ریپورتاژ آگهی
گبه كهگیلویه و بویراحمد

گبه كهگیلویه و بویراحمد

مواد طبیعی به كار رفته در بافت آن سبب می‌شود در مقابل آفتاب از مقاومت بسیار خوبی برخوردار باشد.
  • 1400/11/19
  • استان : کهگيلويه و بويراحمد
  • شهر : ياسوج
  • دسته : صنایع دستی ایران
آدرس : گبه زیر اندازی است گره دار با پرزهای بلند
تلفن : 66059000-021

گبه زیر اندازی است گره دار با پرزهای بلند. مواد طبیعی به كار رفته در بافت آن سبب می‌شود در مقابل آفتاب از مقاومت بسیار خوبی برخوردار باشد. موی بز یا نخ پنبه ای و پشم مواد تشكیل دهنده گبه هستند. اندازه گبه معمولاً با عرض ۱ تا ۵/۱ متر و طول ۲ تا ۵/۲ متر است . طرح‌های به كار رفته در گبه متنوع و معمولاً از روی نقش‌های ذهنی صورت می‌گیرد. طرح‌های هندسی، مربع و مستطیل و لوزی و نقش شیر از نقوش مهم به كار رفته در گبه‌های كهگیلویه و بویراحمد است.
گبه كهگیلویه و بویر احمد، نوعی فرش با پرزهای بلند و چند پوده است كه ابعاد آن حدود ۱۵۰ در۲۲۰ سانتی متر می‌باشد. جنس پرزگبه‌های قدیمی از پشم خود رنگ و جنس تار آن مخلوط پشم و مو و پود آن از پشم بود. گبه‌های رنگی كه اخیراً در این استان بافته می‌شوند تار آنها گاهی از پنبه تهیه می‌شود . عشایر كهگیلویه و بویر احمد از گبه جهت فرش كردن چادرهایشان استفاده می‌كنند. در گذشته این محصول كمتر جهت فروش به بازار عرضه می‌شد و چون محصولی خود مصرفی بود و در بافت آن قید و بندهای رایج بازار را نداشتند، نقوش و رنگهای دلخواه و متناسب سلیقه خود را در بافت گبه بكار می‌بردند. امروزه بعضی گبه بافان این استان مواد اولیه مصرفی را از سفارش دهندگان تحویل گرفته و در ازای بافت دستمزد دریافت می‌كنند. در طرح گبه از نقوش هندسی، بویژه نقوش حوضی شكل كه به نقش حوض معروف است، بسیار استفاده می‌شود . نقش حوض در گبه معمولاً از یك تا سه لوزی بزرگ در وسط و متن گبه تشكیل می‌شود. این نقش معمولاً در گبه‌های خود رنگ بكار می‌رود. نقش دیگری كه در بیشتر گبه‌ها بكار می‌رود نقش چنگ است كه هم در گبه‌های خود رنگ و هم در گبه‌های رنگی دیده می‌شود. این نقش به صورت یك رو در گبه‌های خودرنگ و هم در گبه به كار می‌رود. چنگ یك رو نشان دهنده چنگی است كه بازوهای آن به سمت خارج می‌باشد ولی بازو‌ها و زواید چنگ دورو هم به سمت داخل و هم به سمت خارج بافته می‌شود. گاهی چنگ در تمام سطح گبه، پشت سرهم و چسبیده به یكدیگر تكرار می‌شود و گاهی نیز به صورت گلهای جدا از هم در گبه به كار می‌رود. گبه دارای نقش‌های مختلفی است.
نقش شیر: از دیگر نقوش گبه است كه هم در گبه‌های رنگی و هم در گبه‌های خودرنگ كاربرد دارد. نقش شیرها گاهی به صورت تك و كوچك در بین گلهای متنوع كوچك و گل خرده‌ها بافته می‌شود. گاهی اوقات شیرها پشت سرهم به صورت كوچك تكرار می‌گردد. پاره ای اوقات نیز شیرها بزرگ هستند و بصورت یك شیر تنها یا دو شیر نشسته روبروی هم یا ایستاده كه شمشیری در دست دارند. به نشانه قدرت و جنگجویی دیده می‌شوند فضای اطراف شیرها نیز با گلهای كوچك پر می‌شود.
نقش قاب قرآنی: این نقش كه همان نقش بوته است ، بدلیل تزئینات بوته‌ها در اطراف قرآن‌ها به نام قاب قرآنی معروف است و در گبه‌های رنگی یا خود رنگ بكار می‌رود. گاهی اوقات تمام سطح گبه را می‌پوشاند. این نقش از روزگاران قدیم بر روی انواع دستبافت‌ها مانند قلمكار، قالی و ترمه بكار رفته و رایج‌ترین نوع آن به « بته جقه ای» مشهور شده است.
نقش گل و بلبل: در این نقش كه از رایج‌ترین نقوش گبه‌های عشایر كهگیلویه و بویر احمد است، دو بلبل روبروی یكدیگر بر روی یك شاخه گل كه گل‌های آن همان نیم گل‌های هشت پر است ، نشسته اند.
نقش گل خرده: از نقوشی است كه در گبه‌های خود رنگ استان كهگیلویه و بویر احمد رایج است. گل خرده‌ها از نقوش متنوعی مانند چنگ و ستاره تشكیل می‌شوند و متن گبه با این نقوش كوچك و با نظمی خاص پر می‌شود. از دیگر نقوش این استان كه در گبه‌های رنگی و خود رنگ عشایر بكار می‌رود ، نقش ستاره است كه در كنار یكدیگر بافته شده و حد فاصل آنها شكلی شبیه لوزی ایجاد می‌شود.
نقش كاجی: نقش كاج كه مانند سرو مظهر سرسبزی و جوانی و زندگی است در گبه‌های عشایر استان كهگیلویه و بویر احمد به صورت درخت‌های كاج جدا از یكدیگر تمام متن گبه را می‌پوشاند. نقش كاجی در بعضی از گبه‌های خودرنگ مناطق تولید گبه (از جمله سربیشه) دیده می‌شود.
نقش گل كلمید: این نقش شبیه كلم باز شده است . این نگاره شباهت زیادی به گل شاه عباسی بدون ساقه و برگ دارد.
نقش سماوری: این نقش در تمام متن گبه تكرار می‌شود . در كنار ورودی سماورها نقش سروی كه سر آن كمی خم شده است ، دیده می‌شود. نقش سماوری روی گبه‌ها با نقش سماوری قالی‌ها متفاوت است.حاشیه گبه‌های كهگیلویه و بویر احمد مانند حاشیه قالی ساده ولی هندسی‌تر است. از معروف‌ترین و زیباترین حاشیه‌ها می‌توان از حاشیه شیری، حاشیه خشت، حاشیه گل، حاشیه چنگ و حاشیه كژدمی نام برد.

 

 

گبه كهگیلویه و بویراحمد-VaGqM16XDA



گبه كهگیلویه و بویراحمد-WghyhJhHes

گبه كهگیلویه و بویراحمد-u26hCqiBJt

گبه كهگیلویه و بویراحمد-2sjsnsQTQF