سفال زنوز
در بین صنایع دستی زنوز سرامیك سازی بیش از صنایع دیگر دارای اهمیت می باشد و سابقه طولانی دارد ظروف كارگاهها به همان شكل سابق ساخته می شود و در سالهای اخیر نیز با توسعه راه های ارتباطی اكثر روستاها و دسترسی آنان به شهرها و توسعه ظروف پلاستیكی و ارزانی انها سبب شده است میزان تولید كارگاهها كمتر گردد.
تا مدت های مدید ، سفالگران مناطق دیگر هم از خاك سفید زنوز استفاده می كردند. از طرفی به دلیل وابستگی كیفیت هنرهای بومی به امكانات منطقه، اهالی زنوز به خوبی از این كیفیت كه ناشی از محدودیت های زندگی در گذشته بود، بهره بردند و تولیدكنندگان و هنرمندان ماهری از میان آنها برخاست.در زمانی كه ظروف چینی نایاب بود و تكنولوژی ساخت این ظروف در اختیار كشور چین قرار داشت، از خاك زنوز به دلیل سفیدی اش برای ساخت بدل چینی استفاده می كردند و ظروفی كه از آن بدست می آمد، شباهت هایی هم به چینی داشت. سفالگری با خاك سفید بومی منطقه با پیشینه سفالگری در زنوز پیوند تنگاتنگی دارد، چرا كه حدود شصت سال پیش استاد عباس و احمد قابچی از زنوز به تبریز رفته بودند و با تأسیس كارگاه سفالگری در محله سرخاب تبریز این روش تولید را آغاز و تا به امروز پی گرفتند. استاد قابچی در سال ۱۲۹۸ شمسی در خانه استاد محمد قابچی در شهر زنوز بدنیا آمد و بهمراه برادران خود هنر سفالگری را نزد پدر خود فرا گرفت
استاد عباس قابچی با حدود ۸۰ سال فعالیت جدی در ساخت سفالینههای لعابدار و تربیت شاگردان ارزشمند خدمات زیادی برای حفظ فرهنگ و هنر بومی و ملی انجام داده است.
این استاد برجسته ساخت سفال كه سالها سفالینههای زیبایی با تكنیك خاك سفید و لعاب آبی فیروزهای و همچنین لعاب شفاف میساخت، توانست با همكاری خانه سفال و هنردوستان جوان استان، این هنر كهن را زنده نگاه دارد و به ترویج آن كمك كند.
شاگردان بسیاری از حضور استاد عباس قابچی بهره برده و امروز نام و یاد ایشان در دل و ذهن تمام هنردوستان و هنرمندان آذربایجان شرقی و ایران زمین زنده است.
كارگاه سفالگری برادران قابچی از معدود كارگاههای سنتی سفالگری منطقه است، كه از سال ۱۳۲۷ در محله سرخاب تبریز فعالیت میكند.
تولیدات این كارگاه كه توسط استاد مرحوم قابچی ساخته میشد، شامل ظروف سفالین كاربردی از جنس خاك سفید (كائولن منطقه زنوز ) كه با پوشش لعاب شفاف فیروزه و یا لعاب شفاف بیرنگ و توسط چرخ سفالگری ساخته و پرداخته میشوند.
تمام مراحل ساخت سفال اعم از تهیه خاك، گل و لعاب و همچنین ساخت و پخت و لعابزنی، توسط برادران قابچی انجام میپذیرد.
مرحوم استاد عباس و برادر مرحومشان احمد قابچی این هنر را از پدر خود استاد محمد قابچی در «زنوز» فرا گرفته و در سالهای پرشمار فعالیت خود آن را به شاگردان مشتاق آموزش دادهاند.
از استاد قابچی با عناوینی چون : پدر سفالگری خاك سفید – احیاگر ارزشمند سفال خاك سفید – مخترع رنگ فیروزه ای سفال – پیر سفالگری آذربایجان و فیروزه سفال ایران نام برده می شود.
استاد عباس قابچی زنوزی از آخرین بازماندگان استادكاران بومی سفال زنوز روز دوشنبه ۲۱/۱۰/۱۳۸۸ درسن ۹۰ سالگی در شهر تبریز دیده از جهان فرو بست . در زنوز سه كارگاه یكی وابسته به سازمان صنایع دستی و دو كارگاه خصوصی در این زمینه فعالیت می كردند، كه در حال حاضر فقط یك كارگاه فعال است و تولیدات آنها عمدتاً شامل ظروف كاربردی همچون بشقاب، كاسه، فنجان، نعلبكی، پارچ آب، قوری، قنددان و … می شود.