شهر جم مركز شهرستان جم در استان بوشهر در جنوب ایران است. این شهر یكی از شهرهای آباد استان بوشهر است كه در فاصله ۲۶۵ كیلومتری با مركز استان قرار دارد. این شهر در مقایسه با بیشتر شهرهای استان بوشهر ، آب و هوایی معتدل تر دارد ،ارتفاع این شهر از سطح دریا حدود ۷۰۰ الی ۸۰۰ متر است.همچنین فاصله این شهر تا خلیج فارس ۲۵ كیلومتر می‌باشد.
كلیاتی درباره شهر جم
شهر جم در منطقه‌ای كوهستانی با درجه حرارت متوسط ۲۳ درجه سانتیگراد (۸ درجه كمتر از عسلویه) واقع گردیده‌است.
رطوبت نسبی ۳۴ الی ۵۱ درصد (۴۰ درصد پائین تر از عسلویه)
میزان بارندگی ۳۰۸ میلیمتر در سال و وزش بادهای منطقه‌ای مناسب.
خنكترین شهر در استان بوشهر
تنها شهری در استان بوشهر كه انواع مركبات پرورش می‌یابد.تقریبا كشت همه درختان در این شهرستان با موفقیت انجام شده است.
دسترسی به منابع گاز و آب در بطن كوههای همجوار.
قرار گرفتن این منطقه در ۶۰ كیلومتری منطقه عسلویه بدون آلاینده‌های محیطی و صوتی.
دسترسی به راههای زمینی، هوائی (فرودگاه) و همجواری با راه ترانزیتی به شیراز(مسافت تا شیراز ۲۷۰ كیلومتر)
پتانسیل گسترش مراكز اقتصادی در بخش‌های كشاورزی، صنعتی و خدماتی.
اشتغال ۴۲۰۰۰ نفر بصورت مستقیم و ۷۱۵۰۰ نفر بصورت غیر مستقیم و بالا رفتن سطح معیشتی و درآمدی مردم منطقه و شهرهای همجوار.
توسعه مراكز فرهنگی، آموزشی، ورزشی و رفاهی در منطقه و بالا رفتن سطح سواد مردم.
قرار گرفتن پالایشگاه گاز فجر جم در این شهرستان كه بزرگترین پالایشگاه گاز خاورمیانه و دومین پالایشگاه بزرگ گاز در جهان می‌باشد.
حدود جغرافیایی
این شهرستان از شمال و شرق به بخش اسیر شهرستان مُهر دراستان فارس از جنوب به شهرستان كنگان و از غرب به شهرستانهای دشتی و دیر محدود می‌شود.
جم از نظر فرهنگی و ارتباطی
این شهرستان از یك طرف به شهرستان فیروز آباد از توابع استان فارس متصل از طرف دیگر از طریق اتوبان ۴ خطه جم – عسلویه به منطقه عسلویه قطب اقصادی انرژی ایران متصل گردیده است . وجود منابع كاری فراوان در این منطقه جم را به یك شهرستان مهاجر پذیر تبدیل كرده است كه نتیجه آن ورود فرهنگ های گوناگون به این منطقه است. با پیشرفتی كه شهرستان جم در سالهای اخیر داشته است انتظار می‌رود بزودی جم به یكی از شهرستانهای بزرگ در استان بوشهر مبدل گردد.
توابع
این شهرستان دارای دو بخش – دو شهرو پنج دهستان می‌باشد كه (جم و ریز) نام دو شهر و دو بخش این شهرستان می‌باشند و دهستان‌های آن نیز از این قرارند: (جم- كوری حیاتی – انارستان – تشان – ریز).
همچنین مركز این شهرستان یعنی شهر جم نیز از چندین روستای بزرگ شكل گرفته‌است كه عبارت‌اند از :ولایت – خواجه احمدی – قلعه كهنه و مالچه . از نظر وسعت بخش ریز از بخش جم بزرگ‌تر است اما از لحاظ جمعیت و تراكم جمعیتی بخش جم جمعیت بیشتری را در خود جای داده‌است.
همچنین روستاهای دولنگه (بهارستان)، انارستان و بهرباغ كه هر سه از بزرگترین روستاهای استان بوشهر هستند نیز در این شهرستان قرار دارند.
هم اكنون با توجه به سكونت خانواده‌های كاركنان بخش‌های مختلف صنعتی شاغل در عسلویه، جمعیت این شهر به شكل چشم گیری در حال افزایش است.
دین
با وجود اینكه جم در ناحیه‌ای میان شهرستانهای سنی نشین جنوب استان فارس و بوشهر واقع شده‌است ولی مردم بومی این شهرستان، عمدتا شیعه هستند، با این همه در میان شهرك نشینان جمعیت چندی از اقلیت‌های زرتشتی ، مسیحی و یهودی و نیز اهل سنت زندگی می‌كنند.
نژاد و زبان
تقریبا همه نژاد‌های ایرانی از فارس و و لر و بختیاری و… در شهرستان جم وجود دارد ولی مردم بومی این شهرستان اكثرا فارس ،و فارس-بختیاری هستند. مردم این شهرستان به زبان فارسی سلیس و روان صحبت می‌كنند.لهجه مردم جم فارسی با گویش ویژه است. یكی از لهجه‌های روان واصیل زبان فارسی در این منطقه رواج دارد كه دارای ویژه گی هایی تقریبا منحصر به فرد است به عنوان نمونه می‌توان از تلفظ صدای (آ)در كلمات((خانه، شانه، لانه، باران و…)) یاد كرد نمونه دیگر مربوط به كار برد شناسه‌های ((مان، تان، شان))به صورت كامل است یعنی در صحبت های روزمره مردم تركیبات صحیح وكاملی همچون ((خانه مان ، پولتان ،خودشان و…)) بدون تبدیل الف به (و) ـ كه در بیشتر لهجه‌های كشورمان رایج است به وفور به كار می‌رود .
نقاط دیدنی
كوه پردیس (پدری) – باغهای لیمو و زیتون – پیر بی‌بی بانو – پیر بیراهه آبگرمك(امام زاده جعفر)(باغها و آبشارهای زیبا) – جنگل گلوبردكان ریز (یك جنگل انبوه با رودی نسبتاً دائمی كه از میان آن می‌گذرد. كه در شمالی ترین قسمت ریز قرار دارد) – مناظر زیبای گود لح (چشم‌اندازهایی زیبا در پشت كوههای بهرباغ و علی‌آباد) – حمام قاجاریه – آسیاب علی‌آباد (طاحونه حاجی مظفر) – رشته قنات قره چناق – تنگ حنا – بنو تنگمان – باغ پدری – سی‌سواران – باغهای بیدخوار، نرگسی، بیدبلند،كوری،منظر،حاجی آباد،صیدی ، پهگو، فرامرزی، انارستان و دیگر روستاهای زیبای جم و ریز – مناطق باستانی دایو و گلوقلات (گیر كلات) – پیر گلدسته – سد و گورستان تاریخی و باغهای روستای غربه – بناهای تاریخی روستای حرمیك-رشته قنات قدیمی روستاهای تشان ودرهبان
