مسجد جامع رشتخوار اكنون در خارج شهر رشتخوار و در بیابان شرقی این شهر قرار دارد مسافری كه جاده آسفالته تربت حیدریه به خواف را در پیش دارد هیات پر صلابت این اثر تاریخی را بی فاصله در حاشیه راست جاده و چسبیده به كناره شرقی شهر رشتخوار میبیند . آنچه از مسجد باقی مانده است گنبدی است كه از بیرون آمیزه ای است از خشت خام و پحته و در جانب جنوبی گنبد هلالی یك طاق بلند كه احتمالا متعلق به شبستان تابستانی مسجد بوده است در حال فرو ریختن هنوز انگاره ای از یك بنا را به نمایش میگذارد . سقف این شبستان بكلی فرو ریخته است و قسمت سالم بنا همان گنبد و دیواره های بسیار زیبای فضای زیر گنبد است . پوشش گنبد ، آجری است با نمای پلكانی شبیه آنچه در مساجد سنگان پایین خواف و نشتیفان هم عینا دیده می شود . به نظر می رسد گنبد دارای دو پوشش بوده است یعنی كه پوشش بیرونی آن از خشت خام و حفاظتی فراهم آمده از غوره گل ساخته شده و پوشش درونی آن از آجر كه بطرز بسیار زیبایی با آرایش پلكانی زینت یافته است . قسمتهایی از ساختمان خارجی بنا كه هنوز تكه هایی از پوشش خارجی را حفظ كرده است این تصور را تقویت میكند .
قسمت علیای گنبد بر ۸ غرفه استوار گردیده كه این غرفه ها با روزنه های خود نور فضای زیر گنبد را تأمین میكند . نواری از یك كتیبه پر كار گچی كه آیه هائی از قرآن مجید را در خود دارد مثل كمربندی برگرد گنبد و در قسمت زیر طاق نماها پیچیده شده است و جز این كتیبه بقیه تزئینات دییواره های گنبد اعم از هلالی طاق نماها و حواشی غرفه ها بوسیله آجر تدارك یافته است .
مربعی تركیب یافته از ۱۲ ستاره كه با آجر برش یافته است در زمینه ای روشن و قهوه ای ، قسمتهای فوقانی غرفه ها را زینت داده است .
محراب باقیمانده در ضلع غربی مسجد با تزئینات فوق العاده چشمگیری نظر بیننده را جلب می كند و در واقع سالمترین قسمت مسجد است . در بقیه مساجد تاریخی این منطقه نیز محراب همچنان زیباترین و سالمترین بخش بر جای مانده و دست نخورده بناست .
شماره ثبت تاریخی این مسجد ۱۳۴۳/۳ می باشد . اداره كل ارشاد اسلامی خراسان در كتابچه بناهای تاریخی ، شناسنامه مسجد را این گونه آورده است :
پلان آن چهار ضلعی است كه در قسمت فوقانی تبدیل به هشت ضلعی شده و گنبد روی آن قرار گرفته است . در قسمت هشت ضلعی چهار نور گیر تعبیه شده كه قسمتهایی از آنها به مرور زمان فرو ریخته است مصالح مورد استفاده از این بنا خشت خام و آجر است كه بوسیله روكشی از گچ در قسمت داخلی بنا پوشیده شده است . نمای خارجی مسجد بعلت بكار رفتن خشت و گل لطمه بیشتری دیده و از خارج بصورت مخرو به ای نمایان است ، قسمتهای زیادی از ایوان مسجد نیز فرو ریخته و تعمیر و بازسازی آن هزینه زیادی لازم دارد كه مقرون به صرفه نیست ! شبستان مسجد به طول ۱۴ و عرض ۸متر است . محوطه زیر گنبد دارای تزئینات آجر كاری است كه آجرها در سقف بنا و طاق نماهای زیر سقف بصورت خفته راسته و زیگزاك بكار رفته است . در زیر طاق نماها كتیبه ای از گچ به خط كوفی آیه هایی از قر آن كریم را در بر دارد كه قسمتهایی از آن فرو ریخته است . فرم بنا نشان می دهد كه گنبد مسجد دارای دو پوشش داخلی است . با توجه به پلان و مشخصات كلی بنا به احتمال زیادی میتوان مسجد را یك بنای دوره سلجوقی دانست .
