دهستان گابریك نام دهستانی است در بخش مركزی از توابع شهرستان بندر جاسك استان هرمزگان در جنوب ایران است.در مسیر جاسك كهنه به جاسك (نزدیك ایست بازرسی ) از منطقه حفاظت شده حرای جاسك میگذرد. مناطق حفاظت شده حرای جاسك با استفاده از معیار آبزیان (ماهیان) در سه منطقه حفاظت شده شامل جاسك غربی(خور مركزی)، جاسك شرقی(خور خلاصی) و گابریك و جگین(خور گابریك) تقسیم شده است.
جنگلهای حرا بنام تمر با نام محلی، و مانگرو به زبان انگلیسی نام می برند !اولین كسی كه توانست در كاتگوری و طبقه بندی این جنگلها، و خیلی از گیاهان و حیوانات دیگر نقش ایفا نماید ابو علی سینا بود ،كه گونه ای از دو گونه مشهور در دنیا بنام (اوءسینا)بنام اوست،از جنگلهای تمر هم، سواحل حساس اكولوژیكی یاد میشودوآنطوریكه متخصصین و مهندسان آبزیان بدان اشارت مینمایند، كه قاطبه موجودات آبی و بخشی از حشرات آبی و پرندگان دریایی ،بخش غالبی از زندگی خود را، تا رسیدن به مرحله جوانی و نوجوانی در این مناطق سپری مینمایند و از سوئی برگهای این درختان ،پس از تجزیه شدن در آب ، مواد آلی شده، و باعث تولیدات اولیه زی شناوران گیاهی و متعاقب آن زی شناوران حیوانی (زئوپلانكتون)میگردد، بطوریكه چرخه حیات برای تمامی موجودات آبزی فراهم میشود.
تاریخ تاسیس منطقه از ابتدا تا اكنون:این منطقه از سال ۱۳۸۰ به عنوان منطقه حفاظت شده تحت مدیریت قرار گرفته است .
موقعیت عمومی منطقه
منطقه حفاظت شده جاسك شرقی غربی و گابریك از سه بخش مجزا تشكیل شده است. این مناطق از غرب به شرق تحت عناوین جاسك مركزی(غربی)، جاسك شرقی و گابریك نامیده می شوند.
جاسك مركزی به مساحت ۱۳۶۵ هكتار در مختصات N2541 و E4857 در جوار بندر جاسك واقع شده است. این منطقه شامل خور مركزی جاسك و كفه های گلی به همراه جنگل های حرا می باشد. جنگل های حرا در شمال شرقی تالاب واقع شده اند.
جاسك شرقی به مساحت ۵۵۱۹ هكتار در مختصات N2536 و E5802 در ۳۰ كیلومتری بندر جاسك واقع شده است. این منطقه شامل خور های خلاصی و شهر نو، كفه های گلی به همراه جنگل های حرا می باشد.
گابریك به مساحت ۲۷۷۱۲ هكتار در مختصات N2536 و E5820 در ۷۰ كیلومتری بندر جاسك واقع شده است. این منطقه شامل خور های متعدد ی است.
ویژ گی و سیمای عمومی منطقه(شامل وضعیت توپوگرافی،چشم انداز، پوشش گیاهی و گونه های شاخص گیاهی، وضعیت عمومی حیات وحش و گونه های شاخص و كریدور ها)
اقلیم
این منطقه دارای اقلیم خشك و بیابانی است. متوسط بارش سالیانه معادل ۰۷/۱۴۹ میلیمتر می باشد، میانگین دمای ماهیانه منطقه مورد مطالعه۴۹/۲۷ درجه سانتی گراد كه از حداقل ۲۳/۲۱ درجه سانتی گراد در دی ماه تا حداكثر ۶۳/۳۲ درجه سانتی گراد در خرداد ماه در نوسان است. همچنین رطوبت نسبی متوسط ماهانه ۷۰ درصد است. جهت باد های غالب منطقه از سمت جنوب غربی می باشد.
پوشش گیاهی
پوشش گیاهی منطقه شامل اجتماعات خالص از گیاهان حرا(Avicennia marina) می باشد كه دردهانه
رودخانه ها وحاشیه آبراهه های جذرومدی قرار گرفته اند. در برخی نقاط جنگل حرا با گونه های هالوفیت همراه است.
از مهمترین هالوفیت های منطقه می توان به باتلاقی شور Halocnemumstrobilaceumاز خانوادهChenopodiaceae اشاره كرد.
موقعیت خور های منطقه
خور های موجود در مناطق سه گانه حرای جاسك شرقی غربی و گابریك عبارتند از خور یك بنی واقع در جاسك مركزی(غربی)، خور شهرنو و خلاصی واقع درحرای جاسك شرقی وخورهای كنتاكی – بو خور( نهرو)- سورگلم- كرگی( نوك تراش)- نیزه ایی- پهنو- حد گابریك – كاشانی- كهنه – چل و چلیكی واقع در منطقه گابریك می باشند.
از رودخانه های مهم این مناطق نیز می توان به: رودخانه فصلی سی دهی – رودخانه فصلی تاری گز در حرای جاسك شرقی، رود خانه جاسك كهنه و مزاری در حرای مركزی و رودخانه فصلی گابریك- رودخانه جگین – رودخانه فصلی كهنه كور درحرای گابریگ اشاره نمود.
جاذبه های اكوتوریستی
جنگلهای حرا دارای ارزشهای مهمی جهت تفرج و گردشگری هستند از مهمترین فعالیتهای گردشگری جنگلهای مانگرو جاسك تفرج از طریق فعالیت های قایقرانی می باشد. یكی دیگر از فعالیت های گردشگری منطقه فعالیت پرنده نگری برای علاقمندان به طبیعت است وجود این جنگل ها و طبیعت زیبای آن عامل مهمی در جهت جذب علاقمندان به طبیعت بوده است.
strong>. وضعیت عمومی اقتصادی اجتماعی:
جوامع پیرامونی:تنها شهر واقع در محدوده شهر جاسك میباشد . این شهر در كنار خلیج جاسك واقع شده و همانند یك شبه جزیره از سه طرف توسط دریای عمان احاطه شده است. دارای ۲۴۰۶خانوار و ۱۱۱۳۳ نفر جمعیت می باشد. روستاهای این منطقه غالباً كم جمعیت هستند و علی رغم كمبود امكانات در تمام سطح منطقه پراكنده میباشند .
جنگل های مانگرو موجود در منطقه بعنوان یكی از مهمترین زیستگاه های پرندگان آبزی بومی و همچنین مهاجری می باشد كه در فصل مناسب از نقاط سردسیری عرض شمالی كره زمین به منطقه كوچ می كنند . بستر مناسب برای لارو آبزیان و تاثیرگذاری درامر صید ماهیان از ارزش های اقتصادی آن می باشد كه اشتغال و امنیت اجتماعی از آن حاصل می گردد . امروزه اینگونه محیط ها از جاذبه های طبیعت گردی بالایی برخودار بوده و نقش آنها در درآمدزایی به اثبات رسیده است .
تعارضات مهم و مشكلات منطقه
از تعارضات منطقه به احداث سد و بهره برداری از آب رودخانه های تامین كننده آب تالاب می باشد. املاح مورد نیاز، باعث ایجاد تغییراتی در اكوسیستم تالابی تحت پوشش می گردد . (رعایت حق آبه از سوی ارگا ن های بهره بردار ضروری است.)، همچنین آلودگی ها با منشا انسانی از قبیل مواد هیدروكربنی – سموم شیمیایی و … منطقه را تهدید می نمایند . همچنینبهر ه برداری بی رویه از منابع تالابی (آبزیان – پوشش گیاهی )موجب كاهش بازدهی و نابودی منطقه می گردد . ازدیگر مشكلات منطقه آلودگی های نفتی حاصل از تردد نفتكش ها و لنج ها می باشد. از دیگر عوامل تهدید می توان از خشكسالی های ممتد چندین ساله در منطقه نام برد كه باعث كاهش آبهای ورودی كه حامل مواد مغذی شده است، كه این امر باعث اختلال در روند طبیعی منطقه گردیده است.
عمده ترین مشكل منطقه در حال حاضر حركت شن های روان و از بین رفتن جنگل ها ی حرا و پوشش گیاهی می باشد.
تجهیزات و امكانات
این منطقه توسط اداره حفاظت محیط زیست جاسك تحت حفاظت قرار دارد و فاقد پاسگاه می باشد.
سایر ملاحظات
وجود تپه های ماسه ای كه به سمت قسمتهای شرقی و جنوب شرقی جنگلهای حرا موجود در خور گابریك روان هستند.
