قلعه الموت در شمال غربی استان قزوین و در نزدیكی روستای گازر خان قرار دارد. شهرت این قلعه به خاطر حسن صباح مروج مذهب اسماعلیه در دوره سلجوقی است. حسن صباح پس از رانده شدن از دربار ملكشاه سلجوقی برای فراگیری اصول مذهب اسماعلیه نزد فاطمیان مصر رفت و در مدت كوتاهی به داعی كبیر ملقب شد او پس از بازگشت سر تاسر ایران را جهت پیدا كردن مقری برای فعالیت های خود زیر پا نهاد و در نهایت منطقه الموت را به عنوان مكانی برای فعالیت های خود انتخاب كرد در مورد سال ساخت این قلعه میان مورخان اختلاف نظر است اما باید آن را متعلق به اوایل دوره اسلامی دانست. حسن صباح در سال ۴۸۲ ﮬ .ق این قلعه را تصرف و بهای آن را كه معادل هزار یا سه هزار دینار طلا بود به حاكم رانده شده آن پرداخت. این قلعه در سال ۶۵۴ﮬ.ق به تصرف هولا كو خان مغول درآمد. با تصرف این قلعه و به آتش كشیده شدن كتابخانه نفیس آن این قلعه از رونق افتاد و به زندان و تبعید گاه تبدیل شد.
به دلیل حوادث طبیعی و غیر طبیعی آثار به جای مانده از این قلعه بسیار اندك است. سازمان میراث فرهنگی كشور برای رسیدن به اطلاعات بیشتر درباره این قلعه تاریخی به حفاری علمی در این منطقه مشغول است.
“گازرخان” یكی از مهمترین و نزدیكترین روستاها به قلعه الموت كه در سلسله جبال البرز واقع در ۱۵ كیلومتری معلم كلایه و ۱۱۰ كیلومتری شمال شرقی شهر قزوین واقع شده است.
الموت یكی از مهمترین جاذبه‌های گردشگری استان قزوین است كه در فاصله نزدیكی از كلان شهر تهران واقع شده است و به سبب فاصله كمتری با بافت تاریخی قزوین همیشه دارای گردشگران داخلی و خارجی زیادی است.
الموت یكی از مهمترین جاذبه‌های گردشگری استان قزوین است
منطقه الموت یكی از مناطق طبیعی و روستایی قزوین است كه برای رفتن به آن باید نرسیده به قزوین مسیر دیگری را انتخاب كرد و از راهی كه تا قلعه حسن صباح دو ساعت و نیم فاصله دارد را انتخاب كرد.
هیچ گردشگر و راننده‌ای از طی كردن این مسیر طولانی و كوهستانی خسته نمی‌شود. چون با جاذبه‌های شگفت‌انگیزی مواجه خواهد شد. در فصل بهار هر بخش از این جاده سرسبز با رنگ گل‌های متنوع و درختان رنگارنگی پوشیده شده و بوی عطرآگین گل‌های بهاری را به مشام می‌رساند. در ایام پاییز هم كه هزاررنگ درختان خودنمایی می كند و هر گردشگری را وادار می‌كند تا در كنار جاده ایستاده و از این نما عكس انداخته و لذت ببرد.
هستند بسیاری از افراد كه در مسیر ماشین را به كناری پارك كرده و برسر تپه و یا كوهی به همراه خانواده نشسته‌اند تا دوباره به مسیر خود تا الموت ادامه دهند. در این مسیر پر پیچ و خم حدود ۵۰۰ روستای كوچك وجود دارد كه در راههای فرعی قرار گرفته‌اند.
منطقه الموت یكی از مناطق طبیعی و روستایی قزوین است
در میانه راه مردم همین روستاها در زمین‌های كرت‌بندی شده روی كوه‌ها و تپه‌ها كشاورزی می‌كنند و یا دام‌های خود را به چرا برده‌اند و گردشگران می‌توانند آنها را ببینند.
معمولا افراد در روستایی بزرگتر به نام معلم كلایه توقفی دارند تا مایحتاج خود را تامین كنند از آن به بعد تا قلعه حسن صباح نیم ساعت بیشتر راه نیست. اما در همین مسیر می‌توان راه حدودا ده دقیقه ای را به سمت دریاچه اوان كج كرد و به جایی رسید كه دریاچه‌ای پس از گذراندن چند تپه پشت سر هم خودنمایی می‌كند. دور تا دور این دریاچه را نی‌های بلند پوشانده‌اند و همیشه چند قایق كوچك منتظر سوار كردن گردشگرانی است كه در اطرافش زیراندازی پهن كرده و نشسته‌اند.
وجود درختان متعدد در این منطقه و آب و هوای خنكی كه دارد موجب شده همیشه حتی در وسط هفته گردشگران در این مكان اقامت هر چند كوتاهی داشته باشند. خودروهای شخصی زیادی در اطراف دریاچه پارك می شود كه چادرهای مسافرتی به همراه دارند. در فصل پاییز كه درختان رنگارنگ می شوند بر زیبایی این منطقه اضافه می شود و به تبع آن تعداد گردشگران بیشتر.
منطقه الموت، همیشه دارای گردشگران داخلی و خارجی زیادی است
در منطقه و روستای الموت می‌توان به محض وارد شدن و گذشتن از باغ‌های گیلاس، بافت روستایی را مشاهده كرد. خانه‌هایی كه همه دارای یك بالكن چوبی هستند و با گل‌های شمعدانی تزئین شده اند اما در كنار همین خانه‌ها، برخی از افراد خانه ای جدید ساخته‌اند و با كاشی و سرامیك‌های قرمز و یا آبی نمای بیرونی آپارتمانهای خود را تزئین كرده‌اند. این یك نوع عدم ناهماهنگی در بافت تاریخی روستا را نشان می‌دهد كه دست به گریبان اهالی شده است. آنها هر كدام درصدد هستند تا خانه های خشتی خود را با چارچوب‌های چوبی رنگ تخریب كرده و ساختمانی سیمانی و جدید بسازند به همین دلیل پرسه در روستا نشان می‌دهد كه این رقابت و میل به داشتن آپارتمانهای سیمانی چقدر در میان مردم نفوذ پیدا كرده است.
اما در منطقه الموت و در روستایی كه در نزدیكی قلعه حسن صباح قرار دارد بیشتر گردشگران خارجی حضور دارند كه سن آنها زیاد نیست و به راحتی می‌توانند این مسیر را طی كرده و حتی در قلعه و كوههای اطرافش گردش كنند.
مردم منطقه میزبان این گردشگران هستند آن هم در خانه‌های خود كه برای حضور گردشگران آماده شده است. مردم منطقه الموت بخشی از خانه خود را برای حضور گردشگران به تخت، وسایل و امكاناتی مانند پخت و پز و یخچال و كمد تجهیز كرده اند و بابت حضور گردشگران داخلی و خارجی از انها كرایه دریافت می كنند. كرایه‌هایی كه از شبی ۲۰ هزار تومان تا ۷۰ هزار تومان نرخ دارد.
گردشگران منطقه توریستی الموت بیشتر جوانان خارجی هستند
یكی از این خانه‌های قدیمی توسط پایگاه میراث فرهنگی الموت ساخته مرمت شده است حتی پله‌ها و دستگیره پله‌های این خانه با نمای چوبی و تزئینات داخلی آن را پایگاه میراث فرهنگی الموت مرمت و بازسازی كرده تا نمونه‌ای موفق از نگهداشت خانه‌های قدیمی در روستا باشد.
شكل و شمایل اولیه این خانه نشان می‌دهد كه سلیقه سازندگان این خانه‌ها در ساخت بناهایی از چوب و خشت در میان سبزی درختان و كوههای اطراف بسیار زیبا بوده است. اما مالكان همین خانه، آن را طوری نگهداری كرده‌اند كه اكنون وقتی گردشگری به آنجا مراجعه می‌كند از كرایه كردن اتاق پشیمان می‌شود. چون رنگ دیوارها ریخته و مالك به جای آنكه آن را مرمت كند با كاغذهای سفید آن را پوشانده حتی روی پیش بخاری تزئین شده خانه را نیز با پرده ای كوچك مخفی كرده است و فضای نامرتبی را در اتاق ایجاد كرد همین موضوع موجب می‌شود تا مسافر با یك آشفتگی در خانه مواجه شود و میلی به اقامت در آن نداشته باشد.
در روستای الموت می‌توان به محض وارد شدن و گذشتن از باغ‌های گیلاس، بافت روستایی را مشاهده كرد
اما در عوض یكی از این خانه‌ها متعلق به فردی است كه اولین بار در الموت اقدام به پذیرش مسافر كرده است سمیعی چند سالی است كه فوت كرده اما هنوز خانواده و همسرش پذیرای گردشگران هستند آن هم فقط گردشگران خارجی. دفترچه یادبود گردشگرانی كه به خانه سمیعی آمده اند زبانزد همه است دفترچه های یادبود گردشگران بسیار قدیمی است و هر كسی به زبان خود و با سلیقه خود عبارتی را برای یادگاری نوشته و به خانواده سمیعی تقدیم كرده است.
برخی از گردشگران این دفترچه ها را از صاحبخانه می گیرند و به عنوان یك دفترچه راهنما به مكان هایی می‌روند كه بقیه گردشگران اسمی از آن برده و یا نقشه آن را در دفترچه ترسیم كرده اند و دوباره به صاحبخانه برمی گردانند.
مردم الموت میزبان میهمانان هستند آن هم در خانه‌های خود كه برای حضور گردشگران آماده شده است
این تنها خانه ای است كه در سایت های مشهور گردشگری در جهان ثبت شده و گردشگران به راحتی آن را پیدا می‌كنند ولی نمای آن قدیمی و تاریخی نیست و حتی بالكن چوبی مانند خانه‌های قدیمی ندارد با این وجود گردشگران شیفته مهمان نوازی این خانواده می شوند.
این دو خانه در دو سوی مقابل هم قرار دارند یكی با معماری اصیل منطقه اما بدون گردشگر و دغدغه مالك برای حفظ آن و دیگری مشهور در سطح جهان با معماری جدید اما مهمان نواز.
وجود همین خانه‌ها و درآمدزایی آنها از محل ورود گردشگر موجب شده تا خانه‌های دیگر نیز برای پذیرایی از گردشگران تجهیز شود اما هر یك به سیلیقه خود. هنوز در این روستا یك خانه به عنوان نمونه تجهیز نشده تا فرهنگ بوم گردی در آن به درستی انجام شود. هر كسی با هر سلیقه ای اتاقی در اختیار گردشگر قرار می‌دهد بی آنكه دغدغه معرفی فرهنگشان را داشته باشند.
گردشگران جوانی نیز كه به این منطقه می آیند معمولا تنها زمان شب را برای اقامت در این خانه‌ها انتخاب می‌كنند آنها از قلعه حسن صباح بالا می‌روند و از سبزی‌های كوهی كه توسط مردم چیده شده استقبال می كنند.
مردم منطقه الموت بخشی از خانه خود را برای حضور گردشگران مجهز كرده اند
صاحبخانه‌ها معمولا پاسپورت آنها را پیش خود نگه می دارند تا زمانی كه اتاق را تحویل دهند. برخی از آنها از غذای محلی استفاده می كنند و برخی خانه ها كه توریست خارجی زیادتری دارند سعی كرده اند تا با شبیه سازی خانه خود به آپارتمان گردشگران خارجی احساس رضایت بیشتری كنند. به همین دلیل بافت تاریخی و قدیمی الموت به سرعت جای خود را به آپارتمانهایی می دهد كه بی ضابطه و بدون هماهنگی با منطقه و طبیعت در حال ساخت است.
