كیاكلا یكی از شهرهای استان مازندران ایران است. این شهر مركز شهرستان سیمرغ است. بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۰، جمعیت این شهر برابر با ۸٬۶۰۰ نفر بوده است. این شهر از محله‌های كیاكلا، دستكنده‌كلاً، سرپل، سیدمحله، وازیمال، سوخت‌آبندان و شهرك شهیدبهشتی تشكیل شده است. فاصلهٔ بین راهی كیاكلا از قائمشهر٫ بابل٫ بهنمیر٫ جویبار و ساری به ترتیب ۲۴٫۱۳٫۱۱٫۱۵٬۱۴ كیلومتر است.
پیشینیه تاریخی كیاكلا
نشانه‌های بر جای مانده از صفویه (امامزاده عبدالله قریه فری كلامن(مری فعلی) بلوك كیاكلا كه از دربار صفویه در سده یازدهم مستمری نقدی و جنسی برای آن گرفته می‌شد) و حتی پیشتر از آن تپه‌های بجامانده از هزاره اول قبل از میلاد همچون تپه اكوك و آغوزدین همچنین وجود قلعه‌ای قدیمی در یكی از دهكده‌های كیاكلا نشان می‌دهد كه مردمی در این دیار سكونت داشتند و این جا مركز حكومتی بود و تدابیر سخت نظامی همانند دژی استوار برای آن وضع شده بود. نشان‌های فرهنگی دیگر همانند مقابر و مشاهد بزرگانی همچون ابویعقوب بن یوسف بن الحكم بن یعقوب تنبلایی و آیت الله سید ابراهیم ثاقبی نجاركلایی و آیت الله سید حسن بهشتی سمناكلایی واز دیگر افراد سرشناس كیاكلا میتوان به شیرزاد گرجی نژاد كه مدیر مدرسه قدیمی كیاكلا در محله سرپل بوده اشاره كرد. و تپه‌های باستانی كه به نام “دین” در جای جای این منطقه می‌باشد گواه این مطلب است.
منابع تاریخی موجود در بعد از ظهور اسلام تا حكومت قاجاریه، مطلب روشن و خاصی را درباره “كیاكلا” بیان نمی‌كنند. زیرا در قرون گذشته، شهرهای مازندران یا طبرستان به تعداد شهرهای فعلی نبوده است. اما آنچه به اختصار نقل می‌شود حاكی از آن است كه كیاكلا از سال ۲۵۰ هجری قمری و شاید پیش از آن به صورت دهستان و بلوك بوده است.
اردشیر برزگر در كتاب “تاریخ طبرستان” آنجا كه در مورد شهرها و آبادی‌های بعد از اسلام توضیح داده است یكی از بخش‌های آباد را “رزمیخواست” می داند. رزمیخواست بخشی بوده از شهرستان بابل كنونی كه تا سده سوم اسلامی در دست اسپهبدان مزمغانی بوده است، چانكه ابن اسفندیار گوید:”… و مزمغان بن ونداد امید پیش از این محمد بن اوس (نایب خلیفه عباسی) به خشم… بود… چون كار حسن زید (داعی الكبیر ۲۵۰-۲۷۰ ق) قوت گرفت از بیشه بیرون آمد و به مامطیر (بارفروشده– بابل) رسید، روز پنجشنبه بیست و ششم شوال (۲۵۰ق) و مردم را با بیعت حسن زید دعوت كرد… حسن زید… پادشاهی رزمیخواست… به او سپرد و مثال داد كه با ساری رود… (مصمغان) با حدود ساری رفت و به نوروز آباد (پوتم) لشگرگاه ساخت…” و پوتم را امروز فوتم خوانند. و دهكده‌ای است میان دو ده جدید الاسلام و اسماعیل كلای بلوك كیاكلای میان دو شهر شاهی و بابل. دوری پوتم از كیاكلا ۱۲ و ساری ۳۳ و جاده شوسه ۵ كیلومتر و دارای ۲۵ خانوار و ۱۵۰ تن مردم.در سفرنامه شخصی كه اهل روسیه بود آمده است كه در سیدمحله مردمانی قوی هیكل و تنومند زندگی می‌كردند كه به آبادكردن جنگلها و دامداری امرار معاش می‌كردند. اماكن مذهبی در شهرستان سیمرغ عبارتند از: آستانه سیده آبجی عمه در سیدمحله،آستانه سیده خدیجه درملاكلا،سیدعابد درشیرخواركلا،امامزاده موسی كاظم در مری،پیرتكیه برج خیل،پیرتكیه موسی كلا،امامزاده سیدعباس در صلحداركلا اولین كسی كه در شهر كیاكلا در حدود شمالی شهر جنب میدان شهید كشوری فعلی سكونت داشته یكی از مالكین بوده كه پسری به نام كیا داشت و به دلیل علاقه زیاد به فرزندش این محل را كیاكلا نامگذاری كرد كه كلا به معنی آبادی است . در دوران قاجار شخصی كه نماینده روسیه در ایران بود به نام عباس اسكندری یا شازده اسكندری (عباس میرزا) كه قسمت شمالی ایران را در اختیار داشت در نقطه مركزی شهر كیاكلا زمینی به مساحت قریب به ۸ هزار هكتار داشت كه در آن یك كاخ دو طبقه ۴۴ اتاقه احداث نمود كه در دوران ارباب رعیتی اكثر روستاها تحت نظارت او بودند لازم به ذكر است در دوران پهلوی اول كیاكلا مقر حكومت افشار طوس و به عنوان مركز املاك مازندران بوده است از قدمت این شهر می توان به سابقه دیرینه یكشنبه بازار آن نیز اشاره نموده كه هنوز هر هفته برگزار می گردد.
