مراسم جشن ازدواج در استان ایلام با اهمیت و جذاب است. در این استان مراسم ازدواج با آداب و رسوم خاصی برگزار می‌شود و آغاز این مراسم با خواستگاری كه به زبان محلی خوازمه نی XOUZMANI نامیده می‌شود. در مراسم خواستگاری پس از این كه دختر و پسر موافقت خود را اعلام كردند توافق هایی در مورد میزان مهریه، شیربها و … صورت می‌گیرد. پس از توافق نهایی بین خانواده‌ها یكی از اقوام داماد دست اقوام دختر را می‌بوسد كه به آن (دس ماچ كه ردن (dasmackerden)می گویند و انگشتری نیز به دست دختر می‌كنند. در ایلام، دست بوسی در امر ازدواج، بسیار مهم است و این امر وصلت را محكم می‌كند و كسی حق به هم زدن آن را ندارد. پس از دست بوسی شیرینی و میوه در بین مهمانان توزیع می‌شود. مراسم بعدی دزیرانی(dazirani) است كه در زبان فارسی همان نامزدی است.
پس از مراسم خواز مه نی (خواستگاری ) در یكی از روز‌های مبارك، این جشن در خانه پدرعروس انجام می‌شود و هزینه آن بر عهده داماد است. در این روز لباس‌ها و وسایلی كه توسط داماد تهیه شده به عروس هدیه داده می‌شود و رخت دزیرانی(نامزدی) به عروس پوشانده می‌شود.
پس از مراسم دزیرانی، خانواده عروس، داماد را به خانه دعوت می‌كنند و در واقع پای او را به خانه عروس باز می‌كنند. (زاما یا زاوا در زبان كردی به معنی داماد است) در زمان تعیین شده؛ مراسم عقد كنان انجام می‌شود و داماد برای خانواده دختر
هدیه ای تهیه می‌كنند كه به آن خلات(khelat) گفته می‌شود. در ایلام عروسی یكی از پر شكوه‌ترین و شادی بخش‌ترین مراسم‌ها است كه با شور و شوق و آداب و رسوم خاصی اجرامی شود. بر اساس توافق میان خانواده‌ها یك روز مبارك برای انجام مراسم عروسی در نظر گرفته می‌شود. از چند روز مانده به روز عروسی در خانواده‌های دو طرف شور و هیجان خاصی حاكم است و در واقع همه درفكر هر چه با شكوه‌تر برگزار كردن مراسم هستند. یكی دو روز مانده به عروسی از مهمان‌ها دعوت به شركت در مراسم می‌شود. در روز موعود، وسایل پذیرایی از مهمان‌ها كه شیرینی، ناهار و شام است، مهیا شده و مراسم شادی و پایكوبی نیز آغاز می‌شود.
به همراه عروس، بانویی معمولا مسن از طرف خانواده عروس از همراهان عروس است كه در زبان محلی به او پا وی یا پاخسیور (PA WAY:paxasuor) می‌گویند. در آخر مراسم، مهمانان پس از آرزوی خوشبختی برای عروس و داماد محل را ترك می‌كنند. پس از سه روز كه از مراسم عروسی گذشت، خانواده عروس وی را به خانه می‌برند كه به آن (باوه خنBAWAXON) می‌گویند و پس از چند روز داماد و یا خانواده او به دنبال عروس می‌آیند و او را به همراه خود می‌برند.
