نقش برجسته خونگ اژدر یكی از آثار باستانی استان خوزستان است كه در ۱۵ كیلومتری ایذه در شرق روستای خونگ اژدر قرار دارد.
این سنگنگاره دارای دو نقش برجسته است كه یكی متعلق به دوره عیلامیان و دیگری به زمان اشكانیان تعلق دارد.
نقش برجسته عیلامی متأسفانه تا حدود زیادی محو شده اما مشخص است كه موضوع آن بارعام به حضور پادشاه میباشد.
در دومین نقش برجسته (سنگنگاره اشكانی) تصویر یك مرد سوار بر اسب، یك مرد در وسط، سه مرد به صورت ایستاده و دو كبوتر دیده میشود. مرد سوار هیبتی كهنسال و كلاه شاهی بر سر دارد و به چهار نفری كه روبروی او ایستادهاند و شاید او را سپاس و درود میگویند، نزدیك میشود. گفته میشود مرد سوار بر اسب مهرداد دوم اشكانی است و پشت سر او فردی به عنوان ملازم دیده میشود. شخصی كه در وسط تصویر ایستاده و چهره او از روبرو نشان داده شده، یكی از حاكمان محلی است كه قامتی بلندتر از دیگران، شال بر شانه چپ و دست چپ بر كمر و قبضه شمشیر دارد. در سمت دیگر كتیبه تصویر سه نفر دیگر به صورت ایستاده دیده میشود كه اولی یك روحانی است و چیزی شبیه میوه كاج در دست دارد. دو نفر دیگر كه دستان خود را به حالت گره خورده در برابر كمر گرفتهاند، احتمالاً نگهبان هستند. در نوك یكی از دو كبوتری كه در میان پادشاه سوار بر اسب و حاكم بلندقامت حجاری شدهاند، حلقه قدرت و فَرَه شاهی بدون هیچگونه نماد تزئینی تنها برای نمایش هیبت و شكوه حضور شاه نقش شده است.
این سنگنگاره نشانگر آیین تنفیذ قدرت حاكم از سوی مهرداد اشكانی میباشد.
گمان میرود تصویر مردی كه در وسط این نگاره دیده میشود، با مجسمه برنز مرد یك دستی كه در موزه ایران باستان نگهداری میشود بیارتباط نباشد و به گفته كارشناسان، این تصویر همان مجسمه یك دست موزه ایران باستان است. اگر شخصی غیر از شاه، مجسمه خود را ساخته باشد، در این صورت فرد مزبور باید از مقام بالایی برخوردار باشد و انتظار میرود مجسمه شاه نیز در این محل وجود داشته باشد.
نقش برجسته خونگ اژدر كه در سال ۱۹۶۱ میلادی توسط لویی واندنبرگ كشف شد، جایگزین شدن سبك چهرههای روبرو و برافتادن چهرههای نیمرخ در نقش برجستههای اشكانی را نشان میدهد.




