بعدها پس از استقرار بخشداری در كوهین، از توابع بخش كوهین ، شهرستان قزوین میباشد.