پلْ‌سفید، مركز شهرستان سوادكوه در استان مازندران. این شهر در °۵۳ و´۳طول شرقی و °۳۶و´۷ عرض شمالی، در ارتفاع ۵۵۰متری از سطح دریا در دامنه‌های شمالی رشته كوههای البرز مركزی و در ناحیه‌ای نیمه جنگلی واقع شده است. پیرامون این شهر را كوههای سامان‌سی، سیتك، الوات، غلِ غِلوك، گَتو و لالتا دربرگرفته، از این رو شهر به صورت طولی و در امتداد جاده‌ای كه از میان آن می‌گذرد، رشد كرده است. رودخانۀ تالار كه از كوههای جنوبی شهرستان سوادكوه سرچشمه می‌گیرد، از میان این شهر می‌گذرد. آب‌وهوای پل‌سفید معتدل و نیمه مرطوب است. بیشترین دمای آن در تابستانها °۳۴ سانتی‌گراد، و كمترین آن در زمستانها °۱۰- سانتی‌گراد، و میانگین بارندگی سالانۀ آن حدود ۵۵۰ میلی‌متر است.
در پیرامون پل‌سفید كشاورزی و دامداری رونق دارد. آب كشاورزی این شهر از رودخانۀ تالار، و آب آشامیدنی آن از چشمه‌های لوله‌كشی شده تأمین می‌شود. وجود مراتع سرسبز باعث شكوفایی دامداری در این شهر شده است، چنان‌كه گوشت گوسفند و فرآورده‌های لبنی از موادی است كه به جاهای دیگر فرستاده می‌شود. زغال‌سنگ نیز از دیگر مواد صادراتی این شهر است كه از معادن البرز مركزی ـ كه در كنار آبادی كری‌كلا در ۴ كیلومتری پل‌سفید واقع است ـ استخراج می‌شود.
یكی از مهم‌ترین عوامل در توسعۀ پل‌سفید، قرارگرفتن این شهر در كنار راههای ارتباطی است. پل‌سفید بر سرراه فیروزكوه كه تهران را به مازندران متصل می‌سازد، و همچنین در مسیر راه‌آهن تهران ـ شمال واقع است.
پیشینۀ تاریخی: در بیست و پنجمین سال سلطنت شاه‌عباس اول (۱۰۲۱ق/۱۶۱۲م)، جادۀ شاهی كه اصفهان را ییلاق فرح‌آباد در مازندران متصل می‌ساخت، كشیده شد و پلی در مسیر این جاده بر روی رودخانۀ تالار احداث گردید. این پل به سبب رنگ سفید آن، به پل سفید معروف شد، اما به درستی معلوم نیست كه آبادی پل‌سفید پس از احداث این پل پدید آمده، یا پیش از آن در محل امروزی بوده است.
از منابع تاریخی و جغرافیایی دوران صفویه تا اواسط دورۀ قاجار، آگاهی روشنی از وجود زیستگاهی در كنار این پل به دست نمی‌آید. در گزارش استرابادی از سوءقصد به نادرشاه افشار در ۱۱۵۴ق/۱۷۴۱م، در حوالی پل‌سفید، اشاره‌ای به آبادی‌ای در كنار این پل دیده نمی‌شود. رضاقلی‌خان هدایت در ۱۲۶۸ق/۱۸۵۲م هنگامی كه به سفارت خوارزم می‌رفته، از پل‌سفید گذر كرده است؛ وی از آن به عنوان «پلی محكم، بلند و وسیع» یاد می‌كند كه بر رودخانۀ تالار بسته شده است(ص۱۷). اما از گزارشهای او نیز نمی‌توان به وجود آبادی‌ای در كنار پل‌سفید پی برد، زیرا وی و همراهانش پس از عبور از پل‌سفید، شب را در بقعۀ امام‌زاده ابوطالب واقع در نزدیكی این پل گذراندند(همانجا). ناصرالدین‌شاه قاجار كه در سفر به مازندران(۱۲۸۲ق/۱۸۶۵م) از پل‌سفید عبور كرده بود، از آن به عنوان یكی از منازل جادۀ شاه‌عباسی یاد می‌كند. بنابر مشاهدات وی این پل «سه، چهار دهانه» داشته است. اگر بتوان به گفتۀ ناصرالدین شاه اعتماد كرد، این پل می‌بایست پس از این تاریخ مرمت شده باشد، زیرا رابینو كه در حدود سال ۱۳۲۷ق/۱۹۰۹م پل را دیده، آن را با دو دهانه وصف كرده است. افضل‌الملك، از مورخان دورۀ قاجار در شرح سفر خود به مازندران در ۱۳۳۱ق، از پل سفید و قهوه‌خانه‌ای در كنار آن یاد كرده است.
در اوایل سلطنت رضاشاه پهلوی این پل توسط «ادارۀ طرق» مرمت شد و به شكل امروزی آن درآمد. امروزه این پل با ۲۵متر درازا، ۵/۴متر پهنا دو دهانۀ متفاوت دارد. رضاشاه در ۱۳۰۵ش در سفر مازندران از این پل دیدن كرده، و در سفرنامۀ خود از آن به عنوان یكی از پلهای مهم راه تهران به مازندران یاد كرده است. با احداث راه‌آهن شمال ـ جنوب كه ساخت آن در ۱۳۰۷ش آغاز شد و در ۱۳۱۵ش به اتمام رسید، پل‌سفید به یكی از ایستگاهها و تعمیرگاههای قابل توجه راه‌آهن سراسری ایران بدل گشت.
احداث ایستگاه راه‌آهن در پل‌سفید باعث جذب و افزایش جمعیت در این آبادی شد. پل‌سفید در ۱۳۲۹ش روستایی از دهستان راستوپی از بخش سوادكوه به شمار می‌رفته، و جمعیت آن حدود دوهزارتن بوده است كه شمار قابل توجهی از این جمعیت را خانواده‌های كارگران و كارمندان راه‌آهن تشكیل می‌داده‌اند. بنابر سرشماری ۱۳۵۵ش جمعیت شهر پل‌سفید به ۸۳۹‘۳ تن افزایش یافت. با تشكیل شهرستان سوادكوه به مركزیت پل‌سفید، سازمانها و ادارات دولتی در این شهر دایر شد و جمعیت آن در ۱۳۶۵ش به ۴۲۳‘۶ تن و در آبان ۱۳۷۵ به ۶۳۳‘۷ تن رسید.
پیشینۀ تاریخی:
در بیست و پنجمین سال سلطنت شاه‌عباس اول (۱۰۲۱ق/۱۶۱۲م)، جادۀ شاهی كه اصفهان را به ییلاق فرح‌آباد در مازندران متصل می‌ساخت، كشیده شد و پلی در مسیر این جاده بر روی رودخانۀ تالار احداث گردید. این پل به سبب رنگ سفید آن، به پل سفید معروف شد، اما به درستی معلوم نیست كه آبادی پل‌سفید پس از احداث این پل پدید آمده، یا پیش از آن در محل امروزی بوده است.
از منابع تاریخی و جغرافیایی دوران صفویه تا اواسط دورۀ قاجار، آگاهی روشنی از وجود زیستگاهی در كنار این پل به دست نمی‌آید. در گزارش استرابادی از سوءقصد به نادرشاه افشار در ۱۱۵۴ق/۱۷۴۱م، در حوالی پل‌سفید، اشاره‌ای به آبادی‌ای در كنار این پل دیده نمی‌شود. رضاقلی‌خان هدایت در ۱۲۶۸ق/۱۸۵۲م هنگامی كه به سفارت خوارزم می‌رفته، از پل‌سفید گذر كرده است؛ وی از آن به عنوان «پلی محكم، بلند و وسیع» یاد می‌كند كه بر رودخانۀ تالار بسته شده است(ص۱۷). اما از گزارشهای او نیز نمی‌توان به وجود آبادی‌ای در كنار پل‌سفید پی برد، زیرا وی و همراهانش پس از عبور از پل‌سفید، شب را در بقعۀ امام‌زاده ابوطالب واقع در نزدیكی این پل گذراندند(همانجا). ناصرالدین‌شاه قاجار كه در سفر به مازندران(۱۲۸۲ق/۱۸۶۵م) از پل‌سفید عبور كرده بود، از آن به عنوان یكی از منازل جادۀ شاه‌عباسی یاد می‌كند. بنابر مشاهدات وی این پل «سه، چهار دهانه» داشته است. اگر بتوان به گفتۀ ناصرالدین شاه اعتماد كرد، این پل می‌بایست پس از این تاریخ مرمت شده باشد، زیرا رابینو كه در حدود سال ۱۳۲۷ق/۱۹۰۹م پل را دیده، آن را با دو دهانه وصف كرده است. افضل‌الملك، از مورخان دورۀ قاجار در شرح سفر خود به مازندران در ۱۳۳۱ق، از پل سفید و قهوه‌خانه‌ای در كنار آن یاد كرده است.
در اوایل سلطنت رضاشاه پهلوی این پل توسط «ادارۀ طرق» مرمت شد و به شكل امروزی آن درآمد. امروزه این پل با ۲۵متر درازا، ۵/۴متر پهنا دو دهانۀ متفاوت دارد. رضاشاه در ۱۳۰۵ش در سفر مازندران از این پل دیدن كرده، و در سفرنامۀ خود از آن به عنوان یكی از پلهای مهم راه تهران به مازندران یاد كرده است. با احداث راه‌آهن شمال ـ جنوب كه ساخت آن در ۱۳۰۷ش آغاز شد و در ۱۳۱۵ش به اتمام رسید، پل‌سفید به یكی از ایستگاهها و تعمیرگاههای قابل توجه راه‌آهن سراسری ایران بدل گشت.
