۱- تاریخچه و سابقه سكونت و وجه تسمیه روستا :
این روستا یكی از روستاهای قدیمی شهرستان آق قلا بوده واز قدمت بسیار كهنی برخوردار می باشد . ساكنان اولیه این روستا دامدار بوده و به مرور زمان به دیگر فعالیتهای كشاورزی از جمله زراعت پرداخته اند. ساكنین این روستا از اقوام تركمن بوده و از اهل تسنن می باشند راجع به وجه تسمیه روستا بزرگان وریش سفیدان روستا بر این اعتقادند كه در گذشته بدلیل اینكه تنها منبع تامین آب روستا آب رودخانه گرگانرود بوده است و مردم برای تامین آب مورد نیاز به كنار رودخانه می رفتند و ماسه ها را كنار میزدند تا آب شیرین وگوارایی جمع شود وظروف خود را پركنند به همین دلیل این روستا چن سولی نام گرفت كه چین یا چن به معنی درست ، مناسب و گوارا و سولی به معنی آب یا آبی می باشد .بنابراین در گویش محلی چن سولی یعنی آب گوارا كه به مرور زمان نام این روستا چن سولی ، چین سبیلی و چن سبلی نیز گفته می شود.
۲- موقعیت جغرافیایی :
روستای چن سولی به لحاظ تقسیمات كشوری (اداری – سیاسی ) در شهرستان آق قلا ، بخش وشمگیر ، دهستان مزرعه جنوبی واقع شده است . این روستا در فاصله ۳ كیلومتری انبارالوم ( به عنوان مركز بخش ) و ۱۸ كیلومتری آق قلا (به عنوان مركز شهرستان ) قرار دارد و ۷ كیلومتر تا جاده آق قلا – گنبد فاصله دارد كه همگی راههای ارتباطی جاده آسفالته می باشد .
به لحاظ موقعیت ریاضی روستای چن سولی در طول جغرافیایی ۵۴درجه و ۳۷ دقیقه شرقی وعرض جغرافیایی ۳۷درجه و۵ دقیقه شمالی واقع شده است .
۳- جمعیت روستا :
بر اساس آمار خانه بهداشت ، جمعیت روستا در مردادماه ۱۳۹۰ ، تعداد ۹۷۹ خانوار و تعداد ۴۰۷۹ نفر می باشد .
یكی از مشاغل رایج در بین جوانان روستای چن سولی فعالیت در كارگاههای تولید مبل می باشد كه در حدود ۴۰۰ نفر از جوانان روستا در تهران و سایر شهرستانها به این كار مشغول می باشند و فقط در اعیاد و تعطیلات رسمی در روستا حضور می یابند و یكی از دلایل اختلاف جمعیت روستا بر اساس آمار خانه بهداشت وآمار سرشماری عمومی نفوس و مسكن نیز همین امر می باشد .
۴- تركیب جمعیتی روستا :
روستای چن سولی به لحاظ ساختار قومی از همگنی و تجانس خاصی برخوردار می باشد به طوریكه اكثر ساكنین روستا را اقوام تركمن و اهالی روستا تماما ” تركمن می باشند . زبان اصلی اهالی روستا تركمنی می باشد ولی به زبان فارسی نیز گویش می كنند .
۵- ویژگیهای فرهنگی – اجتماعی :
نوع پوشش اهالی روستا در مردان وزنان تا حدودی متفاوت است در مردان افراد مسن تر لباس سنتی تركمنی می پوشند ولی افراد جوان پوشش ملی مطابق با كل كشور دارند اما زنان روستا تماما” پوشش سنتی تركمنی دارند .
از لحاظ فرهنگی دارای فرهنگ خاص تركمنی بوده ولی در كل با فرهنگ عمومی كشور همگام است .
۶- منابع درآمدی و وضعیت اقتصادی :
در روستای چن سولی بخش كشاورزی مقام اول را در ساختار شغلی روستا به خود اختصاص داده است .كشاورزان روستا عمدتا”به كشت گندم ، جو و شالی و به صورت محدودتر پنبه ، خربزه ، هندوانه ، گوجه فرنگی ، ذرت و سایر محصولات كشاورزی می پردازند . منابع تامین آب كشاورزی رودخانه گرگانرود ،حدود ۸۵ حلقه چاه عمیق و نهرهای فصلی میباشد و بسیاری از اراضی زراعی روستا نیز به صورت دیم كشت میشود . پس از كشاورزی ، دامداری فعالیت اصلی ساكنان روستا را تشكیل می دهد كه شاغلین این بخش بیشتر به كار نگهداری گاو و تولید شیر مشغول می باشند . فعالیت در بخش صنعت ، خدمات ، حمل و نقل عمومی و واحدهای صنفی از سایر راههای درآمد اهالی روستا می باشد .
یكی از مشاغل رایج در بین جوانان روستای چن سولی فعالیت در كارگاههای تولید مبل می باشد كه در حدود ۴۰۰ نفر از جوانان روستا در تهران و سایر شهرستانها به این كار مشغول می باشند و فقط در اعیاد وتعطیلات رسمی در روستا حضور می یابند و یكی از دلایل اختلاف جمعیت روستا بر اساس آمار خانه بهداشت وآمار سرشماری عمومی نفوس و مسكن نیز همین امر می باشد .
۷- امكانات روستا :
روستای چن سولی از لحاظ امكانات زیربنایی در وضعیت نسبتا”مطلوبی قرار دارد .این روستا دارای آب ، برق ، گاز و تلفن و اینترنت پرسرعتADSL می باشد تمامی راه های دسترسی روستا آسفالته می باشد و فاز اول طرح هادی اجرا گردیده و حدود ۱۳۵۰ متر از خیابان اصلی روستا نیز آسفالت گردیده است .
ساختمان دهیاری به زیربنای ۸۵ مترمربع احداث گردیده و دهیار واعضای شورای اسلامی روستا با حضور در این مكان در خدمت مردم محترم روستا می باشند .
از لحاظ خدمات ارتباطی ، این روستا دارای دفتر مخابرات و دفتر ICT و پست بانك روستایی می باشد كه در حال ارائه خدمات بانكی و پستی و اینترنت پرسرعت به اهالی روستا می باشند .
از لحاظ آموزشی ، ۴ واحد آموزشی مدارس ابتدایی و راهنمایی پسرانه ومدارس ابتدایی و راهنمایی دخترانه و یك واحد مهد كودك خصوصی در روستا وجود دارد.
از لحاظ بهداشتی ، روستای دارای یك واحد خانه بهداشت روستایی با ۵ نفر پرسنل می باشد و دو روز در هفته نیز پزشك با حضور در خانه بهداشت به مداوای بیماران می پردازد . خانه بهداشت شماره ۲ روستا نیز در حال احداث می باشد .
از سایر نهادهای فعال در روستا شورای حل اختلاف ، پایگاههای بسیج برادران وخواهران و كانونهای فرهنگی و هنری مساجد می باشد .
روستا دارای یك واحد پارك به مساحت حدود ۲ هكتار می باشد كه متاسفانه امكانات محدودی دارد وجوابگوی كودكان و نوجوانان و سایر اهالی روستا نمی باشد .
روستای چن سولی دارای یك مجموعه ورزشی به مساحت ۵/۳ هكتار می باشد كه فاز یك آن شامل احداث دیوار و ساختمان رختكن در سال جاری اجرا گردید .
۸- بازار هفتگی :
بازار هفتگی در روستای چن سولی قدمت زیادی ندارد و از چند ماه پیش در روز چهارشنبه هر هفته برگزار می شود و مردم استقبال خوبی از آن به عمل آورده اند .
۹- بافت فیزیكی روستا :
به لحاظ كیفیت ابنیه ، بیشتر ساختمانهای جدید با استفاده از وام های بهسازی بنیادمسكن با نظارت ناظرین فنی و با رعایت اصول فنی احداث گردیده اما ساختمانهای قدیمی تر اگرچه با مصالح بادوام ونیمه دوام ساخته شده اما اصول فنی به طور كامل در آنها رعایت نگردیده است .
۱۰- طرح هادی روستا :
طرح هادی روستا در سال ۸۳ به تصویب رسیده و در سال جاری نیز بازنگری طرح هادی روستای چن سولی صورت خواهدگرفت . اجرای طرح هادی از سال ۸۴ آغاز گردیده وتاكنون فاز یك آن شامل حدود ۳ كیلومتر جدول وحدود ۱۳۵۰متر آسفالت خیابان اصلی روستا اجرا گردیده است .
۱۱- نیازها وپیشنهادات برای توسعه آینده روستا :
۱- اجرای كامل طرح هادی روستا
۲- احداث مركز بهداشتی – درمانی
۳- احداث سالن ورزشی
۴- احداث پارك روستایی
۵- احداث انبار توزیع نهاده های كشاورزی
۶- تعویض تیرهای فرسوده برق
۷- تعویض كلیه لوله های فرسوده آب روستا