ته‌تالی از غذاهای محلی اراك است.
دستور شماره یك
مواد لازم
گوشت چرخكرده ۵۰۰ گرم
سیب زمینی ۴ عدد متوسط
پیاز ۳ عدد بزرگ
گوجه فرنگی ۶ عدد
فلفل دلمه ۱ عدد بزرگ
طرز تهیه: تتالی (ته تالی)
چاشنی‌های غذا:
غوره، لواشك، فلفل سیاه، زردچوبه، نمك، رب گوجه فرنگی هر كدام به میزان دلخواه
نصف قاشق غذاخوری، به اندازه‌ای كه كف تابه چرب شود روغن را در تابه می‌ریزیم. ۲ عدد از پیازها را نگینی خورد می‌كنیم و درتابه می‌ریزیم. یكی از پیازها را در گوشت چرخكرده رنده می‌كنیم و خوب ورز می‌دهیم وكمی نمك، فلفل سیاه و زرد چوبه به گوشت اضافه می‌كنیم. به اندازه كمتر از كف دست از گوشت چرخ كرده برمیداریم و به شكل گرد درمی آوریم و روی پیاز در تابه می‌چینیم. سیب زمینی‌ها را پوست كنده و بصورت گرد، گرد می‌بریم و روی گوشت‌ها می‌چینیم، همینطورگوجه فرنگی‌ها و فلفل را گرد می‌كنیم و روی سیب زمینی می‌چینیم. سپس مواد چاشنی غذا را اضافه می‌كنیم. در آخر هم رب گوجه را در یك لیوان آب حل می‌كنیم و روی غذا می‌ریزیم.
درب تابه را می‌گذاریم وشعله گاز را كم می‌كنیم تا به آرامی بپزد، این غذا بانان سرو می‌شود.
دستور شماره دو
طرز تهیه تتالی
۵ تا هویج بزرگ رو پوست می‌كنیم و به صورت حلقه‌ای نه خیلی نازك و نه كلفت خرد می‌كنیم.
یه بسته گوشت چرخ شده رو با یه دونه پیاز متوسط رنده شده و به اندازهٔ یك قاشق مرباخوری سر خالی نمك+ نصف قاشق مربا خوری فلفل و در صورت تمایل نصف قاشق چایخوری زردچوبه، همه رو با هم ورز میدیم، و این كارو ۵-۶ دقیقه انجام میدیم تا گوشت چسبندگی و انسجام لازم رو با خودش پیدا كنه.
حالا به اندازهٔ یه گردو از مواد گوشتی رو بر می‌داریم و به صورت كره‌ای درش میاریم، با كف دستمون تا عمق نیم میلیمتر پهنش می‌كنیم. تا به صورت دایره‌ای شكل در بیاد. همهٔ مواد رو به همین ترتیب در میاریم و كف ماهی تابه قرار میدیم، این غذا احتیاج به روغن و یا كره نیست، چون نباید سرخ بشه.
حالا هویج‌ها رو روی گوشتمون می‌ریزیم و در ماهی تابه رو می‌زاریم و می‌گذاریم تا با حرارت متوسط متمایل به كم آروم پخته بشه. به دلیل چربی‌هایی كه داخل هر گوشت هست، وقتی گوشت زیر حرارت كم قرار بگیره آب میندازه، و شعله باید مدام متوسط مایل به كم باشه تا این آبی كه انداخته تبخیر نشه، و گوشت با آب خودش پخته بشه. اینطوری خواصش حفظ میشه.
۳-۴ تا سیب زمینی كوچیكتر رو بر می‌داریم، پوست می‌كنیم و بعد به صورت حلقه‌ای كه نه نازك باشن و نه كلفت برش می‌زنیم. سیب زمینی‌ها رو به این خاطر میگم كوچیك باشن كه وقتی حلقه‌ای میخوایم درشون بیاریم نظم موادمون به هم نخوره، و مجبور نشیم حلقه‌های یك سیب زمینی رو كه خیلی بزرگه رو به ۲-۳ قسمت تقسیمش كنیم.
۵ تا گوجهٔ كوچیك رو بر می‌داریم و اونها رو هم به صورت حلقه ایه با عمق مناسب برش میدیم. موقع ی استفادهٔ گوجه برای هر نو غذایی باید قسمت سبز رنگی كه كلاهك گوجه بهش چسبیده رو كامل از خود گوجه فرنگی جدا كنید. این قسمت سبز رنگ سرطان زاست و اصلا خوب نیست.
وقتی حس كردیم كه هویج پخته شده سیب زمینی‌ها رو اول و بعد گوجه‌ها رو روی سیب زمینی‌ها داخل ماهی تابهٔ تتلیمون می‌ریزیم. خوبه كه روی هر گوشت تتلیمون یه دونه هویج، یكی سیب زمینی و یه دونه از حلقه‌های گوجه قرار بگیره.
اگه تا قبل از پخته شدن هویج دیدیم كه آب مواد گوشتیمون تموم شده، برای اینكه تتلی نسوزه یه فنجون رو بر می‌داریم، یه قاشق غذاخوریه سر خالی رب گوجه فرنگی به همراه آب رو با هم مخلوط می‌كنیم و روی تتلی می‌ریزیم. میشه آب خالی هم ریخت.
به هر صورت بعد از پخته شدن هویج و ریختن سیب زمینی و گوجه دیگه احتیاجی به ریختن آب نیست، چون خود گوجه در حین پخته شدن آب میندازه.
تتلی با برنج خیلی خوشمزست، اما میشه بدون برنج و با نون خوردش.
تتلی رو اگه بخواید بدون برنج مصرف كنید خوبه از خیار شور در كنارش استفاده كنید، چون از نظر مزه خیلی خوشمزش میكنه.
میتونید باقیموندهٔ تتلی رو توی یه ماهی تابه بریزید، كمی كره روش بریزید، و چند تا تخم مرغ روش بشكنید و بزارید تخم مرغ پخته بشه. تتلی با تخم مرغ رو میشه به صورت ساندویچی و یا حتی با برنج مصرف كرد. و خیلی خوشمزست.
این غذا خیلی سریع آماده میشه و میشه گفت ۱ ساعته حاضره. اما اگه وقت كمتری دارید میتونید موقعی كه گوشت رو با پیاز و نمك و فلفل خوب ورز دادید، اون رو ته ماهی تابه پخشش كنید، و همه جاش یه دست در بیاد، باید از ماهی تابه‌ای استفاده كنید كه نه خیلی بزرگ باشه گوشت نازك بشه و نه خیلی كوچیك كه عمق گوشت بیشتر از ۵-۶ میلیمتر بشه. به همین صورت در ماهی تابه رو می‌زارید و می‌گذارید تا با حرارت متوسط متمایل به كم با آب خودش به مدت نیم ساعت تقریبا یا بیشتر پخته بشه وقتی پخته شد میتونید گوجه‌ها باز به صورت حلقه‌ای شكل در بیارید و روش بزارید تا پخته بشه، و یا اینكه گوجه‌ها ی درسته رو از وسط به دو نیم تقسیمشون كنید و داخل سیب گوجه پزی بكنید و بزاریدش روی شعله تا گوجه‌ها پخته بشن.