آستان متبركه امامزاده علی بن مجاهد (علیه السلام) در شهرستان تبریز، محله ی راست كوچه (خیابان شهید مطهری فعلی)، انتهای بازار مسجد جامع، رو به روی دربند ملا احمد و در داخل حیاطی قرار دارد.
در ضلع جنوبی حیاط، مسجد امام حسن مجتبی (علیه السلام) و در ضلع شرقی آن بقعه امامزاده علی بن مجاهد (علیه السلام) است.
در سابق در ضلع شمالی حیاط چند حجره قرار داشت و داخل یكی از آنها سه قبر در كنار هم بودند كه به آنها «اوچ علمدار» می گفتند. قبرها فاقد كتیبه بودند. این حجره ها هم اكنون تخریب شده و زمین آن ها مسطح است.
تاریخ دقیق ساخت بنای اولیه بقعه معلوم نیست و در ادوار مختلف تعمیر شده است. بر اساس كتیبه ی نصب شده در سمت راست ورودی مسجد امام حسن مجتبی (علیه السلام) تعمیر آن در سال ۱۲۸۰ ق صورت گرفته است. متن آن چنین است:
صرف تعمیر جدید این بقعه ی مباركه حسب الامر نواب عالیه حاجیه شهزاده دامت شوكت ها، صبیه ی مرحمت و غفران پناه نواب نایب السلطنه ی مرحوم ابن فتحعلی شاه قاجار اطاب الله ثراه سمت اتمام پذیرفت. سنه ۱۲۸۰.
كارنگ بنای قدیمی بقعه را از نزدیك دیده و آن را چنین توصیف می كند:
«حیاط مقبره، دالان باریكی دارد، در سمت جنوبی آن مسجدی با یك گنبد و دو سمت شمالی آن حیاط كوچك سرایدار و مجاور قرار گرفته است. در انتهای شرقی حیاط بزرگ، رو به روی در ورودی، یك مقبره تیرپوش و یك بقعه با گنبدی بزرگ و چهار مناره ی افراشته بدون كلاهك در چهار گوشه ی آن به چشم می خورد. مقبره نخستین به منزله دهلیز بقعه است و از سوی جنوبی آن دری به درون بقعه باز می شود.
بقعه چهارگوش است و طول هر ضلع آن قریب شش متراست. در وسط هر یك از دیوارهای شرقی وغربی و جنوبی پنجره ای نهاده شده. در وسط بقعه ضریح چوبی بزرگی گذاشته اند. ضریح تازه، مشبك و مرتب است… روی آن پارچه سیاهی سه پله ای وجود دارد. در كنارغربی ضریح نیزروی زمین دریچه ای دیده می شود كه راهی به سرداب یا شیب زمین بقعه دارد. دریچه كوچك است و فقط یك نفر به زحمت می تواند از آن در سرداب فرو رود و… .
نگارنده با راهنمایی پیرزن سرایدار از آن دریچه به سرداب پایین رفته. دو اتاقك تو در توی كم عرض، پهلوی هم قرار گرفته بود، هر دو طاق جناغی داشتند. بلندی طاق ها قریب ۱۶۰ سانتی متر و عرض اتاقك ها در حدود ۱۴۰ سانتی متر بود. دو طاق جناغی خیلی كوچك نیز در بین این دو اتاقك قرار داشت. در حال خزیدن، از درون آن طاق های كوچك به داخل اتاقك دیگر رفتیم. دیواره ها و طاق اتاقك همه از آجر بود. در انتهای شرقی اتاقك دوم یا اتاقك جنوبی، قطعه سنگ مرمر ساه ای به دیوار نصب شده بود. پیرزن می گفت: این لوحه ی قبر امامزاده علی بن مجاهد بن زید است. زوار در پای این سنگ شمع روشن می كنند؛ بسیار مجرب است. نذر كسی ردّ نمی شود.
هم اكنون بنای بقعه از طرف سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی در دست احیا و مرمت است و هنگام بازدید ما هنوز تكمیل نشده بود.
بقعه ی امامزاده علی بن مجاهد (علیه السلام) از بقاع با سابقه و تاریخ دار تبریز است و از دیرباز محل زیارت و توجه اهالی تبریز بوده است.
آدرس : استان آذربایجان شرقی ـ شهرستان تبریز، محله ی راست كوچه (خیابان شهید مطهری فعلی)، انتهای بازار مسجد جامع.
