امامزاه سام و هام مربوط به دوره قاجار است و در شهر سامن، گلزار شهدای قدیمی سامن واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۸ اسفند ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۵۱۱۴ به‌عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
قصه سام و حام فرزندان نوح نبی
سام پسرنوح
در شخصیت‌های سامی،سام پسر نوح است. پدرش پیامبری بود كه مردم را به سوی آئین خویش می‌خوانده ولی آنها به فرمان او گوش فرا ندادند و خدا تصمیم گرفت كه آنها را مجازات كند. این مجازات توفانی بود كه نوح برای رهایی از آن كشتی بزرگی را ساخت و گروهی از حیوان و انسان را در آن جای داد. سام و برادرانش حام و یافث نیز با همسرانشان از كشتی‌نشینان بودند كه از توفان یاد شده رسته‌اند. مردمانی كه از تیره سامی‌اند؛ مانند عرب‌ها و عبری‌ها خود را از فرزندان او می‌دانند.
حام
حام بنابر اساطیر سامی، یكی از پسران نوح و برادر سام و یافث بود كه نسل او در میان‌رودان منتشر شدند و تمدن مصر،سودان،بابل،ارك،هند،سن د،زنگبار،كلنه و حبش را بنیان نهادند. نخست زادهٔ وی كوش بود كه از نسل او قوم عرب به وجود آمدند.نوادگان یكی دیگر از پسرانش به نام مصرایم، تمدن‌های مصر و فلسطین را بنیان نهادند.نسل پسر دیگرش كنعان در سیحون،غزه،سدوم، فنیقیه و عوره پراكنده شدند. فوط پدر كسانی بود كه در لیبی،تونس،مراكش و شمال آفریقا سكونت گزیدند. حام در كشتی عورت پدرش نوح را گشود و برادران خود را از آن آگاهانید، در حالی كه سام و یافث عورت را پوشانیدند، نوح نیز حام را لعنت و برادرانش را بركت داد. این لعنت بنا به روایات گریبانگیر كنعانیان و فنیقی‌ها شد؛ و در نتیجه مذاهب مصر و آشور با شرك و انحرافات جنسی درآمیخت. در دیگر روایات چنین آمده است كه به دلیل لعنت نوح نژاد حام سیاه و محكوم به بردگی نژاد سفید گردیدند.موسی با یك زن كوشی از حبشه به نام هتواه ازدواج كرد اما هارون و مریم یاغی كه هتواه را از ذریه حام می‌دانستند، با این ازدواج مخالفت كردند.۰
حام در روایات اسلامی
روایات مربوط با نفرین شدن حام، در كتب حدیث اسلامی نیز آمده است. با این تفاوت كه در این روایات نوح مست نبوده، بلكه در كشتی خواب بوده و عورتش بر اثر وزیدن باد آشكار شده بود؛ حام و یافث وقتی عورت او را نگریستند خندیدند، اما سام ایشان را نهی كرد و هر چه باد می‌گشود،سام می‌پوشید. وقتی سام، آنچه گذشته بود بر نوح بیان كرد، نوح از خداوند خواست كه آب پشت حام و آب پشت یافث را تغییر دهد و آنگاه به ایشان گفت كه خداوند فرزندان شما را تا قیامت غلامان فرزندان سام قرار داده است، و شما عاق من شدید و پیغمبری از نسلتان قطع گردیده است و نیز در روایات وارد شده است كه نوح پیروان خود را از نزدیكی با زنان نهی كرده بود اما حام مخالفت كرد و با همسر خویش درآمیخت، نوح نیز به این سبب او را نفرین كرد، چنانچه نطفه‌اش تغییر كرد و از او جز سیاهان پدید نیامدند. با این حال برخی علمای مسلمان حام را مردی پرهیزكار و شایسته دانسته‌اند كه نوح او را بركت داد و سرزمین‌هایی را نیز به او بخشید. بعضی از مورخین مسلمان نیز داستان نفرین حام را ساختگی و تأثیر نفوذ اسرائیلیات بر تفاسیر قرآن دانسته‌اند. ابن بلخی كیومرث پادشاه داستانی ایران را از نسل حام دانسته است
زبانهای حامی
زبانهای حامی با زبانهای سامی بیت تناسب نیستند ولی تناسبشان به اندازه تناسب موجوده در بین انواع خود زبانهای سامی نمی‌باشد یعنی در درجه دوم است. پارهایی از مورخان اسلام مردم فینیقیه را هم از نژاد حام می‌دانند ولی دانشمندان زبان‌شناس با این‌قول توافق ندارند و اقوام نام‌برده را از نژاد سامی می‌شمارند.
حام در ادبیات فارسی
بی‌باك و بدخویی كه ندانی به گاه خشم نه نوح را ز سام نه مر سام را ز حام
بی‌رحمی و درشت كه از دست‌بند توست نه نیك سام رست و نه بد حام بیرحام
كوس جلالش به شرق و غرب بجنبید شكر نوالش ز حام و بام برآمد
تو جهان خود چو نوح مشكن از آنك كه خیل سام به خیل حام پیروز است.
