بازیهای محلی خراسان جنوبی

از جمله این بازی ها می توان به لولو، دفتر بازی، كوتش خرابو و … اشاره كرد ؛ بازی كوتش خرابو كه بیشتر درفصل بهار فرصت خوبی برای این بازی است و برای آن ۲ گروه ۴ نفره تشكیل می شود كه هر گروه می تواند در زمینی جداگانه كه معمولا پستی و بلندی دارد تپه های كوچك و متعددی با خاك درست كند و در ۵ دقیقه هر گروه باید تپه های طرف مقابل را پیدا و خراب كند.
در پایان هر گروه به صورت جمعی برای داوری اقدام می كند یا یك داور از بین جمع انتخاب می شود تا گروهی كه بیشترین تپه را خراب كرده است انتخاب و به عنوان برنده اعلام شود.
«لولو» یكی از بازی هایی است كه معمولا در فصل بهار انجام می دهند، در این بازی یك نفر با كمی فاصله كنار دیوار می نشیند و سنگ كوچك و بزرگی رو به رویش قرار می گیرد و یك نفر روی چشم های او را با دست می پوشاند و بعد حدود ۱۰ تا ۲۰ نفر به فاصله ۵ متر از او قرار می گیرند.
در ادامه نفری كه پشت سر فرد نشسته كلمه«لولو» را ۱۰ تا ۱۲ بار در گوش او می گوید و سپس یك نفر از آن هایی كه رو به روی او قرار دارد با سنگ كوچك چند ضربه به سنگ بزرگی می زند و سر جایش می نشیند.
نفر اول كه تا آن لحظه چشم هایش بسته بود با باز شدن چشم هایش باید تشخیص دهد چه كسی ضربه ها را به سنگ بزرگ زده است، اگر تشخیص داد باید فردی كه ضربه زده او را پشت خودش سوار كند و یك دور، دور جمع به او سواری دهد و سر جای اولش كنار دیوار بنشیند و اگر تشخیص نداد باید فردی كه به سنگ ضربه زده پشت طرف اول كه چشمانش بسته شده بود سوار شود و دور جمع یك دور بزند و سر جای او كنار دیوار بنشیند و بازی به همین منوال ادامه دارد.
«دفتر بازی» نیز از جمله بازی هایی است كه با شركت ۲ گروه ۸ تا ۱۰ نفره انجام می شود.
در این بازی كه باید در میدانی باز انجام شود ۲ گروه روبه روی هم می ایستند و تخته سنگ هایی به شكل مكعب مستطیل را جلوی خود قرار می دهند، هر گروه باید به تخته سنگ های گروه مقابل كه به صورت عمودی قرار گرفته است طوری ضربه بزند كه تخته سنگ به صورت افقی به زمین بیفتد، هر نفر از ۲ گروه كه موفق به انداختن تخته سنگ رقیب شود می تواند به عنوان جایزه دوباره ضربه بزند و تخته سنگ را بیندازد، اگر همه افراد یك گروه موفق به انداختن تخته سنگ های گروه مقابل شوند به عنوان گروه برنده اعلام می شوند و باید پشت افراد گروه مقابل سوار شوند و در زمین رقیب قرار گیرند، به این ترتیب ۲ گروه جایشان را با هم عوض می كنند و بازی دوباره ادامه می یابد.
یكی از بازی هایی كه اهالی این روستا در ایام عید انجام می دهند«اوستا غلوم» است كه در این بازی یك گروه ۵ نفره یا بیشتر تشكیل و یك نفر به عنوان اوستا انتخاب می شود و بازی را شروع می كند.
اوستا باید شیرین كاری هایی مثل تكان دادن گوش ها یا بینی یا تقلید صدا انجام دهد و بازیكنان دیگر به ترتیب همان حركت را از نفر كناری اوستا تا دیگران انجام دهند و تكرار كنند.
اگر فردی از بازیكنان بخندد جریمه می شود و اوستا تعیین می كند فرد خاطی باید به چه صورت جریمه شود و این جریمه می تواند كلاغ پر یا بشین پاشو باشد.
بازی به همین منوال ادامه دارد و به ترتیب نفر پهلویی اوستا تا نفر آخر به عنوان اوستا انتخاب می شوند كه این بازی را در محیط بسته هم می توان برگزار كرد.
«حیراب حیراب»؛ بازی«حیراب، حیراب» با تشكیل ۲ گروه ۷ نفره و بیشتر یكی از بازی هایی است كه در ایام عید در روستا های خراسان جنوبی برگزار می شود.
در این بازی ۲ گروه شركت كننده یك دایره به قطر ۸ تا ۱۰ متر می كشند و یك نقطه یا محل را به عنوان محل پایان بازی به فاصله ۳۰ تا ۴۰ متری دایره مشخص می كنند.
برای شروع بازی با تر یا خشك انداختن یك سنگ صاف مشخص می كنند كه كدام گروه داخل دایره و كدام گروه خارج از دایره قرار گیرند.
بعد از مشخص شدن گروه ها، افراد گروهی كه داخل دایره قرار می گیرند باید كلاه یا دستمالی بر سر كنند و گروهی كه خارج از دایره قرار دارند سعی می كنند كه یكی از كلاه ها یا دستمال ها را بردارند.
در حالی كه افراد داخل دایره باید مواظب باشند كه گروه مقابل نتواند كلاه آن ها را بردارد و به وسیله پا زدن به افراد خارج از دایره آن ها را از دور بازی خارج كنند و اگر این عمل به نتیجه برسد جای افراد ۲ گروه عوض می شود و بازی ادامه می یابد.
اگر افراد خارج از دایره بتوانند كلاه یا دستمال یكی از افراد داخل دایره را بردارند باید با همكاری دیگر اعضای گروه كلاه را به نقطه مشخص شده كه به عنوان «كت» از آن یاد می كنند برسانند و افراد داخل دایره باید سعی كنند كه گروه مقابل نتواند به محل مشخص شده برسد و كلاه را پس بگیرد.
این گروه اگر كلاه را پس گرفت برنده محسوب می شود و جای خود را عوض می كند یعنی خارج از دایره می ایستد و اگر نتواند كلاه را پس بگیرد بازنده می شود.
این بازی در چند مرحله انجام می شود تا این كه در نهایت گروه بازنده از محل مشخص شده «كت» تا محل دایره باید افراد گروه برنده را بر پشت خود كول و حمل كنند.
ارهنگ ارهنگ : arhang arhang
این بازی در عید نوروز و شبهای مهتابی در زمان بیكاری صورت می گیرد در محوطه وسیعی یك دایره با سنگ می كشند و یكنفر وسط دایره جشم بسته می نشیند و افراد در بیرون از دایره هركداه رنگ اسبی را می گفتند : مثلاً اسب سفید، اسب قهوه ای، اسب سیا، اسب زرد و… ونفرات خارج از دایره هر كدام با گفتن رنگ اسب یك ضربه به شخص چشم بسته داخل دایره می زند و از او سؤال می كنند :
ارهنگ ارهنگ اسب چه رنگ asp ce rang arhang arhang یعنی اینكه چه كسی به تو دست زد؟
و او باید شخصی را كه زد درست حدس بزند . مثلاً اگر اسب سفید ضربه زده بگوید اسب سفید، اگر تشخیص آن درست بود چشمهایش را باز می كرد و با شال تاب داده شده اسب سفید را می زد و اسب سفید جایگزین مشخص می شد. اگر حدس آن نادرست باشد افراد خارج از دایره به زدن ادامه می دادند تا بالاخره درست بگوید.
هفت سنگ : hafsang
بازی هفت سنگ بیشتر بین نوجوانان ۸ تا ۱۵ ساله صورت می گیرد و به صورتی است كه هفت سنگ تخت نازك روی هم چیده می شود و افراد بازی كننده به دو گروه ۳ یا ۴ نفره تقسیم می شود و بین خودشان تعیین می كنند كه كدام گروه اول بازی را شروع كند گروه شروع كننده با توپ سنگهای چیده شده را نشانه می گیرند كه اگر سنگها را بتواند بریزد باید فرار كنند و افراد گروه مقابل از سنگهای ریخته شده محافظت می كنند كه افراد گروه دیگر نتوانند سنگها را روی هم بچینند و گروه بازنده محسوب می شود و گروه دیگر بازی را از نو شروع می كند و این كار پشت سر هم تكرار می شود.
لازم به ذكر است: كو تشنه خرابو ،كلاه پس پرانك ، لپر بازی ،قلعه لون ،كلاغ پر ، جوز بازی ،جفت و طاق ، بجول بازی ، استا زنجیر باف،اراده گردانی ، تخم مرغ بازی ، پادشاه بازی ،جفتك چار كش ،ریگ بازی ، قایم باشك،درنه بازی ،خرسوز پالان سوز ،طناب بازی ، تشله بازی ،گوك به هوا، گله بازی ،گرگم و گله می برم ، چوب بازی ، شب بازی ها از دیگر بازی های كوكان ، نوجوانان و جوانان خراسان جنوبی در ایام نوروز است.