در استان گلستان اقوام متعددی زندگی میكنند كه شامل تركمنها، فارسی زبانان، سیستانیها، بلوچها، تركها (آذربایجانی و قزلباش)، مازندرانی و قزاقها میشوند.
زبان ایرانیان تركمن، تركمنی و متعلق به خانواده زبان «اورال- آلتایی» با ریشه اُغزی است كه به آن «تاغلی» هم گفته میشود. گروه اُغُزی خود به دو شاخه تركی اُغُز شرقی و تركی اُغُز غربی تقسیم میشود. شاخه غربی را تركی تركیه و شاخه شرقی را تركمنی مینامند.
فارسها به دو دستهٔ بومی و مهاجر تقسیم میشوند. فارسهای بومی بیشتر به گویشهای گرگانی، كتولی و مازندرانی تكلم میكنند.
در كتاب حدودالعالم در خصوص زبان مردم گرگان آمده است كه آنها به دو زبان سخن میگویند یكی لوترا و دیگر پارسی گرگانی. زبان لوترا نوعی زبان زرگری بوده كه در برخی از نقاط ایران، به نامهای گوناگون رایج بوده است. اما پارسی گرگانی به نظر میرسد تركیبی از گویش خراسانی، تبری (طبرستانی) و قومسی (كومش= دامغان) بوده است.
امروز به جز گویش فارسی گرگانی، گویشهای سیستانی، مازندرانی، شاهرودی از زبان فارسی و زبانهای تركمنی و قزاقی به علت حضور این اقوام در این منطقه، رایج هستند.
مهاجرین به استان هم بیشتر سیستانی، بلوچ، سمنانی و خراسانی هستند. فارسیزبانها بیشتر در مركز و جنوب استان و مازندرانیها در روستاهای نیمه غربی استان سكونت دارند.
فارسی با گویش طبری (تبری= طبرستانی) است. در شهرستان علیآباد كتول زبان رایج مردم، فارسی و طبری (تبری) است و با این حال، گویشهای سیستانی، شاهرودی و خراسانی نیز در بین مهاجران رواج نسبی دارد. زبانهای رایج در شهرستان مینودشت، فارسی، تركی و تركمنی است. در شهرستان كلاله، تركیب جمعیتی شامل اقوامی است كه به زبانهای تركمنی، فارسی، سیستانی و بلوچی صحبت میكنند.
آذریها در شهرستان گنبد كاووس و قزاقهای استان گلستان نیز بیشتر در گرگان وتكرها(ته كر) در نگین شهر وزابل اباد ومینودشت سكونت دارند.
تركمنها در بخش شرقی، مركزی و شمالی استان و همچنین در مركز استان سكونت دارند، سنیمذهب هستند و به زبان تركمنی تكلم میكنند و به دو تیره یموت و گوكلان تعلق دارند. زبان رایج مردم در بندر تركمن، تركمنی و فارسی است.
اغلب ساكنان رامیان، علاوه بر زبان فارسی، به گویشی از تركی تكلم میكنند و از ایل گرایلی بهشمار میروند. این ایل در دوره صفوی برای جلوگیری از هجوم ازبكها به این منطقه انتقال داده شده بودند. علی خان فرمانده ایل كه در زمان شاه عباس تمرد كرده بود، به جلاد سپرده شد.
باوجود تنوع قومیتی، زبانی و مذهبی دراین استان ، هموطنان عزیزمان در این خطه با وحدت و صلح و صفا زندگی خود را ادامه میدهند.


