آبدان شهری است در استان بوشهر ایران.
شهر آبدان مركز بخش آبدان در شهرستان دیر است.
براساس سرشماری سال ۱۳۸۵ جمعیت شهر آبدان ۶۰۵۸ نفر (۱۲۲۴ خانوار) می‌باشد.
وجه تسمیه
آبدان یعنی جایی كه آب فراوان دارد. چنین اسمی برای این منطقه چندان هم بی‌مسمی نیست زیرا آبدان دره‌ای به نام درة جاشك دارد كه سیلاب‌ها و حوضة آبریز دو رشته كوه كه باهم دوازده كیلومتر فاصله دارند، به سوی این دره جاری می‌شود و پس از آبیاری كردن زمین‌های كشاورزی كه در دو طرف جادة بوشهر كنگان در شمال آبدان قرار دارد، به خور بردستان و سپس به خلیج زیبای فارس می‌ریزد.
بومشناسی
مردم آبدان فارسی زبانند اما با گویش یا گونه زبانی منحصربه‌فرد آبدانی صحبت می‌كنند.
آبدان طایفه‌های سرشناسی چون خوانین و كرمی‌ها و فخرایی‌ها دارد كه همگی با حكومت مركزی مبارزه می‌كرده‌اند.
تاریخچه
آبدان قدمتی ۳۰۰ ساله دارد. البته آثار و بناهایی مربوط به قبل از اسلام در اطراف وجود دارد كه نیاز به حفاری و كارشناسی دقیق دارد اما اصل اینكه چه زمانی آبدان دارای سكنه بوده و بعنوان یك روستای متمركز وجود داشته و داد و ستد در آن رونق داشته مربوط به دوره افشاریه می‌باشد.
آبدان در سال ۱۳۷۹ از دهستان به شهر تبدیل شد.
آثار تاریخی
آبدان آثار تاریخی نیز دارد كه عبارتند از: سد ساروجی كه از ملاط ساروج ساخته شده و امروز مخروبه است و در كوه گُلی قرار دارد كه در شمال شرقی آبدان است. قلعة پشمه كه از چند اتاق تودرتو ساخته شده و در ارتفاع ۸۰۰ متری كوه پشمه در شمال شرقی آبدان قرار دارد. بردن مصالح ساختمانی تا چنین ارتفاعی، امروز نیز كار دشواری است. كلات منقلی در ۱۰ كیلومتری غرب آبدان در روستای خرگونه قرار دارد. ارتفاع این كلات ۸۰ متر است و باد و باران درحال تخریب منقل‌های سفالی این كلات است. قلعة شیرین نیز در كوه‌های غربی آبدان، نزدیك روستای خرگونه است. از این قلعه چشمه‌ای‌آب و چند اتاق مخروبه باقی‌مانده است. تل كچاوه، تل گنبدان، تل اردو، ساروج‌های تنگ نخل، بركة دی‌نظر و سیل‌بند كوه‌نی از دیگر آثار قدیمی آبدان است كه تقریباً همگی درحال تخریبند و كاش تا كاملاً نابود نشده‌اند، سازمان میراث فرهنگی برای مرمت این آثار تاریخی اقدام كند.
شغل
شغل بیشتر مردم آبدان كشاورزی و تولید گوجه فرنگی است. آبدان، از نخستین مناطقی است كه سال‌ها پیش در جنوب ایران، در فصل زمستان و در زمانی كه در هیچ نقطه كشور امكان تولید گوجه فرنگی نبود در این نقطهٔ كشور گوجه فرنگی كاشت، داشت و برداشت شده و روانه شهرها و روستاهای كشور شد. هر چند اكنون در بیشتر مناطق همجوار و حتا استان‌های همسایه گوجه فرنگی كشت می‌شود اما بازار سراسر كشور و حتا بازارهای صادراتی كماكان گوجه تولید آبدان را به دلیل برخورداری از طعم و مزه خاصش می‌پسندد.
راه‌های ارتباطی
جاده ارتباطی كشوری بوشهر – بندر عباس از شهر آبدان می‌گذرد.
اماكن مذهبی
بقعه بی بی دولت: مربوط به سده‌های متاخر دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان دیر، شهر آبدان واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۸ شهریور ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۳۳۲۹ به‌عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
