آبشارهای شوشتر(سیكاها) شوشتر در موقعیت جغرافیایی E4851 N3202 در استان خوزستان واقع است. سازه‌های آبی شوشتر در دوران ساسانیان، جهت بهره‌گیری از نیروی آب به‌عنوان محرك آسیاب‌های صنعتی ساخته شده است. در این مجموعه بزرگ، ساختمان آسیاب‌ها، آبشارها، كانال‌ها و تونل‌های عظیم هدایت آب و سیكا كه محلی جهت استراحت و تفریح است قابل توجه و جالب هستند.
محوطه آبشارهای شوشتر در جنوب پل بند گرگر و خیابان شریعتی واقع شده است. دقیقا ًمشخص نیست كه این محوطه در چه زمانی بوجود آمده ولی شواهد موجود نشان می دهد كه احتمالاً در دوره ساسانی، خصوصاً در زمان سلطنت شاپور اول بنا شده است. طبق نوشته كتاب تذكره شوشتر، در زمان اردشیر بابكان (بنیانگذار سلسله ساسانی در سال ۲۲۴میلادی) بخاطر اینكه آب را به شرق و جنوب شوشتر رسانده و كشاورزی منطقه را رونق دهند، ساخت رود گرگرشروع و تا سلطنت شاپور،فرزند اردشیر، ادامه یافت. بر روی این نهر، پل بند گرگر ساخته شد، كه نه تنها از طغیان آبهای اضافی جلوگیری می كرد، بلكه شهر شوشتر را با شرق آن ( مسجد سلیمان و اهواز) مرتبط می ساخت.بطوری كه درگذشته نزدیك این پل بند، دروازه گرگر وجود داشت. درون محوطه آبشارها، حدود ۴۰ آسیاب وجود داشت كه این آسیاب ها در بخش شمالی، شرقی و غربی قرار داشتند. از آسیاب ها برای تهیه آرد استفاده می شد.به مرور زمان بر اثر حوادث طبیعی (سیل و زلزله) وعوامل انسانی اكثر این آسیاب ها رو به تخریب نهادند.در حال حاضر آسیاب رضا گلاب توسط پایگاه میراث فرهنگی سازه های آبی تاریخی شوشتر، مرمت و در حال فعالیت می باشد.
در این مجموعه بزرگ، ساختمان آسیاب‌ها، آبشارها، كانال‌ها و تونل‌های عظیم هدایت آب و سیكا كه محلی جهت استراحت و تفریح است قابل توجه و جالب هستند. در قسمت انتهایی ضلع غربی این مجموعه، سیكا قرار دارد كه دسترسی به فضای درون آن از طریق چند پله دستكند میسر است.درون این فضا یك حوض ۸ ضلعی با كانال‌های كوچك به چشم می‌خورد. آب این حوض از طریق یك جوی كه از دیواره سیكا خارج می‌شود تأمین و از طریق دو كانال كوچك به درون رودخانه هدایت می‌شود. این مجموعه جزئی از كانال‌های آبرسانی به آسیاب‌ها بوده كه بعدها در دوره قاجار و در زمان حكومت محتشم (از حكام محلی) سدی در این مكان زده شده و در این مكان آب از یك قسمت داخل و وارد یك ۸ ضلعی گود شده و سپس از این ۸ ضلعی وارد دو كانال و از آنجا وارد رودخانه می‌شود.در مورد معنای «سیكا» نظرات متفاوتی ارائه شده است. لغت نامه دهخدا سیكا را نوعی مرغابی یا نوعی درخت و قومی از هندوان دارای مهب وشنو كه شعبه‌ای از آیین بودائیست معرفی می‌كند.
مجموعه آسیاب‌ها و آبشارهای شوشتر در مسیر «رودخانه گرگر» كه خود از شاهكارهای فنی و مهندسی اعصار كهن است، بنا شده است. رود گرگر كاملاً به صورت دستكند می‌باشد و احداث آن را به اردشیر بابكان، شاهنشاه ساسانی نسبت داده‌اند.در سفرنامه مادام ژان دیولافوآ باستان‌شناس نامدار فرانسوی از این محوطه به عنوان بزرگ‌ترین مجموعه صنعتی پیش از انقلاب صنعتی یاد شده است. این محوطه مجموعه‌ای از سد، تونل‌ها، كانال‌های فرعی و آسیاب‌های آبی است كه به صورت یك مجموعه صنعتی- اقتصادی بوده و جزئی از مجموعه بزرگ «سازه‌های آبی شوشتر» می‌باشد كه در كتب تاریخی مكرراً به آن اشاره شده است.اساس كار مجموعه به این صورت است كه سد گرگر مسیر رودخانه را مسدود كرده و سطح آب را برای آبگیری ۳ تونل حفر شده در تخته سنگ بالا می‌آورد. تونل‌های سه گانه، آب را به مجموعه هدایت می‌كنند و به كانال‌های متعددی تقسیم می‌شوند كه پس از گرداندن چرخ آسیاب‌ها، آب به صورت آبشارهایی به محوطه‌ای حوضچه مانند سرازیر می‌شود.
یكی از ویژگی‌های بسیار بارز مجموعه آسیاب‌ها و آبشارها مجاورت آن با بافت تاریخی شهر شوشتر است. این محوطه علاوه بر استفاده‌های صنعتی، در ایام كم آبی نیز، آب مورد نیاز ساكنین را تأمین می‌نمود. یك ویژگی بسیار زیبا و منحصر بفرد بصری نیز كه در این مجموعه وجود دارد و جلوه‌ای خاص به آن می‌بخشد این است كه آب حاصل از پساب آسیاب‌ها به صورت آبشارهای مصنوعی زیبا به محوطه‌ای حوضچه مانند می‌ریزد كه منظره‌ای چشم‌نواز و دل‌انگیز را در مقابل دیدگان هر بیننده بوجود می‌آورد.همچنین در محوطه پشت بند كه محل آبگیری ۳ تونل معروف «سه كوره»، «دهانه شهر» و «بلیتی» است نیز چشم انداز زیبایی به چشم می‌خورد. تونل‌های سه گانه در پشت «پل بند گرگر»، وظیفه انتقال حجم معینی از آب را برای به حركت درآوردن پره‌های آسیاب برعهده داشته‌اند. مجموعه آسیاب‌ها و آبشارهای شوشتر با توجه به زمان ساخت از شاهكارهای فنی و مهندسی در جهان است. این شاهكار مهندسی هم در ایران و هم در جهان بی‌نظیر است.
