موقعیت جغرافیایی منطقه
این منطقه در جنوب شرقی شهرستان خلخال (در جنوب استان)واقع شده است . و از طریق جاده ارتباطی ، حدود ۳۴ كیلومتر از شهر خلخال و ۵ كیلومتر از جاده خلخال – هشتجین فاصله دارد . در مختصات جغرافیایی N3735 تا N3704 عرض شمالی و E4820 تا E4835 طول شرقی قرار دارد و وسـعت آن حدود ۶۴ هزار هكتار از كوهستان آق داغ را در بر می گیرد . دامنه ارتفاع منطقه از۶۰۰ متر در ساحل رودخانه قزل اوزن و ۳۳۲۲ متر در قله كوهستان آق داغ ، متغیراست و از این رواین منطقه از سه نوع آب و هوای گرم معتدل و سرد برخوردار می باشد . قسمت جنوبی منطقه به علت گودی و محصور بودن در میان كوهها (بارش اوروگرافیك در قسمت گیلان و ایجاد باد فون در قسمت اردبیل) ، دارای هوای بسیار گرم بوده و رستنی های گیاهی آن از نوع گرمسیری می باشد . با افزایش ارتفاع به سمت شمال ، هوا ییلاقی و سردسیر می شود و در قله آق داغ به عنوان بلندترین نقطه منطقه ، هوا حالت سردسیری بخود گرفته و دارای زمستان های بسیار سرد و برف دائمی می باشد.
تاریخچه حفاظت منطقه
این محدوده در سال ۱۳۷۸ با عنوان منطقه شكار ممنوع آق داغ به تصویب رسید و در سال ۱۳۷۹ محدوده ای با مساحت ۴۳۲۲ هكتار در جنوب منطقه شكار ممنوع مذكور با عنوان منطقه حفاظت شده جنگلی تحت مدیریت اداره كل حفاظت محیط زیست قرار گرفت.
اكوسیستم كوهستانی آق داغ
از سه نوع اقلیم هیركانی، ایرانی و تورانی و مدیترانه ای تشكیل شده است .(وسعت این منطقه در حدود ۶۵۰۰۰ هكتار می باشد كه منطقه شكار ممنوع بوده و دو منطقه آق داغ به وسعت ۶۵۰۰ هكتار و در بند قزل اوزن ۹۰۰۰ هكتار به دلیل وضعیت طبیعی و زیستی و دارا بودن غارهای طبیعی و پناهگاه حیات وحش زیستگاه و مامن مناسب برای انواع گونه های جانوری به صورت منطقه حفاظت شده و امن اعلام گردیده است.
پوشش گیاهی منطقه
به طور كلی عوامل آب و هوایی ، توپوگرافی و خاك در تشكیل گونه های گیاهی متراكم و متنوع نقش اساسی دارند . به طور كلی در گستره این منطقه سه تیپ مراتع ییلاقی ، مراتع قشلاقی و جنگلی را می توان یافت . در منطقه آق داغ گونه های گیاهی به شرح ذیل دیده می شوند : گونه های درختی و درختچه ای : شیرخشت ، قره آغاج ، قره میخ ، قره تیكان ، چالی ، چاكلانقوش ، آلوچه ، ارس ، عناب ، ازگیل ، چبتنه ، بید ، دوشان آلماسی ، گز ، قیچ ، گلابی ، ككم ، مو ، خیار ، سنجد ، شیلان ، آلی ، زرشك ، سیاه كوتی ، یمیشان ، سیاه تلو ، سیاه ولیك ، بلوط ، داغداغان ، آردوج ، زبان گنجشك . گونه های مرتعی : چجم ، شبدر ، خشخاش ، علف پشمكی ، یملك ، سیركوهی ، شیرسگ ، گاو زبان ، زرد پیاز ، انواع یونجه ، فستوك گوسفندی ، آویشن ، انواع گون ، درمنه ، كلاه میرحسین ، چوبك ، گزنه ، چاودار ، سبزواش ، جو ، علف گندمی ، پنجك ، دانه قناری ، پونه ، تره تیزك ، كاكوتی ، خاكشیر ، اسپرس ، تشكر ، میخك ، بومادران ، بابونه ، جارو ، بولاق اوتی ، شاطرا ، اسپند ، دم روباهی ، یولاف –
حیات وحش منطقه
منطقه شكار ممنوع آق داغ بدلیل فاصله زیاد از كانون شهری و كوهستانی بودن آن تراكم آبادی كم بوده واین خود دلیل كاهش فعالیت انسانی و منطقه امن برای وحوش گردیده است.این منطقه دارای اكوسیستمی كوهستانی با وسعت زیاد و آب و هوای متنوع و وجود عوارض طبیعی زیاد باعث تنوع جانوری و زیستی مناسبی می باشد .
گونه های مهم حیات وحش این منطقه عبارتند از :
پلنگ ، كل و بز ، پازن ، انواع سمور (جنگلی ، سنگی ، آبی) ، تشی ، رودك ، سیاه گوش ، جوجه تیغی ، گرگ ، روباه معمولی ، راسو ، گراز شغال ، گربه جنگلی ، خرگوش
از مهمترین گونه های پرندگان بومی منطقه نیز می توان به موارد ذیل اشاره نمود :
عقاب طلایی ، عقاب جنگلی ، طرلان ، پیغو ، قرقی ، كركس ، دال سیاه ، بحری ، لیل ، دلیجه ، دلیجه كوچك ، جغد جنگلی و كوچك ، سبزقبا ، زنبورخوار ، داركوب ، هدهد ، انواع چلچله ، انواع چكاوك ، پرستو ، بلدرچین ، كبك معمولی ، كبك چیل ، كبك دری ، سنقر گندم زار و انواع زاغ .
از خزندگان شاخص منطقه می توان به:
مارها (زنگی ، آتشی ، افعی ، گرزه مار ، یله مار ، مار پلنگی) ، سوسمارها و مارمولك ها و لاك پشت ها و بویژه لاك پشت مهمیزدار اشاره نمود.
