این منطقه با وسعت ۸۰۰۰۰ هكتار بین E594000 طول شرقی تا E600100 طول شرقی و بین N323600 و N325800 عرض شمالی واقع گردیده است. منطقه فوق در فاصله ۶۸ كیلومتری شهرستان بیرجند و در فاصله ۲۵ كیلومتری شمال شهرستان سربیشه واقع شده است. پستانداران مختلف از جمله قوچ و میش، گربه پالاس، گرگ، روباه، شغال، كفتار، خرگوش، تشی و انواع موش وپرندگان مختلفی از جمله كبك، تیهو، كبوتر چاهی، قمری، عقاب دشتی، عقاب طلایی، دلیجه، هما، كركس. در این منطقه زیست می كنند. پوشش گیاهی مرتعی از قبیل قیچ، نسترن وحشی، اورمك، اسپند، گز، كما، زول،كلاه میرحسن، پرند، خارشتر، نخود وحشی، گون،گل ماهور،گل میمون، زنبق، آویشن، سالویا،یال اسبی، پوا، چوبك، خارگونی،كاهوی وحشی ، چرخه، كنگر،شكر تیغال،گل گندم، درمنه، تلخه است.وجود آبشار و چشمه معدنی آب ترش، قلعه باستانی حسن صباح و چنار هزار ساله دوشنگان از اماكن گردشگری در منطقه محسوب می شوند.
منطقه درمیان طی مصوبه شماره ۲۸۴ شورای عالی محیط زیست (كمیسیون زیر بنائی دولت) مورخ ۱۳۸۶/۱۱/۱۲ با وسعت ۸۴۰۳۹ بعنوان منطقه حفاظت شده به مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست پیوسته است. منطقه حفاظت شده درمیان در فاصله ۶۸ كیلومتری شهرستان بیرجند و در فاصله ۲۵ كیلومتری شمال شهرستان سربیشه در استان خراسان جنوبی واقع گردیده است.
حدود اربعه منطقه
شمالاً: از روستای مسك در امتداد جاده خاكی به طرف شرق پس از گذشتن از روستاهای مرغدر، خونیكباز، نوزاد، چك، تخویچ، تشوند، كلاته آهكی تا سه راهی برقندوك و از این نقطه در امتداد جاده خاكی تا سه راهی غوزشك و در ادامه همان جاده خاكی تا تقاطع جاده آسفالته اسدآباد به درمیان و از این نقطه پس از گذشتن از سه راهی فورگ تا روستای درمیان.
شرقاً: از روستای در میان در امتداد جاده آسفالته درمیان سربیشه به طرف جنوب تا دو راهی جاده خاكی جاجینگ درمیان و در امتداد همین جاده خاكی تا روستای دشت آباد و از این نقطه پس از گذشتن از سه راهی كلاته نو به طرف جنوب تا دو راهی تقندیك و از این نقطه در امتداد همان جاده خاكی تا روستای دهیك و در امتداد جاده خاكی اسكیوند تا روستای دوغ و از این نقطه بطرف جنوب تا تقاطع جاده خاكی آبگرم حسن كلنگی و جاده آسفالته سربیشه درح و از این نقطه در امتداد همان جاده آسفالته تا جاده خاكی كنگان و زولسك.
جنوباً: از سه راه جاده آسفالته سربیشه به درح با جاده خاكی كنگان زولسگ در امتداد جاده خاكی به طرف سه راهی روستای كنگان و از آن نقطه در امتداد جاده خاكی پس از گذشتن از روستای زولسگ به طرف شرق در امتداد همان جاده پس از گذشتن از تقاطع جاده خاكی قدمگاه و نیروی هوایی در امتداد همان جاده تا تقاطع جاده خاكی آب ترش با جاده دوم نیروی هوایی در امتداد همان جاده تا تقاطع جاده آسفالته باغستان شیرك و در امتداد همان جاده خاكی پس از گذشتن از دو راهی میانكی و روستای درویش آباد، بیژایم، بشگز تا روستای اسفزار.
غرباً: از روستای اسفزار به سمت شمال در امتداد جاده خاكی تا سه راهی اسفزار – مسك – درمیان از این نقطه به طرف شمال در امتداد همان جاده پس از گذشتن از روستای اسدیه تا روستای مسك.
منطقه حفاظت شده درمیان از گذشته های دور به دلیل دارا بودن قابلیت های فراوان بویژه وجود گله های قوچ و میش مطرح بوده است. این منطقه به علت داشتن مراتع زیبا و تپه ماهورهای متعدد می تواند مامن مناسبی برای پرورش قوچ و میش وحشی در استان خراسان جنوبی باشد. توپوگرافی منطقه عمدتا كوهستانی و صخره ای و در بعضی نقاط تپه ماهوری می باشد. ارتفاعات منطقه شامل ارتفاعات جوزان، كوه كنده ای، اره كوه، قلعه حسن صباح، تیغ سیاه، خلیل آباد، نصرآباد می باشد.
منطقه حفاظت شده درمیان در ناحیه خشك و نیمه خشك قرار دارد و تقریبا تمامی پدیده های طبیعی مثل كوه، تپه، چشمه، رودخانه و قنات های مختلف در آن به چشم می خورد و منطقه دارای آب و هوای گرم و خشك بوده و در نواحی كوهستانی به علت ریزش باران و برف از آب و هوای معتدل تری برخوردار است. طبیعت بكر درمیان، وجود آبشار و چشمه معدنی آب ترش، قلعه باستانی حسن صباح و چنار هزار ساله دوشنگان بر ارزش منطقه افزوده است. نام این منطقه از بزرگترین روستای پیرامون منطقه، یعنی روستای درمیان گرفته شده است.جاذبه های اكوتوریستی: تاكنون هیچگونه سرمایه گذاری برای امر گردشگری در داخل منطقه صورت نگرفته است. وجود آبشار و چشمه معدنی آب ترش، قلعه باستانی حسن صباح و چنار هزار ساله دوشنگان از جاذیه های گردشگری این منطقه به شمار میروند.
وضعیت اجتماعی
اكثر مردم منطقه به امر كشاورزی و دامداری اشتغال دارند و متاسفانه خشكسالی های اخیر در وضعیت معیشتی مردم تاثیر گذار بوده است. منطقه درمیان بین شهرهای سربیشه، بیرجند و اسدیه قرار گرفته كه از غرب به بیرجند، از جنوب غربی به سربیشه و از شمال شرق به اسدیه ختم می شود. علاوه بر شهرهای ذكر شده روستاهائی نیز در اطراف و داخل منطقه وجود دارد كه مشخصات آنها به شرح ذیل است. لازم به ذكر است اكثر روستاها در حاشیه منطقه واقع شده و بیشتر روستاهای داخل منطقه خالی از سكنه می باشند. روستای زولسك ۶۳ خانوار، روستای كنگان ۵۳ خانوار، روستای دسته قیچ ۱۸ خانوار، روستای دوغ ۱۵ خانوار، روستای اسكیونگ ۹۲ خانوار، روستای سرش آباد ۱۹ خانوار، روستای كلاته حاجی عطا ۲۷ خانوار، روستای اسكندر ۴۴ خانوار، روستای فخرآباد ۲ خانوار، روستای جاجنگ ۵۳ خانوار، روستای ربیع آباد ۱۷ خانوار، روستای قیك پایین ۴۶ خانوار و روستای دادران دارای ۶۶ خانوار می باشد.
حفاظت از منطقه: منطقه حفاظت شده درمیان در حال حاضر دارای دو پاسگاه محیط بانی با تعداد ۴ نفر نیرو می باشد.
گونه های شاخص جانوری
حیات وحش منطقه حفاظت شده درمیان شامل پستانداران مختلف از جمله قوچ و میش، گربه پالاس، گرگ، روباه، شغال، كفتار، خرگوش، تشی و انواع موش و پرندگان مختلفی از جمله كبك، تیهو، كبوتر چاهی، قمری، عقاب دشتی، عقاب طلایی، دلیجه، هما و كركس می باشد.
در این منطقه آهو نیز وجود دارد ولی با جمعیت پراكنده، بسیار اندك و در آستانه انقراض.
پوشش گیاهی
پوشش گیاهی منطقه حفاظت شده درمیان عبارت است از: قیچ، نسترن وحشی، اورمك، اسپند، گز، كما، زول، كلاه میرحسن، پرند، خارشتر، نخود وحشی، گون، گل ماهور، گل میمون، زنبق، آویشن، مریم گلی، یال اسبی، پوا، چوبك، خارگونی، كاهوی وحشی، چرخه، كنگر، شكر تیغال، گل گندم، درمنه، تلخه
تعارضات و تهدیدهای منطقه
۱- چرای بیرویه: عدم تعادل دام و مرتع باعث هجوم رقابتی دامداران به منطقه گردیده و این امر باعث از بین رفتن پوشش گیاهی و افزایش روان آبها در سطح منطقه گردیده است.
۲- عدم اجرای ممیزی مراتع از یك طرف و صدور پروانه مرتعداری بدون تعریف مشخص حد و حدود آن برای دامداران توسط اداره منابع طبیعی و بدون در نظر گرفتن ضوابط زیست محیطی و حتی عدم نظارت و رعایت بازه زمانی مندرج در پروانه.
۳- تخریب و تصرف اراضی: عدم تفكیك مستثنیات و اراضی كشاورزی یا تفكیك غیر صحیح و غیر كارشناسی و عدم انطباق نقشه های موجود در اداره منابع طبیعی با اراضی افراد، متأسفانه باعث سوء استفاده افراد گردیده است.
۴- بهره برداری رقابتی و بیش از حد از منابع گیاهی:
الف) استفاده از گیاهان دارویی ب) گیاهانی كه جنبه اقتصادی دارند ج ) گیاهانی كه جنبه مصارف كاربردی در صنایع دستی و زندگی عشایری دارند، د) گیاهانی كه جنبه خوراكی دارند.
۵- راه های ارتباطی: علاوه بر راههای آسفالته و خاكی روستایی، راههای مالرو زیادی نیز در سطح منطقه پراكنده اند.
۶- شكار بیرویه: با توجه به موقعیت منطقه از نظر نزدیكی به مرز ایران – افغانستان و به تبع آن مسلح بودن بیشتر اهالی منطقه بر حسب سنت قدیمی خود، متأسفانه دست اندازی به حیات جانوری و شكار غیر مجاز وحوش ادامه دارد. شكار حیواناتی از قبیل قوچ و میش، خرگوش و غیره حتی حیوانات گوشتخوار كه به نحوی باعث آسیب رساندن به دام های اهلی می شوند مانند شغال، روباه و گرگ.
۷- عدم وجود نیروی انسانی و پرسنل كافی برای حفاظت: متأسفانه نیروی حفاظتی این منطقه مطابق با استاندارد تعریف شده نمی باشد. از طرفی نیروهایی كه بكار گرفته شده اند بصورت طرحی بوده و هیچگونه پشتوانه تجهیزات دفاعی فردی از قبیل اسلحه با توجه به تهدیدات موجود ندارند.
۸- اماكن مسكونی: وجود اماكن مسكونی در حاشیه و داخل منطقه باعث گردیده است كه:
الف ) افراد سودجو با كمترین مانعی بطور سریع به تخریب یا شكار غیرمجاز خود پرداخته و در فاصله زمانی كوتاهی به خانه هایشان مراجعت كنند بدون اینكه مأموران محیط زیست بتوانند اقدامی انجام دهند.
ب ) محیط های صخره ای زیبا در مجاورت سكونتگاهها باعث جذب افراد برای امر تفریح و تفرج گردیده است كه این موضوع باعث ایجاد ناامنی و استرس در حیات وحش میگردد، لذا با مدیریت صحیح و زون بندی منطقه در آینده می توان از تبعات منفی آن جلوگیری و آن را به فرصت تبدیل كرد.
۹- معادن: خوشبختانه معادنی كه قبل از ارتقاء منطقه فعالیت می كرده اند بصورت غیرفعال و متروكه درآمده و هیچگونه مجوزی نسبت به واگذاری معادن جدید صادر نگردیده است
۱۰- وزش بادهای ۱۲۰ روزه كه منطقه را تحت تاثیر قرار داده است.
۱۱- هجوم شكارچیان بدون مجوز شكار از استان های همجوار به خصوص سیستان و بلوچستان. این شكارچیان جهت شكار تفریحی از زابل و زاهدان مسافت زیادی را تا منطقه طی می كنند.
۱۲- جاده سازی، نصب دكل های مخابراتی و ماهواره ای و عبور خط انتقال گاز
۱۳- اشغال شدن چشمه ها و آبشخورهای طبیعی توسط دام های اهلی
۱۴- خشكسالی: در سالهای اخیر خشكسالی های مكرر و فقر مراتع و كاهش منابع آبی بر علل تهدید حیات وحش افزوده است و روند صعودی كاهش جمعیت این پستانداران را تسریع نموده است.
