منطقه حفاظت شده كوه جوپاردر استان كرمان واقع است. منطقه كوه جوپار طی مصوبه شماره ۳۳۹ شورای عالی محیط زیست (كمیسیون زیر بنائی دولت) مورخ ۱۳۸۹/۹/۲۲ با وسعت ۸۳۳۸۶ هكتار بعنوان منطقه حفاظت شده به مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست پیوسته است. منطقه حفاظت شده كوه جوپار در جنوب شهر كرمان واقع گردیده و از شمال به شهرهای ماهان و جوپار، از غرب به روستای بهرامجرد و از جنوب غربی به راه آهن كرمان بم منتهی می شود. حدود اربعه و مرزهای منطقه عبارتند از:
شمالا: از جاده آسفالته بهرامجرد – كرمان در امتداد ریل راه آهن به سمت رودخانه حسن مال، جاده خاكی محل دفن زباله، شش مقسم، در امتداد جاده جوپار – ماهان تا ۵۰۰ متری دوراهی لنگر و سپس در مسیر جاده خاكی به سمت روستای كهنوج، بی بی گرامیه، ترجگان، تا آبادی كوپنگ.
شرقا: از آبادی كوپنگ در امتداد جاده خاكی روستایی به سمت روغنوئیه، مهدی آباد تا روستای گودر.
جنوبا: از روستای گودر در امتداد جاده خاكی مجاور ریل راه آهن كرمان – بم تا روستای حسین آباد.
غربا: از روستای حسین آباد در امتداد جاده خاكی مجاور ریل راه آهن كرمان – بم و جاده آسفالته بهرامجرد – كرمان به سمت رودخانه حسن مال.
پست ترین نقطه منطقه با ارتفاع ۱۸۰۰ متر از سطح دریا و بلندترین نقطه، ارتفاعات سه شاخ با ارتفاع ۳۰۰۰ متر از سطح دریا می باشد. منطقه دارای آب و هوایی تقریبا معتدل و در قسمت های مرتفع دارای زمستان های سرد و برفگیر می باشد. این منطقه دارای رشته كوه مرتفع جوپار با ارتفاع بیش از ۳۰۰۰ متر در مركز منطقه، و مناطق دشتی در جنوب غربی و غرب منطقه می باشد و هم چنین با دارا بودن پوشش جنگلی و مرتعی انبوه یكی از بهترین مناطق بكر و مستعد استان كرمان بشمار میرود. ارتفاعات بلند و صخره ای منطقه، زیستگاه مناسبی برای كل و بز وحشی و سایر حیوانات ارتفاع زی است و ارتفاعات كمتر و همچنین مناطق دشتی و تپه ماهورها، زیستگاه بسیار مستعدی برای قوچ و میش، آهو و سایر حیوانات می باشد.
منابع آبی منطقه حفاظت شده كوه جوپار عبارتند از: چشمه نیو، چشمه خنگستون، چشمه بهارستان، چشمه حسین آباد، چشمه برنجی، چشمه بیدو، چشمه ترجگون، چشمه زارچو، چشمه بیدستون، چشمه سه شاخ، آب جاری ارتفاعات سه شاخ، قنات قلندری و قنات محمدآباد. از چشم اندازهای داخل منطقه می توان دهنه بیدستان در ارتفاعات كوه جوپار را نام برد كه درخت بید فراوانی در داخل دهنه دیده می شود.نقاط برفگیر و چشمه سارهای فراوان با پوشش گیاهی و جنگلی از چشم اندازهای منحصر به فرد منطقه می باشد. وضعیت اجتماعی منطقه: این منطقه یكی از مناطق ییلاقی شهرستان كرمان محسوب می شود بطوریكه در فصل تابستان حدود ۲۰ خانوار در داخل آبادی ها و مزارع به منظور امرار معاش زندگی كرده و در زمستان به شهر ماهان یا روستاهای مجاور كوچ می نمایند. شغل و امرار معاش اكثر جوامع محلی داخل و خارج منطقه كشاورزی و دامداری می باشد. وابستگی عمده جوامع محلی به منظور كشاورزی، دامداری و به دلیل خوش آب و هوا بودن منطقه است و عده ای نیز جهت گردش، تفریح و گذران اوقات فراغت در منطقه حضور می یابند. تنها یك مركز مذهبی در داخل منطقه بنام زیارتگاه بی بی گرامیه وجود دارد.
آبادیها و مزارع داخل منطقه حفاظت شده كوه جوپار عبارتند از: آبادی آبگرمو، آبادی روغنوئیه، آبادی كاظم آباد، آبادی و زیارتگاه بی بی گرامیه، مزرعه عباس آباد، مزرعه علی آباد، مزرعه بهارستان، مزرعه حسین آباد، مزرعه خنگستون، مزرعه برنجی، مزرعه بیدو، مزرعه محمدآباد، مزرعه شغینو، مزرعه ترجگون، مزرعه زارچو
پوشش گیاهی
تیپ گیاهی: پوشش گیاهی منطقه از نوع بوته ای (گیاهان یكساله)، درختچه ای و درختی میباشد. بطور متوسط پوشش جنگلی و گیاهی منطقه بین ۳۵ تا ۵۰ درصد تخمین زده می شود. گیاهان یكساله و داروئی نظیر آلاله، آویشن، درمنه و گیاهان درختچه ای و درختی نظیر افدرا (هوم)، كهكم، پسته وحشی (بنه)، تربیت، تنگس، قیچ، ارچن، بید، بادام وحشی می باشند. گونه های گیاهی منطقه حفاظت شده كوه جوپار عبارتند از: بادام كوهی، افدرا، پسته وحشی، كهكم، تنگس، تربیت، درمنه، قیچ، آلاله، آویشن، بومادران، كلپوره، زیره سیاه، گون
گونه های شاخص جانوری
این منطقه بدلیل داشتن زیستگاههای متنوع (كوهستانی و دشتی) از تنوع حیات وحش بسیار خوبی برخوردار است. از حیات وحش منطقه می توان:كل و بز، قوچ و میش، آهو، گرگ، شغال، روباه و … را نام برد. از پرندگان منطقه می توان : كبك، تیهو، انواع كوكر، كبوتر وحشی، عقاب طلائی، سارگپه و … را نام برد. گونه های شاخص جانوری منطقه حفاظت شده كوه جوپار عبارتند از:
كل و بز (۵۰۰ راس)، قوچ و میش (۳۰۰ راس)، آهو (۸۰ راس)، گرگ (۳۰ قلاده)، روباه معمولی (۸۰ قلاده)، شغال (۷۰ قلاده)، خرگوش (۳۰۰ سر)، تشی (۱۰۰عدد)، كبك (۸۰۰ قطعه)، تیهو (۱۲۰۰ قطعه)، كبوتر چاهی (۱۲۰۰ قطعه)، باقرقره (۸۰ قطعه)، عقاب طلائی (۱۷ بهله)، عقاب دو برادر (۱۴ بهله)
تعارضات و تهدیدهای منطقه:
خوشبختانه خشكسالی های چند ساله اخیر تاثیر چندانی بر پوشش گیاهی و منابع آبی منطقه نداشته و چندین آب جاری از داخل منطقه نظیر آب جاری گود، تیگران، آقایی، نرمگان و … عبور می كند و تنها عامل تهدید كننده منطقه سلاحهای غیرمجاز و حضور تعدادی از شكارچیان سودجو در منطقه می باشد. معادن و بوكندهای داخل منطقه عبارتند از: معدن فلدسپات، معدن سنگ فدك، معدن سنگ كامیابی، معدن شركت زیست پالایش، معدن احمد زارعی، محل دفن زباله شهرداری چوپار، بوكند یخ نیا
