منطقه حفاظت شده كرایی

موقعیت جغرافیایی
منطقه حفاظت شده كرایی در موقعیت جغرافیایی N3148 E4911 در استان خوزستان واقع است. منطقه شكار ممنوع كرائی در ۲۵ كیلومتری جنوب شرق شهرستان شوشتر و ۳۵ كیلومتری جنوب شهرستان مسجدسلیمان به مساحت ۳۹۳۵۳ هكتار و شامل رشته كوه سیاه (كوه شه) می باشد. این رشته كوه از پیش كوههای زاگرس و حداكثر ارتفاع آن ۶۰۰ متر از سطح دریا می باشد؛ این منطقه از سال ۷۶ به عنوان شكار ممنوع بوده و هم اكنون جهت ارتقاء و تبدیل به حفاظت شده در دستور كار شورای عالی محیط زیست قرار دارد.

راههای دسترسی
جاده آسفالته شوشتر به مسجدسلیمان و سپس راه شنی روستایی معروف به كرائی- راهدار مهمترین راه دسترسی به منطقه است همچنین راه آسفالته نفت سفید به هفتگل از جمله راههای دسترسی به منطقه است.

جاذبه های گیاهی
پوشش منطقه به طور كلی مرتعی و بسیار متنوع است كه دامنه های شمالی از پوشش مناسب و خوب و دامنه­ای جنوبی دارای مراتعی فقیر است. وجود بازماندهایی از كنارستان در منطقه و تك درختان انجیر كوهی ، بادام كوهی و كلخنگ نشان از تراكم و تنوع بسیار بالای گیاهی و جنگلی در گذشته داشته كه به علت تخریب مراتع و قطع درختان از میان رفته است. از دیگر درختچه های منطقه می توان به رملیك، سریم و گز به صورت تك درخت اشاره كرد. پوشش مرتعی از تیره كاسنی، لگومینوز، گرامینه تشكیل شده و به طور كلی بیش از ۸۶ گونه گیاهی در منطقه شناسایی كه تعدادی زیادی گونه دارویی از جمله گل گاو زبان، بارهنگ، بومادران، پونه در میان آنها به چشم می خورد. عمده جامعه گیاهی و شاخص پوشش گیاهی را درخت كنار تشكیل می دهد.

جاذبه های جانوری
مهمترین گونه شاخص منطقه قوچ و میش (گوسفند وحشی) Ovis orientalis می باشد كه به دلیل شرایط منطقه وحفاظت صورت گرفته از جمعیت نسبتاً مطلوبی برخوردار است كه به راحتی می توان در منطقه مشاهده نمود. سایر جانوران منطقه شامل گرگ، شغال، تشی، انواع خفاش، گربه وحشی، كاراكال در منطقه زیست می نمایند. مهمترین پرندگان كه به وفور در منطقه مشاهده می شود كبك و تیهو می باشد سایر پرندگان از جمله كبوتر چاهی، یاكریم، كمركولی، دیدمك، دراج نیز در منطقه زیست می نمایند. این منطقه در زمانهای نه چندان دور زیستگاه پلنگ، كل و بز و آهو نیز بوده كه به علت شكار بی رویه و تخریب زیستگاه جمعیت آنها نابود شده است.

محل های تجمع حیات وحش
مهمترین محل تجمع حیات وحش منطقه (قوچ و میش) در ارتفاعات مشرف به روستای كرائی علیا است كه به دلیل منطقه امن و قرق بودن منطقه زمستانها در آن محل تجمع می نمایند و با شروع فصل گرما به حوالی روستای مخروبه قلعه گره كه دارای چشمه و آبشخور مناسب تری است می روند.

راههای دسترسی جهت مشاهده حیات وحش
از جمله راههای دسترسی راه جیپ رو كرایی به قلعه گره وراه خط لوله كرایی به یونیت است كه می توان از آن به راحتی قوچ و میش ها را مشاهده نمود.

آثار تاریخی – فرهنگی و مذهبی
از جمله آثار باستانی منطقه می توان به خرابه های معروف به قلعه گره واقع در ۵ كیلومتری شرق روستای كرایی علیا نام برد؛ .همچنین تعداد ۵ مقبره امام زاده در نقاط مختلف از جمله روستاهای راهدار، كرایی علیا، كرایی سفلی، قلعه گره و بردمیل وجود دارد و مورد احترام مردم محلی است.

جاذبه های اكوتوریستی
از جمله آثار باستانی منطقه می توان به خرابه های معروف به قلعه گره واقع در ۵ كیلومتری شرق روستای كرائی علیا نام برد. همچنین تعداد ۵ مقبره امام زاده در نقاط مختلف از جمله روستای راهدار- كرائی علیا، قلعه گره و بردمیل وجود دارد و مورد احترام مردم محلی است در منطقه كرائی در مجموع حدود ۶۰ چشمه، آبشخور و بندهای ذخیره آب وجود دارد از چشمه های كرائی می توان به چشمه راهدار، خرسی، چاه كرا، كرایی قدیم، آبگرمك و… اشاره نمود. منطقه حفاظت شده كرائی تنها زیستگاه قوچ و میش در استان است، كه به راحتی می توان این گونه بسیار با ارزش را مشاهده نمود.

وضعیت عمومی اقتصادی و اجتماعی
مردم بومی این ناحیه به كشاورزی و دامپروری مشغول می باشند و در كنار آن با توجه به فصل سال به جمع آوری گیاهان داروئی نیز می پردازند.