روستای كندلوس

خانه‌های قدیمی با نمایی از چوب، سقف‌های چوبی، پنجره‌های كوچك زیبا، دیوارهای گاه‌گلی و كوچه‌های سنگ‌فرش، چشمه‌های آب معدنی و نهرهای جاری روستای كندلوس را از سایر آبادی‌ها متمایز می‌كنند. با سفر به استان مازندران‌ می‌توانید از طبیعت بهار و پاییز این روستا لذت ببرید.

روستای كندلوس از توابع بخش كجور ، در فاصله ۷۵ كیلومتری جنوب شرقی نوشهر قرار دارد . ( نوشهر ، شهری ساحلی در كنار دریای خزر است ) . روستای كندلوس در محدوده ای كوهستانی و در یكی از دره های زیبای رشته كوه های البراز استقرار یافته و ارتفاع آن از سطح دریا ۱۶۵۰ متر است . مردم روستای كندلوس ، به زبان مازندرانی ( كجوری سخن می گویند . روستای كندلوس با بافت مسكونی متراكم ، در شیب ملایم دامنه كوه پناه گرفته است . كوچه های روستا ، پیچ در پیچ و سنگفرش است . خانه های قدیمی ، بیشتر در دو طبقه با سقفی شیروانی ساخته شده اند و پوشش لت كوبی یا سفالی دارند . دیوارهای گلی ، ایوان های كوچك ، پنجره های چوبی و معماری ساده ، زیبایی این روستا را دو چندان كرده است . مصالح به كار رفته در بناهای قدیمی شامل سنگ ، گل ، خشت و چوب است . اما در ساخت خانه های جدید ، از مصالح سیمان ، گچ ، آجر ، بلوك و تیرآهن نیز استفاده می شود .

براساس نتایج سرشماری سال ۱۳۸۵ ، جمعیت این روستا ۲۵۰۰ نفر برآورد شده است . جمعیت روستای كندلوس در زمستان ها كاهش می یابد و در تابستان ها به دلیل آب و هوای خوش / و ییلاقی بودن منطقه ، افزایش می یابد . درآمد اكثر مردم روستای كندلوس ، از طریق فعالیتهای زراعی ، دامداری و باغداری تامین می شود . گروهی از مردم روستا نیز در بخش خدمات و صنایع دستی اشتغال دارند گندم و جو از محصولات عمده زراعی آن و سیب ، هلو و چارمغز از محصولات مهم باغی آن به شمار می رود . دامداری سنتی و پرورش طیور نیز در این روستا رواج دارد .
گروهی از مردم روستای كندلوس ، در كنار فعالیت های زراعی ، به تولید صنایع دستی از قبیل جوراب و نمد می پردازند . در گذشته ، بافت قالی ، جاجیم ، چادر شب ، شمد و ساخت صنایع چوبی و ابزارهای فلزی در این منطقه رواج داشته است . شرایط اقلیمی و موقعیت مناسب جغرافیایی روستا ، زمینه را برای تولید انواع گل ها و گیاهان دارویی فراهم آورده است . تولید گیاهان دارویی ، یكی از منابع مهم درآمد مردم این روستا است . پوشاك غالب مردم روستای كندلوس مانند سایر نواحی روستایی استان مازندران است ، ولی زنان این روستا در مراسم خاص ، از لباس های محلی شامل دامن پرچین ، پیراهن ، جلیقه و روسری استفاده می كنند .
براساس یافته های باستان شناسان ، پیشینه تاریخی روستای كندلوس به هزاره سوم قبل از میلاد می رسد . این روستا ، شاهد تمدن های گوناگون در ادوار مختلف تاریخی بوده و نشانه هایی از تمدن قبل از میلاد ، تمدن ایران قبل از اسلام و تمدن ایران بعد از اسلام را در خود جای داده است . وجود قبور و گورستانهای زرتشتی و مانوی ، همچنین ظروف و اشیاء قدیمی كه از گوشه و كنار این منطقه بدست آمده ، از تمدن درخشان این نقطه از مازندران در دوران قدیم حكایت می كند . ناصرالدین شاه قاجار در خاطراتش از سفر به این منطقه یاد كرده است . ” كمال الملك ” نقاش نامی ایران نیز كه در این سفر همراه ناصر الدین شاه بوده ، تابلویی از این دهكده ترسیم كرده كه در ” كاخ موزه صاحبقرانیه ” موجود است روستای كندلوس در میان دره بسیار زیبایی در رشته كوههای البرز استقرار یافته است و چشم اندازهای بی نظیری دارد . مزارع گیاهان دارویی با رنگ های متنوع ، جلوه باغ های میوه ، سرسبزی ارتفاعات سر به فلك كشیده البرز ،.

آب و هوای مطبوع و چشمه های آب معدنی ، شكوه و جذابیت خاصی به روستای كندلوس بخشیده است . علاوه بر جاذبه های طبیعی ، وجود دو موزه مردم شناسی و گیاهان دارویی نیز در شهرت یافتن كندلوس موثر بوده است در روستای كندلوس كه مردمی خونگرم و میهمان نواز دارد ، ” مجموعه فرهنگی كندلوس ” در دو طبقه و ۴۰۰ متر زیربنا ، در دامنه كوه به طور زیبایی ساخته شده است . هر بیننده ای كه به این ساختمان وارد می شود ، در لحظه اول چشمش به كتیبه ای می افتد كه انگیزه برپایی این مجموعه را توضیح داده و شناسنامه معرفی اشیاء باستانی دهكده به حساب می آید . مجموعه فرهنگی كندلوس به قصد اشاعه فرهنگ اصیل و بومی منطقه ، با طراحی مهندسان و كمك اهالی دهكده ساخته شده است .
مجموعه اشیاء نگهداری شده در مجموعه فرهنگی كندلوس در بخش های مختلف طبقه بندی شده است . این اشیاء شامل بافته ها ، پوشاك و زینت آلات روستایی ، مجسمه ها ، نقاشی های سنتی و قهوه خانه ای ، ظروف و ابزار آلات فلزی و چوبی و اشیاء و ظروف سفالی ، چینی آلات ، وسایل روستایی از هزاره دوم قبل از میلاد تا دوره قاجاریه است . اسناد و كتب خطی ، نسخ خطی ، كلام ا… مجید ، دیوان اشعار و عقد نامه ها و فرامین نیز بخشی از این گنجینه به شمار می رود در هر گوشه این فرهنگسرا ، آثاری قرار دارد كه با شناسنامه و اطلاعات دقیق ، به صورت زیبایی در كنار هم چیده شده اند و راوی فرهنگ اقوام ساكن مازندران هستند . در یك كلام ، فرهنگسرای كندلوس ، نمایشگاهی مملو از زیبائیها و تاریخ مردم منطقه مازندران است
از دیگر دیدنی های روستای كندلوس، موزه گیاهان دارویی است. موزه گیاهان دارویی مجتمع كشاورزی كندلوس در سال ۱۳۶۵ با هدف كشت ، پرورش ، تولید و بسته بندی گیاهان دارویی و معطر / و نیز تولید اسانس ها و روغن های گیاهی تأسیس شد . این موزه برای نخستین بار در ایران مبادرت به برپایی باغ بوتائیك ( موزه گیاهان دارویی ) در زمینی به مساحت ۱۰ هكتار كرد . موزه گیاهان دارویی با كاشت بالغ بر ۲۵۰ گونه گیاه ژنتیك ارزشمند در ایران ، به تولید و عرضه محصولات گیاهی و دارویی اقدام كرده و محصولات خود را به كشورهای مختلف جهان صادر می كند درمجموع ، روستای كندلوس به دلیل وجود موزه مردم شناسی ، موزه گیاهان دارویی ، جاذبه های كوهستانی و ییلاقی و دارا بودن مراكز اقامتی و خدمات گردشگری ، از شهرت فراوان برخوردار است. به همین دلیل ، سالانه هزاران نفر از نقاط مختلف ایران و گردشگران كشورهای دیگر ، به این روستای دیدنی سفر می كنند.

معرفی روستای كندلوس
روستای زیبای كندلوس با آب‌و‌هوای ییلاقی در دامنه سرسبز رشته كوه‌های البرز در منطقه كجور واقع شده است و از جاهای دیدنی نوشهر به شمار می‌آید. اگر اهل سفر باشید و به روستاهای مختلف ایران سری زده باشید، اولین خصوصیتی كه چشمتان را جلب خود می‌كند، پاكیزگی و رعایت اصول بهداشتی در این روستا است. در همه جای روستا سطل‌های زباله وجود دارند و همه اهالی در حفظ زیبایی و پاكیزگی دهكده تلاش می‌كنند.

روستای كندلوس كجاست؟
روستای كندلوس از دیدنی های استان مازندران است و در شهرستان نوشهر، بخش كجور، دهستان زانوس رستاق قرار دارد. (مشاهده روی نقشه)

دسترسی به روستای كندلوس
برای رسیدن به كندلوس، جاده كرج-چالوس را تا ۲۵ كیلومتری شهر چالوس طی كنید. پنج كیلومتر بعد از مرزن آباد و از دوراهی دوآب به‌سمت كجور حركت كنید. در این نقطه تابلوی «روستای فرهنگی‌تاریخی كندلوس ۴۲ كیلومتر» بهترین راهنما خواهد بود. پس از عبور از پل رودخانه چالوس و ورود به جاده آسفالته كجور، با طی مسافت حدود ۱۸ كیلومتر جاده آسفالته، به دو راهی برمی‌خورید. از این دو راهی جاده آسفالته دیگری از مسیر اصلی كجور به طرف جنوب جدا می‌شود كه تا كندلوس حدود ۱۵ كیلومتر فاصله دارد. جاده منتهی به كندلوس از نقاط زیبایی عبور می‌كند.

پیشینه روستای كندلوس

روایت است كه ناصرالدین شاه قاجار بعد از عبور از منطقه به‌علت مشاهده عده‌ای از كولی‌های شاغل در كار فلزكاری آن را میخ‌ساز نامید. كندلوس كه امروزه آن را میخ‌ساز نیز می‌گویند، شاهد تمدن‌های گوناگونی در ادوار مختلف تاریخ بوده است و نشانه‌هایی از تمدن قبل از میلاد، تمدن ایران قبل از اسلام و تمدن ایران بعد از اسلام را در خود به یادگار دارد. میخ‌ساز شامل چهار دهكده به نام‌های پیده، گیل كلا، میركلا و كندلوس است. دهكده كندلوس كه یكی از قدیمی‌ترین مجتمع‌های انسانی منطقه به شمار می‌رود، در دامنه‌های سلسله جبال البرز منتهی به دره زانوس واقع است.

اهالی روستای كندلوس

كندلوس از محله‌هایی به نام‌های درزی كلا، ملاكلا، جورسری، جیرسری، بنیم سری و سری دله تشكیل می‌شود. مردم كندلوس خانه‌های‌شان گلی، ولی چشمه‌هایشان گوارا است؛ امكاناتشان اندك، ولی مهربان و مهمان‌نوازند؛ سوخته از آفتاب و رنج كشیده از زمانه، ولی صبور و بردربارند. هنوز بانگ خروس و پرندگان رنگ‌دهنده روزشان و زوزه شغال و صدای رودخانه زمزمه خواب شبانگاه‌شان است.

كار و پیشه اهالی این دهكده از زمان‌های قدیم تهیه و تولید چوب و زغال در زمستان و كشاورزی در تابستان بوده است و اكنون به‌دلیل قانون مراقبت از جنگل، اهالی علاوه بر كشاورزی به خیاطی و نجاری روی آورده‌اند. از صنایع دستی این دهكده می‌توان به بافتن جاجیم، ایزار (پارچه پشمی چارخانه دستباف)، بافتن جوراب، دستكش و بلوز پشمی گلدار و نمدمالی اشاره كرد.

علاوه بر نی (نی هفت بند) كه متداول‌ترین آلت موسیقی كندلوس است، دهل و سرنا نیز از سابقه و شهرت بسزایی در منطقه برخوردار هستند. سرنا كه در زبان محلی‌ها به پسپسی معروف است، از چوب شمشاد تراشیده می‌شود. 

در این دهكده گدا وجود ندارد و مردم عموما قانع‌ و پرتلاش هستند. هرگز سرقت، قتل و جنایت در این دهكده صورت نگرفته است، با آنكه ۹ ماه از سال اكثر خانه‌ها خالی از سكنه و درهای منازل باز هستند. 

رسممجدر روستای كندلوس

مراسم نوروز و تحویل سال نو در كندلوس با  آداب و رسوم ویژه‌ای همراه است. از جمله مراسم بسیار زیبای هنگام حلول سال نو، مراسم سال مج (خوش قدم) است:

ابتدا نام چند كودك یا نوجوان خانواده را انتخاب می‌كنند و با استخاره از قرآن مجید نام هر یك كه خوب آمد به‌عنوان سال مج انتخاب می‌شود. این كودك یا نوجوان به محض تحویل سال نو با سینی محتوی كلام الله مجید، سبزه، شیرینی و یك ظرف آب قبل از دیگران وارد خانه می‌شود و آب را در گوشه اتاق‌ها می‌ریزد و به این ترتیب سالی پربار و بركت برای خانواده به ارمغان می‌آورد.

جاهای دیدنی روستای كندلوس

از جمله فعالیت‌هایی كه به كندلوس در كنار زیبایی‌های طبیعی جلوه‌ای خاص بخشیده و موجب شده است كه این دهكده از شهرت بسزایی برخوردار شود، برپایی دو موزه مردم‌شناسی و موزه گیاهان دارویی در این آبادی است.

موزهمردم‌شناسی كندلوس

مجموعه اشیای نگهداری شده در مجموعه فرهنگی كندلوس در بخش‌های مختلف طبقه‌بندی شده است. این اشیا شامل بافته‌ها، پوشاك و زینت‌آلات روستایی، مجسمه‌ها، نقاشی‌های سنتی و قهوه‌خانه‌ای، ظروف و ابزارآلات فلزی و چوبی و اشیا و ظروف سفالی، چینی آلات و وسایل روستایی از هزاره دوم قبل از میلاد تا دوره قاجاریه است. اسناد و كتب خطی، نسخ خطی، كلام‌الله مجید، دیوان اشعار و عقدنامه‌ها و فرامین نیز بخشی از این گنجینه هستند. در هر گوشه ای از موزه مردم‌شناسی كندلوس، آثاری قرار گرفته‌اند كه با شناسنامه و اطلاعات دقیق، به‌صورت زیبایی در كنار هم چیده شده‌اند و راوی فرهنگ اقوام ساكن مازندران هستند. در یك كلام، فرهنگسرای كندلوس، نمایشگاهی مملو از زیبایی‌ها و تاریخ مردم منطقه مازندران است.

موزه گیاهان داروییكندولس

موزه گیاهان دارویی مجتمع كشاورزی كندلوس در سال ۱۳۶۵ با هدف‌های كشت، پرورش، تولید و بسته‌بندی گیاهان اصلی دارویی و معطر و همچنین تولید اسانس‌ها و روغن‌های گیاهی تاسیس شد. برای اولین بار در ایران باغ بوتانیك (موزه گیاهان دارویی) در زمینی به مساحت ده هكتار بر پا شد كه با كاشتی بالغ بر ۲۵۰ گونه گیاه ژنتیك ارزشمند در ایران به تولید و عرضه محصولات گوناگون در زمینه‌های مختلف اقدام كرد. این مجموعه اكنون محصولات خود را به اكثر كشورهای جهان صادر می‌كند.

بهترین زمان برای بازدید از روستای كندلوس

كندلوس همیشه زیباست؛ اما سفر به این روستا، در بهار و تابستان تجربه خاطره‌انگیزتری به‌همراه دارد. از فرودین تا آبان ماه، اثری از سرمای هوا نیست كه مانعی برای لذت بردن از طبیعت باشد. به‌علاوه سرسبزی بهار، پرباری تابستان و زیبایی برگریزان پاییز هر یك به‌تنهایی می‌تواند كندلوس را مقصد دوباره سفر شما قرار دهد.

اقامت در روستای كندلوس

اگر قصد دارید در روستای كندلوس اقامت داشته باشید، می‌توانید در متل كندلوس یا اقامتگاه اسپی او بمانید. همچنین اقامتگاه بام روستای كندلوس گزینه دیگری برای شما است. در میان این موارد، متل كندلوس بیشتر به فضای هتل‌هات شباهت دارد؛ هرچند از ساختمانی منحصر‌به‌فرد برخوردار است. اقامتگاه‌های بوم‌گردی نیز می‌توانند تجربه‌ای از زندگی بومی‌تری را ارائه كنند. 

پرسش‌های متداول