رشته كوه تفتان بین ۲۸درجه و۳۰دقیقه الی ۲۸درجه و۵دقیقه عرض شمال و۶۰درجه و۵۰دقیقه تا ۶۱درجه ۱۵درجه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قراردارداین كوه در چهل و دو كیلومتری شمال شهر خاش بین شهر میر جاوه وشهرستان خاش واقع شده است .ارتفاع آن ازسطح متوسط آب های خلیج فارس ۳۹۴۱متر ونسبت به دشت های اطراف حدود دو هزار متراست.
برخی بر این باورند كه نام كوه تفتان از واژه ی تفت به معنی گرم وسوزان امده است . واین تسمیه به علت خروج آتشفشانی مركب از بخار اب وگاز گوگرد از دهانه ان است . كوه تفتان در اصطلاح محلی به چهل تن معروف است . به طوری كه شایع است چهل تن از راشد ین مذهبی در این كوه ناپد ید شده اند از این روكوه چهل تن نامیده می شود وشاخك شمال آن نیز به همین سبب به اسم كوه زیارت معروف شده است ودرگذشته محل زیارت اهالی این نواحی بوده است.
كوه تفتان دارای ۴قله بانام ها ی به شرح زیر است :
-قله ی شما لی كه مرتع تر می باشد وبه نام”كوه زیارت” معروف است .
-قله ی جنوبی كه كوتاه تروآتشفشانی است ” مادركوه” نامیده می شود .
-قله ی شمالی شرقی كه” صبح كوه” نام دارد .
-قله ای كه در مغرب مادركوه قرار گرفته نركوه نامیده می شود.
كوهنوردان برای صعود به قله ی تفتان باید ازطریق زاهدان به دهستان “كوشه” نرسیده به شهر خاش عزیمت نموده وازآن جا به روستای خم چین رفته سپس از طریق تنگ گلو راه ادامه می یابد.آب این دره دارای املاح گوگردی است وقابل مصرف نمی باشد بنابراین باید از چشمه ای موسوم به اب خوش كه در نزدیكی تنگ گلو قرار دارد ودارای اب سالم و گوارایی است استفاده نما یند.
از آن جا كه از روستای كوشه(مركز دهستان كوشه)تا قله ی كوه حدود پانزده كیلومتر است.معمولا مدت صعود به قله حدود ۱۰ساعت طول می كشد . دسته های مختلف كوهنورد به قله تقتان صعود كرده اند كه اولین صعود در اخر سال ۱۸۹۳برابر با ۱۲۷۲شمسی به سرپرستی ژنرال “سرپرسی سایلس” انگلیسی انجام یافت و”سون اندرسن فون هدن” سیاح معروف سویدی كه اكثربیابان های دنیا را بررسی و مطالعه كردنیز به كوه تفتان صعود كرده است.
به طور كلی در نواحی كوهستانی همانند دامنه های كوه تفتان شامل” چون آباد” ، “چانلی”،”امیرآبادكهنك”،” سركم”،” كوشه”،” ترشاب وبالاخره قسمت های خاوری آن كه به نواحی “سنگان” و”سرشك” محدود است ،میزان حرارت از حد معمول تجاوز نمی كند و نواحی یاد شده در فصل تابستان حكم ییلاق رادارند چنان كه در پیش گفتیم “سر پرسی سایكس” كه دراواخرسال۱۸۹۳میلادی به قله ی تفتان صعود نموده است می گوید: (( چشم اندازهای این حدودبهترین مناظر زیبای ایران است.((
درقلل كوه تفتان سه دریاچه وجود دارد كه به دریا سرمعروف اند دو دریاچه در قسمت شمال واقع اند كه عمق آن ها كم واغلب دارای آب گوارا می باشند ودیگری كه نسبتابزرگ تراست دارای آب شوردایمی است. درپیرامون كوه تفتان دره های متعددی است كه آب های قسمت شمال وشرق آن به صورت رودخانه ” لادیز” و” گزد” به رود میر جاوه كه امتداد رود” تالاب” یا “تلخ آب” است می ریزدوآب دره های جنوبی كوه تفتان داخل دره ی خاش می گردد وبه سبب ارتفاع بسیار ودره های پرآبی كه این كوه در آن منطقه ی گرم وسوزان دارد در فصل تابستان ییلاق مردم طایفه “ریگی” ودیگر عشایر بلوچ ساكن پیرامون شهرستان خاش است.
دردامنه های كوه تفتان شرایط طبیعی برای نشو ونمای اشجار وگیاهان جنگی بسیار مصاعدودرختانی بوجود امده كه گر چه به انبوهی و شكوه جنگل های مازندران نمی رسند امادارای اشجار مفیدی است كه میوه ی ان ها مورد استفاده ی اهالی است .
اشجار مزبور عبارتند از:
بنه یا پسته ی كوهی ، بادام كوهی – ازاشجار قیمتی این جنگل ها:ارژن، سیاه چوب، گز، تاگزوغیره را می توان نام برد.
