شهرستان رشتخوار درشمال شرقی كشور وقسمتهای متمایل به جنوب استان خراسان رضوی واقع گردیده است كه از قسمتهای شمالی وغربی با شهرستان تربت حیدریه وازشرق وجنوب شرقی باشهرستان خواف ودرجنوب غربی تاجنوب با شهرستان گناباد هم جواراست.این شهرستان براساس اخرین امارمنتشرشده توسط سازمان مدیریت وبرنامه ریزی استان خراسان دارای ۶۱/۳۵۹۷ كیلومتر مربع وسعت می باشد شهرستان رشتخوار در عرض های ۳۴درجه و۳۱دقیقه تا ۳۵ درجه و۱۲ دقیقه شمالی وطولهای ۵۹درجه و۳ دقیقه تا۵۹درجه و۵۵ دقیقه شرقی واقع شده است.وشهر رشتخوار به عنوان مركز این شهرستان دارای ارتفاع ۱۱۴۰متر ازسطح دریا می باشد.شهرستان رشتخوار متشكل از۲ بخش(مركزی و جنگل)۴دهستان رشتخوار،استانه،جنگل وشعبه كه دراین دو بخش واقع شده اند می باشد.همچنین این شهرستان دارای ۱۵۹ ابادی می باشد.
درباره وجه تسمیه و واژه رشتخوار تعابیر و تفاسیر گوناگونی بیان شده است كه هر یك به نوعی دلایل و توجیهات خاص خود را به همراه داشته است.برخی از این تعابیر و تفاسیر منشا افسانه ای داشته و برخی دثیگر منشا علمی و یا جغرافیایی.تلفظ كلمه در محل و عموما در بین مردم به ضم اول و بر وزن دشوار است كه در این تلفظ حرف (ت)از كلمه حذف می گردد و اصولا كمتر كسی كلمه را به صورت مكتوب ان یعنی رشتخوار تلفظ می كند و كلمه رشتخوار بیشتر بر سر زبان اهالی ان جاری می باشد.برای وجه تسمیه در بین اهالی و بزرگان شهركنكاش شد كه مجموع تعابیر انها در موارد زیر خلاصه می شود:در زمان باستان و هنگامی كه رستم زال از این دیار عبور می كرده تا به سیتان برود اسب خود رخش را رها كرده تا در انجا بچرخد و خود نیز به رفع خستگی بپردازد كه در این زمان درندگان از بیشه رشتخوار به رخش حمله كرده و قصد خوردن ان را نمودند كه رستم چشم از خواب گشوده وپا خاسته و با فریاد گفته بود این روبهكان از كی رخشتخوار شده اند وپس از ان رخش را از دست جانوران درنده نجات می دهد حال اگرچه این تعبیر افسانه است اما به لحاظ اینكه رخش را رش نیز نوشته اند و رشتخوار به فتح اول رشخوار(رخشخوار) هم معنی می دهد(كه گاهی ما این تلفظ رخشتخوار را نیز از زبان اهالی می شنویم)نمی توان این تعبیر را بی تعبیر را بی اعتبار دانسته و به ان توجهی نداشت.اما تعبیر واقعی تر و منطقی تر قولی است كه تقریبا بیشتر بزرگان و معتمدان بر ان منقق القول هستند در این تعبیر كلمه رشتخوار از دو بخش (رشت)به ضم اول یعنی فروغ و روشنایی و(خوار) به معنی افتاب می باشد كه در كل رشتخوار به معنی فروغ افتاب تعبیر می گردد كه این تلقی نیز با موضع جغرافیایی شهر كه واحه ای افتابی همچون سایر شهرهای مركزی و جنوب شرقی خراسان سازگارتر می نماید.
سابقه تاریخی این شهر بطور مشخصی معلوم نمی باشد اما واژه هایی چون رشتخوار،زوزن،زاوه،خواف،سنجان،زر كانونهای پر رونق زرتشتی در گذشته بوده اند كه هر كدام از این واژه ها ریشه در فرهنگ اوستایی دارد و براین اساس می توان مدعی شد كه سابقه تاریخی این شهر به ایران باستان بر می گردد.در زمینه سابقه تاریخی شهر می توان به اثار و شواهد تاریخی هر شهر امیدوار بود بطوری كه ذكر اثار تاریخی در هر مكان و اثبات دوره تاریخی ایجاد ان اثر می تواند مناسب ترین گزینه برای تعیین قدمت تاریخی شهری كه در اطراف ان شهر واقع است بكار رود.شهر رشتخوار نیز همچون سایر دیگر شهرهای تاریخی خراسان دارای اثار باستانی زیاد می باشد كه از جمله اثارتاریخی بجا مانده در محدوده شهری رشتخوار می توان از مسجد جامع رشتخوار یاد كرد كه بنای ان در حاشیه جاده بین شهری خواف-رشتخوار و در كناره شرقی شهر رشتخوار واقع است.كتیبه طاق نماها و فرم ظاهری و مشخصات كلی بنا به احتمال زیاد می توان این مسجد را یك بنای دوره سلجوقی دانست.اما با مقایسه ان با مساجد تاریخی موجود در منطقه خواف و شباهت ساختی انها می توان به بیش از حمله مغول به ان یقین كرد و با توجه به اینكه سلجوقیان از سال ۴۲۹تا۵۹۰هجری در ایران سلطنت كرده اند بر این اساس می توان گفت قدمت این بنا ۸۰۰ سال می باشد كه تا حدودی قدمت تاریخی شهر را نیز بیان می كند.
شهرستان رشتخوار دارای آب و هوای خشك با زمستانهای نسبتا سرد وتابستانهای گرم می باشد.از نظراقلیم منطقه خشك ونیمه خشك است.جهت وزش باد غالب درتمامی ماه ها شمال شرقی بوده و سرعت متوسط ان از ازحداقل ۵ متربرثانیه دردی ماه تاحداكثر ۳/۸ متربرثانیه ودرتیر ماه تغییرمی كند. بادهای موسمی گرم وخشك منطقه كه اغلب درفصول تابستان وپاییز وازشرق به غرب می رود،باعث حركت شن های روان وخشك شدن رطوبت هوا درمنطقه می گرددو از این نظر همه ساله خسارات زیادی به كشاورزی واردمی اورد.
