((ملومه گل سرسبد منطقه دیلمان))
ملومه از روستاهای استان گیلان وشهرستان سیاهكل و بخش
دیلمان بوده كه بالغ بر صد خانوار وبیش از ۵۰۰ نفر جمعیت دارد
وشغل مردم روستا كشاورزی و دامداری می باشد .واما
موقعیت مكانی روستا در منطقه:
وقتی از مناطق جنگلی دیلمان شامل لونك و لارخانی عبور می كنید
وبه ماكلاش میرسید روستایی كه از دور معلوم وپیداست وخود
نمایی میكند روستای دیدنی وزیبای (( ملومه ))گل سرسبد
منطقه دیلمان می باشد .این روستای جذاب ودیدنی دارای
غارهای متعدد وپاركهای طبیعی چشم نوازی است كه هر بیننده ای
را به خودجلب میكند .دارای منطقه وسیعی بوده كه از چهار طرف
به شرح زیر محدود می گردد.
۱-ازشمال به روستاهای میكال و خرمرود و دیلمان ۲- از جنوب به
روستاهای چهار محال سر وتاریك دره
۳- از مشرق به روستاهای گیسل و عین شیخ وتنگرود
۴- از مغرب به روستاهای بابا ولی ولیه چاك
از آنجایی كه خداوندزیباست وزیبا آفرین وزیباییها را نیز دوست دارد
لذا نگاه به این زیباییهایی كه ایجاد آن ازدست هر بشری خارج است
روح انسان را نوازش میدهد . به وجود این آثار الهی افتخار میكنیم
وضمن شكر گذاری به درگاه الهی؛ شما را نیز به دیدن این
نشانه های باعظمت خداوند دعوت مینماییم .
واما از مناظر دیدنی می توان به { بشكافت سنگ ؛
عروس طله(۱) ؛ دارطله ؛ مگس طله ؛گو سفند طله ؛
عروس وداماد وتیان (۲)؛یخچال طبیعی ؛وپاركهای سرسبز وبكر وطبیعی
وچشمه های آب زلال }آن اشاره نمود .
باید یادآوری نمود كه اگر چنین آثار ی در اطراف شهرهای بزرگی
چون تهران وجود داشت امروزه با یك سرمایه گذاری اندك می شد
میلیارد ها تومان از آنها بهره برداری كرداما افسوس كه مردم
تهیدست روستا در كنار گنجی عظیم خفته اندو نمی توانند از آن بهره بر
داری كنند .
لذا دست نیاز به سوی دولت محترم دراز نموده كه یا خود ویا
هدایت بخش خصوصی نسبت به سرمایه گذاری دراین روستای
مستعد گردشگری اقدامات لازم ر ا بعمل آورد .
۱-طله = سنگ ۲- تیان = ظرف بزرگ غذا برای مجالس عروسی
به امید آن روز :صمدالله عبدالعلی پور
شغل وپوشش گیاهی روستا
شغل اصلی مردم روستای ملومه كشاورزی ودامداری می باشد .
از آن جایی كه درآمد های یادشده برای امرار معاش كافی نیست لذا
كمبود آن را با مهاجرت موقت چند ماهه به شهرهای اطراف ، بخصوص
در فصول پاییز وزمستان وتا حدودی بهار، با كارهای بنایی وروز
مزدی وكارهای كشاورزی در باغهای چای وشالیبزار جبران می نمایند .
البته باید یادآور شوم كه اكنون بدلیل پیر وفرسوده شدن كل منطقه
دیلمان ومهاجرت جوانان به شهرها ،مهاجرتهای موقت كمتر صورت
می گیرد . وتا حدودی بوسیله باغداری وزیر پوشش قرار گرفتن
مردم در كمیته امداد امام (ره) امرار معاش میشود .واما از محصولات
كشاورزی روستا عبا رتند از:
گندم ، جو ، لوبیا ، عدس ، نخود ، سیب زمینی ، محصولات جالیز ،
گوجه ، خیار ، سبزیجات ، ،و… .
محصولات یاد شده فقط برای مصرف داخلی بوده وقابل صدور به
دیگر مناطق نمی باشد .واین امر به دلیل كمبود آب كشاورزی ویا
بهتر بیان شود به علت مهار نشدن آبهای روستا محقق نمی شود .
واما از میوه ها می توان به سیب ،انواع هلو ، زردآلو ،گلابی ، آلبالو ،
گیلاس ، خیار ،اشاره نمود . البته میوه های بیابانی خوشمزه دیگری
چون كولكوم(گیلاس وحشی) ،میالسك (زرشك) ،میارخ ؛ توت ،
كیلك ، كركری (زال زالك)، تك دانه ، اربو (گلابی وحشی )و…به وفور
پیدا میشود .
از محصولات باغبانی هم باید دومحصول صنعتی مثل گردو وفندق
كه فراوان هم میباشد نام برد .
. دامداری هم از كارهای مهم مردم روستا، به دلیل داشتن مراتع فراوان
به شمار می آید . از این راه محصولاتی ازانواع لبنیات مثل ماست
وكره وكشك ودوغ و پنیر و… بدست می آورند .بعضی از مراتع را
در طول فصل بهار نگهبانی كرده وسپس از علفهای موجود آن
به عنوان خوراك زمستانی حیوانات بهره می گیرند .بقیه مراتع
را هم به عنوان چراگاههای طول سال استفاده می نمایند . به
خاطر حفظ علو فه در تمام مدت سال، دامها را در همان محل
ییلاق و قشلاق میكنند .از دامداری نسبت به كشاورزی بهره بیشتری
می برند . از دامهای موجود در روستا می توان به گاو وگوسفند وبز
و الاغ وقاطر واسب ومرغ وانواع طیور نام برد.
واما طبیعت بكر وزیبای ملومه پر از گیاهان وحشی وخو دروی درمانی
است . از آن جمله میتوان به مهمترین گیاهان دارویی مثل گل گاو زبان ،
دروجه (آبیشن) ، كر واشه ، گل ختمی ، گل فاتنگی ، بومادران ،
خاك شیر شا تره ،و… اشاره نمود.از سبزیجات وحشی كه
مجمو عا به تر ه معروف هستند هم بسیار پیدا می شود . و مردم
در فصول سال به عنوان یكی از مهمترین محصولات غذایی ازآن بهره
می برند . باید اشاره نمود كه بوی عطر گیاهان در فصل بهار همراه
با صدای نوازشگر پرندگان، رو ستا را به بهشت روی زمین مبدل می نماید .
این روستا دارای درختهای مختلف میوه ویا صنعتی می باشد . بوته های
خار دار و بی خار كوتاه وبلند هم با تنوع در چمنزارها مشاهده می گردد.
خدا را به این نعمت بزرگ سپاسگذاریم.
این همه نقش عجب بردر دیوار وجود هر كه فكرت نكند نقش بود بر
دیوار
دین ،زبان،پیشینه تاریخی
دین مردم روستا اسلام ومذهبشان شیعه می باشد .این امر
را از به جا آوردن آداب اسلامی ، ایثار وگذشت ، اخلاص وپاكی
وصفا ،ودلیری وشجاعت وحضور در صحنه های نبرد حق علیه
باطل و تقدیم شهدا و آزادگان وجانبازانش می توان به یقین پی برد .
زبان مردم گیلان بطور كلی به چند زبان از جمله گیلكی ،تالشی ،
وگالشی تقسیم میشود . گالشی مربوط به شرق گیلان است
كه ما در این منطقه واقع شده ایم . در كنار گالشی زبان غیر
رسمی دیگری به نام كلایی هم وجود دارد كه چندان تفاوتی
با گالشی ندارد .بلكه از نظر گویشی تا حدودی فرق می كند .
لذا مردم روستای ما وروستا های اطراف به زبان كلایی كه
بخشی از زبان گالشی می باشد تكلم می نمایند . واز نظر
پیشینه تاریخی باید گفت كه این روستا صد ها سال پیش
ساكنا ن زیادی داشته است .این واقعییت را می توان از وجود
دفینه های مختلف در قبر ستانهای اطراف روستا متو جه شد .
تا بحال بر اثر نبش قبر در ایام مختلف یك تونل زیر زمینی هم
كه دارای ساختمانهایی می باشد كشف گردیده است .
فرهنگ مردم روستا
مردم روستا ی ملومه از نظر پیشر فت فرهنگی در منطقه
جزء سه روستای برتر منطقه می باشند .در صد ساله اخیر
اگر خواسته باشیم وضعییت فرهنگی مردم روستا را بررسی
كنیم، جهش قابل توجهی داشته است. با توجه به اینكه
امكانات تحصیل در منطقه بسیار ضعیف ودر حد دوره
راهنمایی تا سال ۱۳۶۵ آن هم در مركز یعنی دیلمان برقرار
بود.از تمام روستا ها برای ادامه تحصیل به اینجا وبعدها در
روستا ها ی دیگری رفت وآمدمی كردند. .با توجه به
صعب العبور بودن منطقه بخصوص در فصول سرما ،
این مشكل را برای ادامه تحصیل چند برابر می نمود.
اینجا بود كه هر خانواده ای درك وفهم بیشتری داشت
وآینده را بیشتر درك می كرد ،برای ادامه تحصیل
فرزندانشان نهایت تلاش وكوشش را انجام می دادند .از این
لحاظ مردم روستاهای ملومه ومیكال واسیابر آسیابر
نسبت به سایر روستاهانقش پررنگ تری داشتند .وتوانستند
بوی سبقت را از دیگران بگیرند. واكنون ازنظرفرهنگی نیز از
دیگر روستاها ،هم افراد باسواد بیشتری را دارند وهم در
پست های مختلف جامعه اشخاص با نفوذ وصاحب رایی
را دارا می باشند .تحصیل در مقاطع تحصیلی دبیرستان
در منطقه تا سال ۱۳۷۵یانبود ویا بسیار ناقص ودر حد یكی
دو رشته برقرار شد . واكنون كه سال ۱۳۸۸ هستیم.
همچنان این معضل بزرگ گریبانگیر مردم منطقه می باشد .
از تحصیلات دانشگاهی هم كه تا این لحظه اثری دیده
نمی شود . با وجود این همه مشكلات عدیده وتوانفرسا
باز باید به كمییت وكیفیت تحصیل روستاییا ن ما افتخار
كنیم .لازم به ذكر است كه عدم توجه دولتها از قبل از انقلاب
وزمان انقلاب، این منطقه را به یك منطقه متروكه مبدل
ساخته است .بطوریكه هیچكس رغبت زندگی كردن در
منطقه ر ا بدلیل عدم امكانات فرهنگی و درآمد زایی ندارد .
ما الان بیش از ۳۵ نفر فرهنگی (معلم) از روستا داریم .
در رشته های پزشكی متخصص ومهندسی رشته های
مختلف از جمله عمران و سرامیك و آب وانرزی و…
نیز افراد با شخصییت وسطح بالایی داریم .
وهمچنین افراد قابل توجه ای هم از تحصیل كرده های ما در
پست های مختلف ارتش وسپاه مشغول انجام وظیفه
می باشند . كه همگی تحصیلات خود را با مشقت
وزحمت فراوان وحتی هزینه های گزاف با مهاجرت به
شهرهای مختلف كسب نموده اند . اما هیچكدام حا صل
تحصیلات خود را به دلیل عقب ماندگی منطقه
به نفع مردم روستا انجام نداده ونمی توانند بدهند.
شر كت هوشیارانه مردم روستادر انتخاباتهای۳۰ ساله
اخیر كشورمان ،آن هم بیشتر به صورت منتقد نه مقلد
محض، نشانی از بیداری وهوشیاری افراد روستا دارد .
آرای هم نواخت ویكسان به یك كاندیدا ندادن،خود از
وجود سلیقه های متفاوت وقابل تحسین در افراد این
روستا می باشد .
وجود كتابخانه مستقل با فعالیتهای چشمگیر ،
وجود پایگاه ، وجود حمام برای بالا بردن بهداشت عمومی
ازسال ۱۳۴۲كه از این لحاظ سرآمد همه روستاهای منطقه
می باشد وجود مردمانی با فرهنگ ومتدین وصاحب اخلاق،
همه گواه از یك روستای با فرهنگ را نوید می دهد.
اما افسوس وصد افسوس كه مردم با فرهنگ باامكانات
بسیار ضعیف بدلیل عدم توجه دولتها ، بخصوص دولتهای
فعلی با وجود درآمدهای گزاف نفتی ، به شهرها ودیار
مختلف برای كسب درآمد مهاجرت نموده اند .وافراد
باقیمانده هم كه مشتی پیر مرد و پیرزن می باشند
با زیر پوشش قرار گرفتن كمیته امداد امام (ره) امرار معاش
می كنند.تنها دولتی كه تا حدودی توجه اندكی به آ بادانی
روستاها نمود دولت شهید رجایی و میر حسین موسوی
بود كه آن هم به دلیل جنگ نا برابر متوقف شد .آ بادانی
ورونق روستاها بی نیازی كشور از بیگانگان را از لحاظ
كشا ورزی ودامداری بیمه می كند . پس ای دولت مردان
بشتابیدوروستاها و روستاییان را در یابیید .
((چشمه های آ ب زلال ملومه ))
الف ) چشمه های داخل محل
۱- ۱- چاك چشمه ( جیر چشمه ) ۲- جور چشمه ۳-فرزاد چشمه
۴- خیكین چشمه ۵- كبلا سرده آب
از چشمه های فوق فقط خیكین چشمه سابقه خشك شدن را در
اثر خشك سالی دارد. بقیه آنها دچار كم آبی میشوند اما هیچگاه
بطور كلی خشكیده نمی شوند .
ب) چشمه های بالای محل (جورا)
۱- چشمه نادرخانی ۲- سله سر چشمه ۳- صفر صفری چشمه
۴- مشت صفر چشمه ۵-آقا چا كن چشمه ۶-حاج حسین چشمه
۷- علی نقدی (اشكاسنگ پشت ) چشمه ۸-مشت آقاجان چشمه
۹-الو باغ چشمه ۱۰-لوآسی محله چشمان ۱۱- ناف چشمه
۱۲- گله چشمه ۱۳- علی میرزا چشمه۱۴- مصطفی چشمه
۱۵- شاپور چشمه ۱۶ مشت صفر دره چشمه ۱۷-صفر تقوی
سنگ چشمه ۱۸ غلامحسن چشمه ۱۹-زنبور چشمه(عج گردنه)
۲۰- نافدار چشمه ۲۱-میر زعلی چشمه۲۲- حاج علیرضا چاك میان
چشمه ۲۳–صفر تقوی چشمه ۲۴-علی میرزا چشمه
۲۵- خانم چاك پشت كر چشمه ۲۶- بهار مالگه مشت امیر چشمه
۲۷-راش چشمه ۲۸- آب خوران چشمه ۲۹- چال زیمه چشمه
۳۰- منگل دارن بون چشمه ۳۱- بابا ولی آبدره چشمه
به غیر از چشمه های یاد شده چشمه های كوچك دیگری هم
هنستند كه چندان مشهور وقابل استفاده عام نمی باشند .
واما اربین همین چشمه ها چشمه های لوآسی محله ومشت
صفر دره میان چشمه ونادر خانی برای لوله كشی روستا استفاده
شده كه مردم به عنوان آب شرب داِئم از آن بهره می برند .ازچشمه های
معروفی كه بیشتر مورد استفاده مردم قرار می گیرندو از نظر
بهداشتی سالم ترمی باشند عبارتند از :آقا چاكن چشمه ،
آلو باغ چشمه ، ناف چشمه ،صفر تقوی سنگ چشمه ،
میرز علی چشمه ،علی میرزاخانم چاك چشمه ، صفز تقوی خانم
چاك چشمه ، خانم چاك كر چشمه ،آـب خوران چشمه واز چشمه
های فوق فقط ناف چشمه بهسازی گردیده است . البته به غیر از
چشمه هایی كه بر ای لوله كشی روستا استفاده شده است .
بهسازی چشمه های معروف می تواند در اولویت كاری قرا گیرد
ج)چشمه های كرزمین
۱-حسنعلی چشمه .۲- مروت چشمه ۳-محمد صالح عمو چشمه
۴-غلامرضا دیانتی چشمه
چشمه های یادشده چندان پرآ ب نبوده و دراثر كوچكترین خشك سالی
دچار ركود وبی آبی میشوند.
د)چشمه های دامان
۱- محمد میرزا چشمه ۲-ابوالحسن چشمه ۳-مشت امیر چشمه
۴- گرما سر چشمه
چشمه های شماره ۲و۳ در اثر خشكسالی خشك میشوند اما
دوچشمه دیگر در تمام سالها آب خود ر ا دارندواز اهمیت فراوانی
مه بر خوردارند ..
ه) چشمه های جیرا
۱- سل سر چشمه ۲- علی میرزا باغ میان چشمه ۳-طالب چاك سر
چشمه ۴-پیر فلك چشمه ۵-توسا كش بون چشمه ۶- شور كاته
چشمه ۷- برنجده چشمه ۸- طلا سر چشمه
تمام چشمه های بالا به غیر از شماره ۴ در تمام سالها از آب كافی بر
خوردار ند .طراوت وشادابی مردم از وجود آبهایی است كه خداوند
از چشمه های مختلف جاری ساخته است .لذا ضمن شكر گذاری
به در گاه خداوند كریم باید قدر این نعمتهای الهی را بدانیم واز آنها
پاسداری كنیم .
