شهر خمام

خمام، شهری است در شهرستان رشت در استان گیلان ایران.

جمعیت

براساس سرشماری سال ۱۳۹۰ جمعیت خمام ۱۷،۱۰۶ نفر بوده‌است. علت نام گذاری خمام از قدیم دلایل متعددی به این منظور صورت گرفته كه عبارتند از:
۱- بعضی‌ها معتقد بودند كه در قدیم در این منطقه در هر خانه‌ای برای نگهداری آب شرب مورد استفاده آن را داخل خم‌هایی نگه می‌داشتند به طوری كه در اكثر خانه‌ها این خم‌ها وجود داشتند.به دلیل وجود این خم‌ها این منطقه به خمآب و به مرور زمان به خمام تغییر نام پیدا كرد.

۲-این منطقه در قدیم به شهر خوبان معروف بود ودر حال حاضر پسوند اغلب مردم این منطقه خوبانی است. ولی به مرور زمان خوبان به خمام تغییر نام داد.

۳- بعضی بر این اعتقاد هستند كه خمام در ابتدا «خو مام» بوده‌است كه در زبان گیلكی به معنی سرزمین من می‌باشد.

با جدا شدن خمام از شهر خشكبیجار ،این منطقه به بخش ارتقا یافت. و به دلیل عدم شرایط جمعیتی دهستان كته سر خشكبیجار به خمام الحاق شد . هم اكنون خمام در رده ی بخش های شهرستان رشت می باشد

خمام رود: ۲۱٪ ارضی ژ-۴ (به وسعت ۵۳۶۷ هكتار یعنی حدود ۱٫۵٪ كل اراضی سمت چپ سفیدرود است. از جنوب به كانال سمت چپ سد سنگر، از مشرق به رود خانه افسانه ای گیشه دمرده خشكبیجار، از شمال به شهرستان خشكبیجار و تالاب طالب آباد و از مغرب به جاده رشت- تهران و سیاهرود (رشت) و كریم نوبین جوب محدود می‌باشد.) را خمام رود آبیاری می‌نماید. خمام رود كه در تمام مسیر خود بستر نسبتاً عریضی دارد از محل انشعاب شیر جوب در قطعه مشترك سمت چپ سد سنگر پس از عبور از سرریزی به شكل w با نام خمام رود تا محل خمام بین رشت و انزلی جریان دارد. در خمام بعد از انشعاب گورابجیر با نام شیجان به تالاب شیجان كه یكی از تالابهای كوچك تالاب انزلی است وارد می‌شود. انشعابهای كریم نوبین جوب و داوچه رود و میرزا رحمانی رود و گوراب سر و گورابجیر از سمت راست آن جدا می‌شود.

مكانهای زیارتی بخش خمام: آقا سید حسن: واقع در شهر خمام ۱۳ كیلومتری شمال غربی رشت به گفته اهالی و مطابق آنچه در شجره نامه موجود آمده‌است آقا سید حسن از پسران امام موسی كاظم(ع) می‌باشد. بنای قدیمی این بقعه را تخریب و به جای آن ساختمان جدید و مجللی ساخته‌اند. این ساختمان شامل بقعه و مسجد بزرگ شهر در ۲ طبقه‌است. طبقه اول مردانه و طبقه دوم زنانه‌است. كف حرم موزائیك و ازارهٔ دیوارها سنگ مرمر است. سقف را به صورت طاق مدور زده‌اند و گنبد آن به رنگ طلایی است. ضریح جدید فلزی و مشبك شیشه بند مرقد آقا سید حسن را در بر گرفته‌است.

مردمان خمام اكثراً كشاورز بوده و یا در فصل زمستان به ماهیگیری و یا شغل دیگر مانند شغل‌های خدماتی(نجاری، بنایی،..)یا مغازه داری مشغولند.
روستاهای اطراف خمام

شیجان، چاپارخانه، گورابجیر صحرا، جیرده، خواچگین، چوكام. از روستاهای اطراف خمام می‌توان زیرده و فشتكه و مرزدشت را نیز نام برد.