بنای موزه توس در سال ۱۳۴۷ و با مساحتی حدود ۶۰۰ متر مر بع در ضلع غربی آرامگاه فردوسی توسط مهندس هوشنگ سیحون طراحی و به همت انجمن آثار ملی ساخته شده است.این بنا در ابتدا با هدف ایجاد چایخانه سنتی و اجرای نقالی توسط نقالان شاهنامه در نظر گرفته شده بود كه به دلیل معرفی بهتر ارزش های فرهنگی و تاریخی توس و شخصیت حكیم ابوالقاسم فردوسی و اثر جاوید و ماندگار او شاهنامه، در سال ۱۳۶۱ به موزه تغییر كاربری یافت. در سال ۱۳۸۴به دلیل عدم تناسب فضاهای موجود با محتوای موزه طرح كنونی توسط مرحوم دكتر بهروز احمدی، زیر نظر اداره كل موزه های سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تهیه و اجرا گردید. اشیاء به نمایش گذاشته شده در این موزه با هدف معرفی ۳ موضوع انتخاب شده است:۱٫معرفی شهر تاریخی توس به عنوان یكی از مهمترین شهرهای فرهنگ خیز و تمدن ساز ایران در طول تاریخ۲٫معرفی حكیم ابوالقاسم فردوسی به عنوان یكی از بزرگترین شاعران حماسه سرای جهان و یكی از مهمترین شاعران ایران۳٫معرفی شاهنامه فردوسی به عنوان مهمترین اثر منظوم حماسی در سطح جهان و ارزشمندترین سندهویت ملی – فرهنگی، ادبی و تاریخی ایرانهم اكنون در این موزه شی ء با مضامینی چون آثار سنگی دوران پیش از تاریخ مكشوفه از دشت توس و اطراف كشف رود، انواع شاهنامه، نظیر شاهنامه چاپ فلورانس و شاهنامه ۷۳ كیلوگرمی اهدا شده از سوی موسسه امیركبیر، آثار كشف شده از حفاری های باستان شناسی شهر توس همچون تنگها، پیه سوزها، عطردان ها و…، نسخه های خطی منحصر به فرد، تابلوهای نقاشی با مضمون داستان های شاهنامه فردوسی و پرتره حكیم توس و…به نمایش در آمده است.