كاروانسرای فرسفج

كاروانسرای فرسفج تویسركان در كنار جاده قدیمی كه آن نیز در زمان صفویه احداث گردیده بود، ساخته شده است و از راه های مواصلاتی مهم محسوب می شود و پایتخت را به سرحداتغربی متصل می كند. این جاده تا یك قرن پیش دایر و مورد استفاده كاروانیان قرار داشته و تا پنجاه سال پیش نیز بیشتر قسمت های این بنا سالم و پابرجا بوده ولی طی نیم قرن اخیر تدریجاً متروك گردیده است . كاروانسرای فرسفج با اضلاعی در حدود ۶۵ متر به مساحت تقریبی ۴۰۰۰ مترمربع متشكل از یك محوطه بزرگ مربع شكل می باشد كه گرداگرد آن اتاق های متعدد متصل به هم با ایوان ها و فرش اندازهایی مناسب برای اقامت مسافرین بوده و به موازات جبهه های شمالی و شرقی و غربی حیاط در كاروانسرا سه ردیف اصطبل وجود داشت.در این كاروانسرا همچنین انبارهای متعدد برای ذخیره و نگهداری علوفه ساخته شده بود . كلیه قسمت های بنا از آجر ساخته شده و با داشتن دیوار های قطور و سقف های طاق ضربی آجری از استحكام فوق العاده ای برخوردار بوده است . از سوی دیگر در چهارگوشه آن برج های آجری استوانه ای ساخته شده كه بدنه آن با آجرهای تراشیده و ظریفی پوشیده شده است . بنای مذكور علاوه بر اینكه محل مناسبی برای بیتوته مسافران محسوب می شد ، وجود برج و بارو موجب این تصور است كه احتمالاً جنبه نظامی نیز داشته است . در داخل بنا نیزدر قسمت فوقانی برج ها چند ردیف آجركاری كنگره شكل اجرا شده است و نیز در سطح جانبی و سقف های بهار خواب ها و ایوان های جلوی حجرات آجركاری ظریف به چشم می خورد. در لبه پشته بام گرداگرد كاروان سرا بطرف خارج و در هر ۷۰ متر ناودان هایی از سنگ سفید كار گذاشته بودند . مدخل و سردر ورود با چند ردیف طاق جناغی شكل و ردیف هایی از تزئینات آجری ساخته شده و در این قسمت محوطه مدوری وجود دارد كه سقف گنبدی آن را با ردیف های منظم آجر پوشانده اند .این بنای تاریخی به شماره ۱۹۷۰ در فهرست آثار تاریخی به ثبت ملی رسیده است .