ریپورتاژ آگهی
لباس محلی استان اصفهان

لباس محلی استان اصفهان

بر اساس تحقیقات صورت گرفته توسط یك محقق لباس‌های ایرانی به نام خانم بتول پرنیانی، در استان اصفهان ۳۲ نوع لباس سنتی اصیل شناسایی شده است
  • 1400/11/17
  • استان : اصفهان
  • شهر : ابیانه
  • دسته : صنایع دستی ایران
آدرس : اصفهان ابیانه
تلفن : 66059000-021

بر اساس تحقیقات صورت گرفته توسط یك محقق لباس‌های ایرانی به نام خانم بتول پرنیانی، در استان اصفهان ۳۲ نوع لباس سنتی اصیل شناسایی شده است. این لباس‌ها شامل لباس اصیل اصفهانی، لباس بختیاری اصفهانی، لباس شهرهای ابیانه، بلداجی، ورزنه، جرقویه و گز می‌باشند.

لباس اصیل مردم اصفهان در حدود ۳۰۰ سال قبل لباس نخی سفید یا شیری رنگی بوده كه به صورت دستباف تهیه می‌شده است.

لباس اصیل زنان اصفهان: لباس اصیل زنان اصفهان عبارت بود از:

یك دامن مخمل قرمز كوتاه رنگ با چین‌های زیاد كه توسط دكمه بسته می‌شد

یك پیراهن شیری رنگ گلدوزی شده

یك شلوار نخی كه برای زنان جوان به رنگ سفید و برای زنان مسن به رنگ مشكی بود

یك چارقد شیری رنگ گلدوزی شده كه با سنجاق دور سر بسته می‌شد

لباس اصیل مردان اصفهان: لباس مردان اصفهانی در گذشته عبارت بود از یك شلوار مشكی گشاد، یك پیراهن سفید با یقه ساده و دكمه دوبل با آستین‌های گشاد، یك جلیقه كوتاه مشكی و یك كلاه نمدی. مردان در زمستان یك قبای بلند ساده بر روی لباس اصلی خود می‌پوشیدند و با شال ابریشمی به دور كمر می‌بستند.

لباس سنتی ابیانه
: ابیانه روستایی است با قدمت ۱۵۰۰ سال در ۴۰ كیلومتری شمال غربی نطنز در دامنه كوه كركس كه به اعتبار معماری بومی و بناهای تاریخی پرتنوع، از روستاهای استثنایی ایران محسوب می‌شود.

پوشاك زنان ابیانه: لباس محلی زنان ابیانه عبارت است از پیراهن، شلیته، یل، روسری، سربند، چادرشب، جوراب و پاپوش یا گیوه

لباس محلی استان اصفهان-NvD00lYgX6



پیراهن: پیراهن بانوان ابیانه راسته و گشاد و قد آن تا بالای زانو می‌باشد. این پیراهن فاقد مچ در سرآستین بوده و یقه آن گرد است كه در وسط چاكی تا حدود ۱۰ سانتی‌متر پایین‌تر از دور كمر دارد. دور تا دور چاك، پیش‌سینه‌ای دوخته می‌شود كه با پارچه‌ پیراهن متفاوت می‌باشد. روی این پیش‌سینه و در دو طرف چاك، با انواع نوارها و یا یراق‌ها تزئین می‌شود. در كنار نوارها پارچه‌های رنگارنگ را به صورت مثلث‌های دو لایه آماده نموده و این مثلث‌ها را در طول چاك، در كنار هم می‌دوزند. پای دامن پیراهن به وسیله انواع سوزن‌دوزی‌هایی تزئین می‌شود.

در گذشته جنس پیراهن از تافته و به رنگ‌های عنابی و آبی انتخاب می‌شده اما امروزه از جنس و رنگ‌های مختلف تهیه می‌شود.

شلیته: شلیته بانوان ابیانه گشاد بوده و قد آن تا وسط ساق پا می‌رسد. شلیته در دور كمر لیفه‌ای بوده و با بند یا كِش، جمع می‌شود و چون حالتی شبیه به شلوار دارد، در نتیجه این بانوان شلوار بلند به پا نمی‌كنند. از آنجا كه این جامه بسیار پرچین می‌باشد، در تهیه آن از ۷ الی ۸ متر پارچه استفاده می‌شود. جنس شلیته از متقال یا كرباس رنگ شده یا پارچه‌های نخی گل‌دار می‌باشد كه در قسمت وسط قد و پای دامن آن دو یا چند ردیف نواردوزی یا یراق‌دوزی انجام می‌شود.

یل: یل بانوان ابیانه عبارت است از كتی راسته كه بلندی آن حدوداً تا روی ران‌ها می‌باشد. یل در زیر بغل دارای چاك است و آستین‌های آن تا مچ دست می‌رسد. یقه آن چهارگوش (خِشتی) بوده و دور تا دور آن دو ردیف نواردوزی دارد. در گذشته یل از پارچه تافته تهیه می‌شد اما امروزه از انواع پارچه‌ها به ویژه پارچه‌های ترمه استفاده می‌شود.

روسری: روسری (چارقد) بانوان ابیانه پارچه‌ای مربع شكل به ابعاد ۱/۵×۱/۵ متر است كه آن را از قطر تا زده و به صورت سه‌گوش روی سر قرار می‌گیرد.

لباس محلی استان اصفهان-wD1ucRlavQ

سربند: سربند این بانوان عبارت است از پارچه كلاغی مشكی كه آن را از قسمت جلوی سر و بر روی پیشانی تا پشت سر به صورت حلقه‌ای برده و گره می‌زنند. استفاده از سربند برای این است كه روسری بر روی سر استوار بماند.

عرقچین: عرقچین كلاهی كاسه مانند است كه اغلب رنگ آن قرمز بوده و زیر چارقد بر روی سر قرار می‌گیرد به گونه‌ای كه مقداری از آن از زیر چارقد نمایان باشد.

برای استفاده از عرقچین در مراسم عروسی، آن را با نقره و دیگر زینت‌آلات تزئین می‌كنند.

چادرشب: بانوان ابیانه در مواقعی از چادرشب استفاده می‌كنند كه عبارت است از پارچه‌ ابریشمی شطرنجی و چهارگوش به ابعاد ۲×۲ متر كه آن را از قطر تا زده و به صورت سه‌گوش به دور كمر می‌‌بندند یا روی سر می‌اندازند. چادرشب معمولاً توسط بانوان ابیانه بافته و تهیه می‌شود. این پارچه كه در زبان محلی با نام «كجی» خوانده می‌شود، در میان دختران جوان به رنگ زرد و در میان زنان مسن به رنگ قرمز است.

لباس محلی استان اصفهان-7HJfGvGbF4

جوراب: جوراب بانوان ابیانه از جنس پنبه بوده و به وسیله خود بانوان بافته می‌شود.

پاپوش: پاپوش زنان ابیانه در مواقع گرم سال، گیوه و در زمستان كفشی به نام چموش است.

در هوای سرد زمستانی علاو ه بر این لباس‌ها بر روی پیراهن، پوششی به نام آرخالق یا نیم‌تنه كه از پارچه مخملی تهیه شده استفاده می‌شود كه با نام كرتی شناخته می‌شود.

نكته مهم در پوشاك ابیانه، استفاده از رنگ‌های روشن و برگرفته از طبیعت رنگارنگ منطقه می‌باشد. در ابیانه زنان سیاه نمی‌پوشند، حتی در مراسم عزاداری نیز با لباس‌های رنگی محلی شركت می‌كنند.

لباس محلی استان اصفهان-KIepqNMInZ

پوشاك مردان ابیانه: لباس محلی مردان ابیانه از اجزای زیر تشكیل شده است:

پیراهن: مردان ابیانه از پیراهن‌های مختلفی بنا به گرمی وسردی هوا استفاده می‌كنند.

تمون: شلوار مردان به رنگ مشكی بوده و دارای دو پاچه گشاد است كه در قسمت پایین آن بر اساس مجرد یا متاهل بودن شخص استفاده‌كننده، با نخ مشكی تزئیناتی دوخته می‌شود (در صورت مجرد بودن گلدوزی‌هایی به شكل لوزی و در صورت متاهل بودن به صورت خط‌هایی صاف به دور پاچه‌ها دوخته می‌شود).

در گذشته شلوار مردان از پارچه‌ای به نام دبیت دوخته می‌شد و امروزه نیز شلوار بعضی از مردان سالخورده از این نوع پارچه می‌باشد اما در حال حاضر بیشتر از یك نوع پارچه پلاستیكی استفاده می‌شود.

قبا: قبا یك روپوش پالتو مانند است كه از پارچه‌های رنگی دوخته می‌شود و دو طرف آن دارای چاك است.

الخولق (ارخالق): ارخالق پوششی است كه بیشتر مردانی كه از لحاظ اجتماعی در طبقات بالاتری قرار داشتند آن را می‌پوشیدند. دلیل استفاده از این پوشش در این است كه قبا در حالت بهتری بر روی بدن قرار می‌گیرد.

جلیقه، شال كمر و گیوه نیز از دیگر بخش‌های تشكیل‌دهنده پوشاك مردان در ابیانه می‌باشد.

لباس محلی استان اصفهان-mVDspzlTRS

نكته جالب توجه در روستا كه نظر هر بازدیدكننده‌ای را به خود جلب می‌كند، پایبندی ساكنان روستا به پوشاك سنتی‌شان می‌باشد. اهالی ده اعم از تحصیل‌كرده، كم‌سواد، پزشك و …، در بازگشت به روستا، خود را ملزم می‌دانند كه لباس محلی خود را بپوشند.