ندج یكی از روستاهای منطقه الموت, استان قزوین می باشد كه در ۱۷ كیلومتری شهر معلم كلایه، در دل صخره های عظیم و در مختصات طول جغرافیائی ۳۶ درجه و ۲۸ دقیقه و عرض جغرافیائی ۵۰ درجه و ۳۱ دقیقه و در ارتفاع ۱۶۰۰ متر از سطح دریا واقع شده است. بر اساس سرشمای سال ۱۳۸۵ تعداد ۶۱ خانوار و ۱۷۹ نفر در این روستا ساكن هستند. در اثر فعل و انفعالات آتشفشانی كوه های رشته كوه البرز و در اثر فرسایش ناشی از باد و باران بر روی صخره های آسمان سای, منظرهای در یكی از خوش آب و هواترین نقاط ایران ایجاد شده كه بیشتر به نظر خواب و خیال می آید. نام این روستا ریشه در موقعیت منحصر به فرد آن دارد كه به دلیل محصور بودن در بین صخره های عظیم و رودخانه های خروشان و چشمه های متعدد جوشان “اندج” نامیده شده اسست. “آنا دژ” یا دژ آناهیتا (ایزد بانوی آبها) به مرور زمان به “آندژ” و بعد از تسلط اعراب بر ایران به “اندج” تغییر فرم داده است. دو رودخانه خروشان در این روستا وجود دارد یكی در شرق و چسبیده به روستا به نام “محله رودخانه” و دیگری در غرب روستا به نام “كلا رودخانه” (بر گرفته از مزرعه ای به نام كلا در امتداد حاشیه غربی این رود) كه این دو رود در جنوب روستا به هم وصل شده و “اندج رود” را می سازند. اندج به لحاظ قابلیت های زیست محیطی، وجود غارهای طبیعی و بافت كوه های آن همیشه برای سكونت انسان مناسب بوده است. وجود رودخانه و چشمه های فراوان در این منطقه سبب آبادی روستا، ایجاد مزارع و باغات میوه شده است و در مسیر رودخانه نیز روستاهای زیادی را به وجود آورده كه حتی بقایایی از این روستاها یافت شده است كه تاریخ آن به دوره پیش از اسلام باز می گردد و خانه های آن با سنگ های كوچك و بزرگ اطراف رودخانه ساخته شده است. در طول دره اندج و در مسیر رودخانه، چند غار طبیعی دیده می شود كه از نظر موقعیت جغرافیایی و شرایط زیست محیطی به نظر می رسد در گذشته محل سكونت انسان بوده است.
اندج رود در گذر تاریخ
قلعه چال
قلعه چال در جنوب شرقی روستای اندج، بر روی یك كوه تك افتاده، قرار دارد. بخشهای جنوبی و غربی این قلعه را دره های ژرف در بر گرفته اند و تنها راه دسترسی به آن از سوی شرق است. در كف دره شرقی آن، بین این دو كوه و چند كوه دیگر، محوطه وسیعی وجود دارد كه سراسر گورستان است. در این محوطه، سفالینه های لعاب دار برجای مانده از سده های پنجم تا هفتم ه.ق كشف شده است.در این قلعه ، آثار اندكی از یك برج نگهبانی با سنگهای لاشه و ملاط ساروج، دیده می شود. سطح قلعه به صورت شیبدار از شمال به جنوب كشیده شده و در جنوب آن یك آب انبار به صورت شرقی غربی در دل سنگ ایجاد شده است. وسعت قلعه در حدود ۷۰۵۰ مترمربع است. به نظر میرسداین قلعه ، جایگاهی برای نگهبانی بوده و گورهای موجود در دره های شرقی و شمال شرقی آن ، مربوط به همان افرادی است كه آثارشان را میتوان در سطح قلعه دید.
دولوكان
در جنوب روستای اندج و در دل صخره سنگی دواطاق تراشیده شده دیده می شود كه سالیانه تعداد بیشماری از علاقه مندان فرهنگ و هنر این سرزمین را به سوی خود می كشاند. در زبان محلی “لوكا” به معنی سوراخ بوده و نام این دژ زیبا دولوكان به معنی “دو سوراخ” می باشد. این اثر ارزشمند به همراه سایر غارهای طبیعی دژ گونه، جزئی از سازه معماری دفاعی دژها را تشكیل داده و منظرگاه و چشم انداز آنان بخشی از میراث طبیعی با ارزش منطقه به شمار می آید. از آنجا كه نخستین ورودگاه حسن صباح به الموت دره اندج بوده, شاید كه زیستگاه پنهانی وی دولوكان و یا سایر غارهای طبیعی واقع در اطراف این روستا بوده است كه تعداد آنها متجاوز از ۱۵ غار است. مسئول گروه كاوش‌های دره اندج رود الموت قزوین, دكتر آتوسا مومنی, در گزارش خود بیان داشته كه: در كاوش‌های این دره آثار منحصر بفردی مربوط به دوران پیش از تاریخ و اسلام بدست آمده‌است. وی آثاربدست آمده را مربوط به قرن چهارم و پنجم دانست و افزود: چهار قلعه مورد مطالعه و ۱۸ اتاقك نگهبانی شبیه ومرتبط با قلعه اصلی اسماعیلیه است كه از آثار سلجوقیان است.
گورستان تاریخی
۲۰گورستان در كاوش های این دره شناسایی شده كه این گورستان‌ها داری گورهایی باساختار منحصر بفرد هستند كه‌از شمال به جنوب مربوط به دوران‌های مختلف تاریخی گسترده شده‌اند. گورها شامل سنگ لحد مشخص وطاقچه‌هایی در درون آن هستند كه ظروف مربوطه به گنج شكسته شده و از بین رفته است، این ظروف بنا به اعتقاد پیشینیان برای استفاده مرده‌ها در دنیای آخرت بر روی طاقچه‌ها قرارداده شده است. یكی دیگر از گورستان‌های كشف شده مربوط به نظامیان دوره سلجوقی است كه با خاكبرداری از رودخانه كنار آن استخوان، سرنیزه، دستبند و سپر نظامیان بدست آمده‌است.
مزرعه كاسیگر
كاسیگر نام مزرعه ای شیبدار در غرب روستا است كه كوره‌های سفالگری كشف شده در این تپه حاكی از تولید ظروف سفالی برای كل منطقه در دوران سلجوقیان بوده است.
زبان, آیین و فرهنگ
زبان مردم این روستا گویشی است بر گرفته از گویش های “مازنی” و ” گیلكی” كه دلیل آن قرن ها مبادلات تجاری با سرزمین های آن سوی البرز می باشد. البته تمام ساكنین به زبان فارسی تسلط كامل داشته و امروزه جوانتر ها, بخصوص مهاجرین به زبان رسمی فارسی تكلم می كنند. تمامی ساكنین روستا مسلمان بوده و شیعه دوازده امامی می باشند.
پوشاك زنان و دختران روستا تحت تأثیر محیط طبیعی، آب و هوا و شیوه كار عبارت است از بلوز شلوار و دامن به همراه روسری كه بنابر ذوق و روح زیباپسند خود در رنگهای متفاوتی دیده می شوند. مردان نیز كم و بیش از پوشش رسمی رایج در كشور تبعیت می كنند. زنان و مردان روستا از دیرﺑاز ﺑا هنر و صنایع دستی آشنا ﺑوده اند كه از جمله آن می توان ﺑه گلیم ﺑافی, حصیر بافی و .. اشاره كرد كه امروزه تحت تاثیر مدرنیته در كمتر خانه ای میتوان از دار گلیم بافی سراغ گرفت.
كار و پیشه
اكثر اهالی روستا به كارهایی همچون كشاورزی ، باغداری ، دامداری و پرورش زنبور و ماهی عسل مبادرت می ورزند. عمده ترین فراورده زراعی روستا لوبیا چیتی است كه از كیفیت فوق العاده ای برخوردار است. در گذشته كشت برنج نیز مرسوم بود كه با توجه به توسعه باغداری و تغییرات جوی امروزه كمتر به آن می پردازند. گندم, جو و … نیز به منظور تغذیه دام و طیور كشت می شود ولی میزان كشت آن نسبت به گذشته كه اهالی مجبور به تامین آرد خود بودند به شدت كاهش یافته است. نان روستا توسط خانم ها در تنور های سنتی كه در هر خانه ای میتوان یافت پخته می شود كه هنگام پخت نان در منازل بوی نان تازه تا چند محله آن طرفتر به مشام میرسید. كشت یونجه در روستا نیز بسیار متداول است و تنها علوفه ای است كه بطور فراوان برای تغذیه دام مصرف می شود. درامد باغبانی روستا نیز عمدتا محدود به گیلاس و گردو است ولی سیب, گلابی, زردآلو, انگور, گوجه سبز و آلبالو و همچنین كیوی, خرمالو و انجیر هم به چشم می خورد. اهالی روستا با نگهداری گاو و گوسفند نیاز خود به لبنیات را نیز براورده می سازند. اخیرا یك كارخانه تولیدی مواد غذایی و دو مزرعه پرورش ماهی قزل آلا پویایی تازه ای به كسب و كار در روستا داده است.
سایر امكانات روستا
آب این روستا كه بسیار شیرین و گوارا است از چشمه ای واقع در غرب روستا و در مزرعه كاسیگر تامین میشود . و همچنین می توان ﺑه وجود مدرسه ابتدایی، كتابخانه, پوشش تلفن بی سیم، مسجد امام علی (كه اخیرا با همت اهالی و خیرین بازسازی شده)، مقبره امام زاده محمود (با شجره نامه معتبر), نعمت ﺑرق و جاده آسفالت و زمین فوتبال خاكی اشاره كرد. دستیابی به روستا از مسیر اصلی آن كه جاده ای است در امتداد اندج رود و با گذر از روستاهای صایین كلایه, ملاكلایه و كندانسر امكان پذیر است. و همچنین یك جاده خاكی منشعب از راه اصلی اهالی روستاهای كوچنان و دك كه از دل صخره های بزكش می گذرد دستیابی به اندج را برای همسایگان شمالی ممكن ساخته است.
