این منطقه در شهرستانهای زرند و كوهبنان واقع و این اداره كل از سالها قبل پیگیر ارتقاء سطح منطقه بوده و خوشبختانه در آبان ماه سال ۱۳۸۸ نقشه منطقه به همراه منابع آبی منطقه توسط واحد محیط طبیعی و GIS اداره كل تهیه شده است.
موقعیت جغرافیایی(عوارض و منابع فیزیكی، آدرس موقعیت جغرافیایی نسبت به شهر – روستا) :
این منطقه در موقعیت جغرافیایی N3107 E5611 ، در شمال غرب شهر زرند و جنوب غربی شهر كوهبنان واقع گردیده كه از شمال به روستای فتح آباد، از غرب به دشت اسوند، از جنوب به روستای شبجره و از شرق به جاده خاكی شبجره – فتح آباد منتهی می شود.
حدود اربعه و مرزهای منطقه عبارتند از :
۱- شمالا”: از مزرعه مهدی آباد در امتداد جاده خاكی تا آغل عباس لخری .
۲- شرقا”: از آغل عباس لخری در امتداد جاده خاكی تا روستای شبجره .
۳- جنوبا”: از شبجره در امتداد جاده خاكی تا قاسم آباد .
۴- غربا”: از قاسم آباد در امتداد جاده خاكی به سمت عباس آباد، حیدرآباد تا مهدی آباد .
وسعت منطقه : هفتاد و سه هزار (۷۳۰۰۰) می باشد.
ارتفاع از سطح دریا : پست ترین نقطه منطقه، دشت اسوند با ارتفاع ۱۴۵۰ متر از سطح دریا و بلندترین نقطه، ارتفاعات كوه ساردوئیه با ارتفاع ۲۰۸۰ متر از سطح دریا می باشد .
نوع اقلیم : آب و هوایی منطقه گرم و نیمه خشك می باشد.
تشریح وضعیت طبیعی( شرح اجمالی سیمای منطقه) : این منطقه دارای رشته كوههای ساردوئیه، هزار دین، گیوران، گلواشتر و آسیا میباشد كه مكان و زیستگاه امنی برای حیات وحش منطقه محسوب می شوند. هم چنین مناطق دشتی، مثل دشت اسوند و مگس آب زیستگاه آهو در منطقه می باشد.
منابع بیولوژیكی( پوشش گیاهی – حیات وحش) :
الف) تیپ گیاهی : پوشش گیاهی منطقه از نوع بوته ای (گیاهان یكساله) ، درختچه و درختی میباشد.
گیاهان یكساله و داروئی نظیر : آلاله، آویشن، درمنه و …. می باشد.
گیاهان درختچه ای و درختی نظیر : افدرا (هوم)، كهكم، پسته وحشی (بنه)، ِتربیت، تنگس، قیچ، بادام وحشی، ارس و…. می باشد.
ب) درصد پوشش گیاهی : بطور متوسط پوشش جنگلی و گیاهی منطقه بین ۱۵ تا ۳۵ درصد تخمین زده می شود.
ج) حیات وحش منطقه : ارتفاعات منطقه زیستگاه مناسبی برای حیات وحشی نظیر:كل و بز، قوچ و میش، پلنگ، گرگ، شغال، روباه، تشی، خرگوش و … می باشد.
مناطق دشتی نظیر دشت آسوند، مگس آب و … زیستگاه مناسب آهو می باشد.
از پرندگان منطقه می توان : كبك، تیهو، انواع كوكر، كبوتر وحشی، عقاب صحرائی، سارگپه، شاهین، دلیجه و … را نام برد.
تعداد و نوع منابع آبی( بر اساس جدول شماره۳) : منابع آبی در جدول شماره ۳ ذكر شده اند .
وجود آثار و پدیده های طبیعی( آبشار- غار و …)
الف) چشم اندازهای منحصر به فرد : از چشم اندازهای منحصر به فرد منطقه می توان ارتفاعات گیوران، گلواشتر، هزاردین و دشتهای آسوند و مگس آب را نام برد.
وضعیت جوامع محلی
الف) جمعیت مناطق مسكونی داخل : این منطقه تقریبا” یكی از مناطق ییلاقی محسوب می شود بطوریكه در فصل تابستان حدود ۴۰ خانوار در داخل آبادیها و مزارع به منظور شغل كشاورزی و دامپروری مشغول می باشند و در فصل سرما به شهرهای كوهبنان و زرند یا روستاهای مجاور كوچ می نمایند. ضمنا” لیست مزارع، آبادیها و دیگر مستثنیات داخل منطقه به پیوست می باشد.
ب) روش عمده امرار معاش جوامع : شغل و امرار معاش اكثر جوامع محلی داخل و خارج منطقه، اكثرا” كشاورزی و دامپروری می باشد.
ج) میزان درآمد سالیانه افراد محلی : میزان درآمد در حد متوسط و گذران زندگی می باشد.
د) وضعیت وابستگی جوامع محلی به منابع موجود در منطقه : وابستگی عمده جوامع محلی به منظور كشاورزی، دامپروی و به دلیل خوش آب و هوا بودن منطقه، عده ای نیز جهت گردش، تفریح و گذران اوقات فراغت در منطقه حضور می یابند.
ه) وضعیت آگاهی جوامع محلی از مسایل زیست محیطی : خوشبختانه در این چند ساله با چاپ و انتشار یكسری بروشور و برگزاری جلسات محلی به منظور بالا بردن سطح آگاهی مردم منطقه و تنویر افكار عمومی اقدامات خوبی انجام شده است.
عوامل آسیب پذیری منطقه
یكی از عوامل مهم تهدیدكننده منطقه، خشكسالیهای چند ساله اخیر بوده و از عوامل دیگر می توان حضور سلاحهای غیرمجاز و حضور تعدادی از شكارچیان سودجو در منطقه می باشد كه در صورت ارتقاء سطح با گشت و كنترل مستمر می توان منطقه را به نحواحسن حفاظت و كنترل نمود.
كمبودها و نیازها
الف) تعداد آبشخور مورد نیاز ( با تعیین محل بر روی نقشه) : در چند ساله اخیر به علت خشكسالی ، به منظور تامین آب مورد نیاز وحوش، تعدادی آب انبار، آبشخور و تلمبه بادی در منطقه نصب و بطور مرتب آبرسانی انجام می شود. مع الوصف در صورت استمرار خشكسالی نیاز به تعداد ۸ باب آبشخور دیگر در منطقه می باشد كه اقدامات لازم بایستی انجام پذیرد.
ب) تعداد پاسگاههای مورد نیاز ( با تعیین محل بر روی نقشه) : این منطقه نیاز به ۲ باب پاسگاه حفاظتی در مناطق گیوران و فتح آباد گلوگاه می باشد.
ج) تعداد وسایل نقلیه مورد نیاز : با توجه به كوهستانی و دشتی بودن منطقه نیاز به یكدستگاه خودرو كمك دار و دو دستگاه موتورسیكلت تریل در منطقه می باشد.
د) تعداد نیروی اجرایی مورد نیاز : با توجه به گشت های شبانه در منطقه ، حداقل نیاز به ۴ نفر نیروی محیط بان و یك نفر كارشناس می باشد.
ه) سایر نیازها : نصب دو دستگاه دكل و بی سیم مادر جهت ارتباط بهتر بین ادارات شهرستانهای زرند و كوهبنان با پاسگاههای حفاظتی از نیازهای مهم ارتباطی در منطقه می باشد.
سایر قابلیت های منطقه
با توجه به اینكه منطقه فوق یكی از بهترین زیستگاههای كل و بز، قوچ و میش و آهو در شهرستانهای زرند و كوهبنان می باشد، در صورت گشت و كنترل مستمر با تعداد نیروی محیط بان كافی، امكان حفاظت و كنترل بهتر این ذخائر زنتیكی میسر می شود.
