گهواره یكی از شهرهای استان كرمانشاه در غرب ایران و یكی از دوشهر شهرستان دالاهو است. فاصله آن تا شهر كرمانشاه مركز استان ۹۰كیلومتر میباشد و در تاریخ۱۳۷۹/۰۳/۱۱ از سوی وزارت كشور به شهر تبدیل شد. مردمان قلخانی این منطقه از (هفت ماله بان سیری ایوان) ایل كلهر ایوان غرب میباشند. گهواره مركز بخش گهواره میباشد كه بنا به آمار سال ۱۳۸۵ جمعیت كل بخش گهواره۲۰۷۸۶نفر میباشد
جمعیت گهواره
بر طبق آمار رسمی مركز امار ایران در سرشماری سال ۱۳۸۵ بخش گهواره با ۴۶۰۰خانوار دارای جمعیتی بالغ بر۲۰هزار نفر است كه از این مقدار۱۰۰۱۵نفر مرد و۱۰۵۶۱نفر زن هستند .
مشاغل و فعالیت مردم
اكثریت مردم ان كشاورز بوده و این شهر دارای باغات زیادی میباشد كه عمدتاً سیب میباشد و دارای شهرت خاص خود است و نخود و گندم از محصولات عمدهای است كه در زمینهای كشاورزی ان كشت میشود سیب گلاب و لبنانی عمده ترین نوع سیب موجود در گهواره میباشد. در خشكسالیهای اخیر میزان باغهای گهواره به كمتر از نصف رسیدهاست. سال هاست (بیش از سی سال) كه پروژه احداث سد در دست اقدام میباشد اما تا كنون به انجام نرسیدهاست.
آب و هوا
اب و هوای گهواره از نوع مدیترانه ای می باشد
زبان و لباس
مردم شهر گهواره به زبان كردی تكلم می كنند و لباس مردم ان نیز كردی است.
دستاورد و موسیقی
گهواره مهد تنبور سازی با شهرت جهانیست. ساز “تنبور” قدیمی ترین ساز مضرابی ایران است كه با توجه به نقوش سنگی به جا مانده، حكایت از قدمتی چند هزار ساله دارد. تنبور یكی از پرطرفدارترین و پرمخاطب ترین سازهای موسیقی نواحی ایران است و حوزه اصلی رواج این ساز استان كرمانشاه و دو منطقه صحنه و گهوارهاست. جذابیت این ساز، به دلیل ماهیت اجرای مقامها و جنبه عرفانی و معنوی به تدریج پا را از دایره ایران فراتر برده و در اروپا و آمریكا نیز، به این ساز و اجرای آن توجه و رویكرد فراوان شدهاست. زبردست ترین استاد تنبورسازی آقای اسدالله فرمانی هم در این شهر اقامت دارند كه تنبورهای دست سازه ایشان در موزههای بزرگ و معروف فرانسه جای دارند. گهواره همواره مسكن بزرگان تنبور نواز بودهاست.سید محمود علوی، كاكی اله مراد حمیدی، استاد چنگیز فرمانی، استاد خسرو نظری، سید ولی حسینی، استاد طاهر یارویسی و سید تیمور مهرابی را از این میان میتوان نام برد.
بافت شهر
اكثر بافت شهر از لحاظ ساختمانی در قسمت سنتی آن واقع شده است.كه ساختمانهای این نواحی متشكل از گل و چوبو سنگ و خشت است كه به تدریج و با گذر زمان جای خود را به ساختمانهایی با مصالح و طرحهای جدید می دهند
بابااسكند و درخت دوازده امام
یكی از درختان مقدس قدمگاه در این شهر، درخت «منزل باوه اسكندر» است. در قبرستان شهر گهواره، درخت «وزم» كهنسالی وجود دارد كه مردم آن را منزل «باوه اسكندر» مینامند و آن را متبرك میدانند. ومردم با هزینهٔ خود، اطراف این درخت را دیواركشی كردهاند و معمولاً در مناسبتهای مختلف در آنجا مراسم برگزار میكنند درخت «منزل دوازه ایمام» نیز از درختان مقدس قدمگاه در استان كرمانشاه است. در شهر گهواره نزدیك جم خانه شهر، محلی وجود دارد كه در آن، چنار كهنسالی وجود دارد كه مردم به آن معتقدند و آن را مقدس میگمارند. مردم منطقه آنجا را قدمگاه یا منزل دوازده امام میدانند و بر این باورند كه دوازده امام از آنجا عبور كردهاند. معمولاً مردم این مناطق زمانی كه مراسم یا نذری داشته باشند، به این محل میآمدند و اغلب قربانی میكردند.
مناطق و محلات
-از مهمترین محلات این شهر میتوان به باندومان محله بنیاد شهید-كانی زاله-گا كش و… اشاره كرد در گهواره به علت وسعت باغات این شهر آنهارا به محلات جداگانه ای تبدیل كرده اند
باغ های گهواره
گستره باغهای گهواره به قدری است كه آنها را به محلات مختلف تقسیم بندی نموده اند از جمله”بان كولمانان.ذغال سنگ-زلناو-دیمانی و…