پل لیلان

این اثر در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۸۳۹۳ به‌عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

مــوقعیـت بنا

این پل در یك كیلومتری جنوب شهر لیلان بر روی رودخانه لیلان چای بنا گردیده است. این پل در روزگاران گذشته راه ارتباطی همدان، كردستان و مراغه و تبریز را در برمیگرفته است و اكنون به واسطه جاده جدید الاحداث میاندوآب ملكان ارتباط از این طریق انجام می گیرد و در حال حاضر پل ارتباطی است برای رسیدن به روستاهای فتح الله كندی، محسن آباد (جین قره). و ورود به شهر لیلان از طریق این پل امكان پذیر می باشد. این رودخانه از كوهستانهای شرقی لیلان سرچشمه و به طرف غرب جریان و در نزدیكی شهر میاندوآب به رودخانه زرینه رود می پیوندد و در نهایت به دریاچه ارومیه می ریزد.

پیشینه تاریخی پل لیلان

در جنوب شهر لیلان بر روی رودخانه لیلان چای بنا گردیده و از آثار دوران ایلخانی میباشد. رودخانه لیلان چای دشت حاصلخیز لیلان را آبیاری می كرده و تمدن و فرهنگهای بسیار كهنی از دورانهای پیش از تاریخ در اطراف این رودخانه شكل گرفته است. از جمله این فرهنگها میتوان به تپه چمن و الله قلی و به دوران تاریخی و اسلامی اشاره نمود. از نظر تاریخ گذاری هیچ كتیبه ای موجود نیست.

معماری پل

پل دارای سه دهنه می باشد. اندازه دهنه ها یكسان و جهت پل بصورت شمالی- جنوبی بوده و در قسمت شرقی سد موج شكن موج شكل بصورت مثلثی بوده و در قسمت غربی پل نیز به سه نیم دایره و بصورت پشت بند وجود دارد. مصالح بكار گرفته شده در این پل عبارت از آجر كه در قسمتهای طاقها و نیز بالای پل بكار رفته و سنگهای تراش دار كه در قسمت پایه ها و موج شكنها و پشت بندها بكار رفته است. ابعاد این سنگها در حدود ۲۰×۳۰ سانتیمتر، ۲۰×۵۰ سانتیمتر و ۶×۲۲×۲۲ سانتیمتر می باشند.
ارتفاع پل از جان پناه پل تا سطح رودخانه ۴۹۰ سانتیمتر و ارتفاع موج شكنها ۱۳۰ سانتیمتر و طول پل ۲۴ متر می باشد. عرض پل ۶۵۰ سانتیمتر و فاصله دهانه ها از هم ۴۴۰ سانتیمتر و ارتفاع طاقها ۳۵۰ سانیتمتر می باشد. پشت بندهای نیم دایره پل ۲۲۰ سانیتمتر و بصورت نیم دایره هستند طاقهای پل بصورت جناغی و در وسط نوك بیزه طاق یك سنگ سفید آهكی بكار رفته است و بطور كلی تا ارتفاع ۱۳ سانتیمتری سنگ از آن به بعد مصالح آجر بكار رفته است. موج شكنها و پشت بندها تا همان ارتفاع ۱۳۰ سانیتمتر می باشد.