جَناح شهری است از توابع بخش جناح شهرستان بستك در استان هرمزگان ایران در ۳۰ كیلومتری شهر بستك و در ۲۳ كیلومتری دهستان كوخرد ودر غرب استان هرمزگان در جنوب ایران واقع می‌باشد.
از آنجا كه این شهر در یك سمت و پهلو از منطقه جغرافیایی خود قرار گرفته آن را جناح (به معنی بال و پهلو) مینامند.
شهر جناح دارای ، بیمارستان ، و یك واحد دانشگاه آزاد اسلامی در حال ساخت، پاسگاه نیروهای انتظامی، دفتر پست و یك موزه مردم‌شناسی است.وتعدادی ادارات دولتی و بخشداری است.پیشتر آب لوله كشی جناح از دهستان هرنگ تأمین می‌شده‌است ولی بعلت شور شدن چاه‌های هرنگ پس از آن آب جناح را از لاور میستان تأمین كرده‌اند.
جناح قدیم
پیش از اینكه را شوسه شود واز طریق كوخرد و مِهران عبور نماید، جناح گذرگاه كالاهای بود كه از بنادر چارك و مغویه كه تا جناج بیش از ۳۰ تا ۳۵ كیلومتر فاصله ندارند می‌آمد، از بندر مغویه و از بندر چارك و بندر لنگه كالاها را از طریق تنگ خور جناح حمل می‌كردند.كالاهای بازرگانی از جناح به مقصد لار، اوز، گراش، جهرم و شیراز بار می‌شد جناح در قدیم از مراكزتجارت جنوب بوده است. در زمان قدیم در كوچه و بازار جناح جنب وجوش دادوستد محسوس بود و معامله رونقی چشمگیر داشت. سوداگران برای حمل كالای خود و چه بسا برای خرید كالا در رفت‌وآمد بودند. به جرأت می‌توان گفت كه جناح در آن زمان مركزیت بازرگانی داشت.اكنون هم با اینكه به واسطه فاصله اش از جاده اصلی اسفالت بستك به بندر لنگه رونق بازرگانی گذشته را ندارد، ولی شهری زیبا به نظر می‌آید، شهری تمیز با جاده‌های اسفالت شده ومرتب.و مردمانی خونگرم و مهمان نواز و با سواد. با اتمام راه خور جناح این شهر بر روی جاده اصلی بستك -جناح – بندر لنگه قرار می‌گیرد.
جغرافیای منطقه
حدود شهر جناح از سمت شمال به رودخانه مهران و صحرای خلوص، و از سمت جنوب به خور جناح و كوه بُدُن و كوه سفید، و از سمت مغرب به كهتویه و از سمت مشرق به بخش كوخرد منتهی می‌شود.
جمعیت
با وجوداینكه جمعیت بسیار زیادی از مردم جناح در كشورهای حاشیه خلیج فارس به خصوص بحرین و كویت ساكن اند جمعیت شهر جناح طبق سرشماری عمومی نفوس و مسكن در سال ۱۳۸۵ ، برابر با ۵۹۰۳ نفر بوده‌است.
دستگاه رله تلویزیونی
در چند سال اخیر در ارتفاع جنوب شرقی جناح مشرف به چشمه گَؤری (گبری) دستگاه رله تلویزیونی نصب شده و مورد بهره‌برداری است. در جناح چند دستگاه پمپ آب، ۴۰ هزار اصله نخل دیم و ده هزار من (۴۰۰۰۰ كیلو) زمین دیم زیر كشت و تعداد بسیار زیادی بركه دارد..
در جناح دو رودخانه فصلی وجود داردكه به زبان محلی به آن(دروا)می گویند بنام‌های ایلو و پَلی كه در روزهای پرباران طغیان می‌كند و از میان شهر می‌گذرد و چند بار تلفات مالی هم داده‌است.دشت جناح در منطقه بستك دارای پر تعداد ترین محل های تفریح كوهستانی و معمولی است.
در ارتفاعات كوه سمت جنوب جناح چند لاور وجود دارد كه به شرح زیر است: لاور گادون، لاور خره، لاور پشتخه تهرو، ولاور كهزه .
تنگ خور
تنگ خور جَناح كه در ۹ كیلومتری جنوب جناح واقع است و كاروان‌رو است، وسط این تنگ تپه‌ای است بزرگ و كوه مانند اما خاكی كه به نام هُمبُس كه به واسطه خاك سستی كه دارد تقریبآ دائم درحال ریزش است، در هنگام ریزش سنگهای كلان با خود به پائین دره سرازیر می‌كند، و چون راه قافله‌ها از ته دره عبور می‌كند چندین بار تلفات مالی و جانی هم داده‌است. تنگ خور تقریباً مانند بادگیری برای جناح است، از ساعت ۱۲ ظهر تا نیمه شب بادی مخصوص می‌وزد.در خرداد ماه تا ۱۵ تیر این باد گرم است كه به لهجه محلی به آن «تَش باد» (آتش‌باد) گفته می‌شود.از نیمه تیر تا آخر تابستان بادی خنك می‌وزد.
مردم جناح
جناح مردمانی كاسب پیشه و فعال دارد.در جناح مانند سایر دهستان‌های مناطق جنوب ایران جوانان تمایل به مسافرت به آن سوی خلیج فارس دارند.بیشترشان مقیم آن مناطق هستند و اوضاع اقتصادی ایشان هم خوب است، همه نیكوكار بوده كمكهای قابل توجهی به محل و زادگاه خود می‌كنند. پل ارتباطی جناح با جاده ارتباطی شهر بستك به بندر لنگه به‌وسیله همین نیكوكاران به روی رودخانه مهران ساخته شده‌است و شهر جناح با جاده سراسری وصل كرده‌است. پیش از ساخت این پل، در زمستان‌های پرباران ۱۰ تا ۱۵ روز ارتباط جناح با دهستان فرامرزان و توابع آن و همچنین با بستك و داخل كشور قطع می‌شد. نخستین پزشك محلی جناح آقای دكتر پوریوسف است كه در همان شهر مشغول طبابت هستند. مردم جناح با لهجه‌ای مخصوص به نام جمسی صحبت می‌كنند كه زبان فارسی بسیار قدیمی است از آثار قدیمی جناح می‌توان قلعه قلات نام برد كه كه مانند برج دیده بانی بر بالای شهر جناح برروی كوهی واقع شده است و همچنین قنات های صحرای گبری یا چاه دوك كه بر سنگهای ضخیم پای كوه واقع شده وآب ان تقریبا شیرین است و در قدیم آب اهالی را تامین می‌كرده است و همه آنها از آثار دوران گبری ها است.
دانشوران و فرهنگیان جناح
در جناح علماء وحافظان قرآن برجسته‌ای بوده‌اند كه در قرائت قرآن به مرحله استادی رسیده و قرائتی با تجوید صحیح داشتند.
از برجستگان این رشته، حاجی مصطفی فقیه عالم برجسته مذهبی جناح ، حافظ كل قرآن و از تعلیم آموختگان سلطان العلماء معروف بود. وی در دوران تحصیلات حوزوی خویش سفری به مصر جهت بازدید از دانشگاه اسلامی الازهر و سفری به كراچی پاكستان داشته است. حاج مصطفی فقیه در ایران و كشورهای حوزه خلیج فارس شاگردان بسیاری داشته كه تعدادی از شیوخ امارات متحده عربی و مشهورترین آنان شیخ زاید بن سلطان آل نهیان حاكم كشور امارات از آن جمله اند. گفته می‌شود شیخ زاید احترام زیادی برای استاد خویش قائل بوده و تا سال های آخر عمر آن مرحوم احوالات وی را جویا می‌شده است. از دیگر حافظان جناحی، شیخ عبدالكریم خطیب جناحی از حافظان قرآن با صدایی خوش و تجویدی تعلیم یافته بود كه شاگردانی را نیز تربیت نموده‌است. همچنین شیخ عبدالرحیم بن حافظ جناحی یكی از دین‌آموختگان برجسته در دبی بود، وی در دبی مكتبخانه‌ای دایر كرده و كودكان را آموزش می‌داد. وی از طرف شیخ راشد بن سعید المكتوم حاكم وقت دبی دادستان عالی (قاضی القضاء) شده بود. از دیگر افراد فرهنگی جناح می‌توان از این افراد نام برد:
حاج احمد درود
حاج ابراهیم حاجی طالب، نیكوكار فرهنگی.
حاج عقیل عباسی، نیكوكار فرهنگی.
شیخ عبدالله نور محمد جناحی.
شیخ علی جناحی.
حاجی ملاعلی كهنه.
حاجی شیخ یوسف جناحی.
حاجی ملا مصطفی بن اسحاق.
شرفا شرفائی، برپاكننده كتابخانه جناح.
