منطقه حفاظت شده آلموبلاغ

منطقه حفاظت شده آلموبلاغ در شمال شهرستان اسدآباد و ۳۵ كیلومتری شمال غرب شهرستان همدان در محدوده جغرافیایی N3453 تا N3457 عرض شمالی و E4807 تا E4812 طول شرقی واقع گردیده و یكی از ارتفاعات مهم غرب كشور و استان همدان به شمار می آید.

حدود اربعه منطقه
شمالاً : از شمال روستای پشت دربند در امتداد جاده قراكند تا ۵۰۰ متری بالای ارتفاعات قراكند به طرف شرق روستای گلدره.
غرباً: از شرق روستای گلدره در امتداد جنوب ادامه جاده مالرو به طرف چنارعلیا.
جنوباً: از شرق روستای چنارعلیا در امتداد جاده ماشین رو تا ضلع جنوبی چیچكلو به طرف غرب روستای اختاچی.
شرقاً: از یك كیلومتری غرب روستای اختاچی به طرف باباعلی به سمت معدن وارتفاعات بالای دره باغ به سمت شمال روستای پشت دربند.

وسعت منطقه: وسعت ۷۵۰۰ هكتار می باشد.

ویژگی و سیمای عمومی منطقه ( شامل وضعیت توپو گرافی، چشم انداز، پوشش گیاه و گونه های شاخص گیاهی، وضعیت عمومی حیات وحش و گونه های شاخص و كریدورها)
منطقه حفاظت شده آلموبلاغ با سیمای كوهستانی وتپه ماهوری در ارتفاع برابر ۲۹۴۶ متر از سطح دریا در شمال شهرستان اسدآباد و از زیستگاه‌های با اهمیت قوچ ومیش ارمنی در استان می باشد. این منطقه در مجاورت گردنه معروف اسدآباد قرار دارد . دره چنار – گرگ دره – دره چپلقو از دره های مهم در منطقه می¬باشد. راه دسترسی به منطقه پس از طی ۴۰ كیلومتر در محور اصلی همدان- كرمانشاه، در محل گردنه اسدآباد از طریق جاده انحرافی ایستگاه مخابراتی قدس جدید میسر می باشد. با توجه به اینكه این منطقه یكی از قلل رشته ارتفاعات الوند محسوب می¬گردد، از وجود چشمه ساران بزرگ و كوچك و آبریزهای همیشه جاری آن بهره¬مند می¬گردد و منابع آبی متعددی از جمله منابع فصلی، دائمی، رودخانه، قنات ، چشمه و …

در این منطقه جریان داشته و باعث گردیده حیات وحش منطقه محدودیتی از لحاظ تامین آب نداشته باشند. رودخانه اختاچی مهمترین آب جاری و قنات پشت دربند، چشمه شفیع خان، چشمه شبدر، چشمه سیب، چشمه بابا، چشمه مرادعلی، چشمه روت علی از منابع آبی آن به شمار می¬رود. بر طبق طبقه بندی سازمان هواشناسی كشور منطقه مزبور در زیر گروه سرد و خشك قرار می¬گیرد به طوری كه آب و هوای منطقه در زمستان سرد و در تابستان معتدل می‎باشد.

با توجه به شیب ، جهت و همچنین برخورداری از نزولات جوی، منطقه مذكور از پوشش گیاهی بسیار مناسب با تنوع گونه ای بالا ، فرم های رویشی علفی ، بوته ای ودرختچه ای و با كاربردهای دارویی ، صنعتی و .. اشاره نمود. از آن جمله می توان گونه های شبدر درختی، گل لاله، شقایق، پونه، توتیا، شنگ، نخود درختی، پیاز كوهی، گل گندم، در منه، زنبق، موسیر، لاله كوهی، لاله سرنگون ، كنگر، ریواس، آزربه، شیرین بیان ، گون، گل ختمی، گزنه، گل گاوزبان و بومادران، بادام كوهی ، البالوی وحشی، زرشك، تمشك، گز ، انجیر، خشخاش ، علف گوسفندی، علف هفت بند، كاسنی، تلخه و خارشتر را نام برد. منطقه آلموبولاغ به دلیل دارا بودن پوشش گیاهی مناسب و منابع آب از تنوع جانوری مناسبی نیز برخوردار است، به طوری كه زیستگاه مناسبی برای رده‌های مختلف جانوری از جمله پستانداران، پرندگان و خزندگان فراهم نموده است. قوچ و میش از شاخص ترین گونه¬های جانوری منطقه به شمار می¬رود و به دلیل وسعت منطقه و همچنین همجواری با منطقه حفاطت شده خانگرمز و كركسین سازگاری این گونه با منطقه را افزایش داده است. از سایر پستانداران منطقه می¬توان به گرگ ، خفاش، خرگوش ، شغال، روباه، تشی، كفتار، گراز، راسو، سنجاب زمینی، ول، دوپای كوچك، جرد ایرانی ، خارپشت ایرانی ،خدنگ ، هامسترو .. اشاره كرد.

پرندگان این زیستگاه چهره غالب جانوری منطقه را تشكیل میدهند. گونه های كوهزی همچون عقاب طلایی ( Aquila chrysaetos ) و كبك معمولی (Alectoris chukar) فراوانترین پرندگان منطقه اند. راسته Passeriformes نیز در بین تمامی گونه ها متنوع ترین راسته می باشد. عقاب طلایی، عقاب دشتی، شاهین، دلیجه، قرقی، سارگپه، كبك، تیهو، قمری، فاخته انواع چكاوك، انواع سار، توكا، انواع سهره، انواع زرده پر و سینه سرخ و پرندگانی نظیر سبزقبا، جغد كوچك، هدهد، -داركوب، سنگ چشم، شاه بوف، كمركولی، چلچله كوهی، دم جنبانك ، زاغ نوك سرخ، زنبورخوار از جمله پرندگان موجود در منطقه هستند . از دوزیستان منطقه می توان قورباغه درختی، قورباغه معمولی مردابی، وزغ پا بیلچه ای و وزغ سبز را نام برد. همچنین خزندگانی از راسته سوسمارها و مارها در این منطقه زیست می¬نمایند كه از این تعداد می توان به آگامای قفقازی، آگامای وزغی، لاسرتای ایرانی، كورمار تاتاری، كفچه مار، مار پلنگی، یله مار، افعی البرز، اسلینك قرمزنشان و غیره را نام برد.

جاذبه های اكوتوریسمی

از جاذبه های منطقه می توان به وحوش و وجود چشمه های متعدد و نیز روستای ملحمدره كه از نقاط گردشگری محسوب می گردد، اشاره نمود.

وضعیت عمومی اقتصادی اجتماعی
این منطقه در مجاورت ۱۷ روستا قرار دارد كه از مهم ترین آنها می¬توان به ملحمدره ، تاج آباد ، ترخین آباد، بیاج، چنار علیا، محمد آباد، پیرملو، قرآكند و باباعلی اشاره نمود. عمده ترین فعالیت‌های اقتصادی مردم كشاورزی و دامداری می باشد. تعدادی نیز به دلیل وجود فعالیت های معدنی در معادن مشغول به كار هستند. اهالی این روستاها عمدتاً به زبان‌های تركی، كردی و چند آبادی هم به زبان‌های لری و لكی صحبت می كنند.

تعارضات مهم منطقه
-ورود زود هنگام، حضور طولانی و خروج تاخیری عشایر جمور با حدود ۱۸۵ خانوار و ۱۱۱۰ نفر جمعیت در منطقه آلموبلاغ كه علاوه بر تعلیف بیش از حد گیاهان مرتعی و لگد كوبی شدید خاك منطقه ، به دلیل حضور دائم در منطقه باعث ایجاد نا امنی برای وحوش شده و به دلیل وجود اسلحه در میان عشایر تهدید جدی به شمار میروند .
-وجود راههای ماشین رو فراوان به داخل منطقه و سهولت ورود افراد و شكارچیان غیر مجاز به داخل این زیستگاه از دیگر تعارضات می‌باشد.
-وجود منابع آبی فراوان در داخل منطقه كه باعث گسترش كشاورزی و باغداری در اطراف منطقه شده و همچنین شخم و تبدیل اراضی مرتعی به زمینهای كم بازده كشاورزی
-اعلام روستای ملحمدره و ارتفاعات آن به عنوان منطقه گردشگری توسط مسئولین شهرستان كه كاملا مشرف به زیستگاه آلموبلاغ بوده و احتمال گسترش راههای دسترسی بیشتر به منطقه می باشد.
-وجود ایستگاه مخابراتی قدس در مرز محدوده و تردد خودروهای مخابراتی در داخل منطقه
-حضور كوهنوردان و طبیعت گردان در این زیستگاه و همچنین ورود جوامع محلی به داخل منطقه جهت بهره برداری از گیاهان دارویی و خوراكی موجود در منطقه.

تجهیزات و امكانات
پاسگاه محیط بانی، تعداد نفر نیروی فعال ، یك دستگاه خودروی پیكاب، موتور سیكلت