روستای بیده از توابع بخش مركزی شهرستان میبد، با مختصات جغرافیایی ۵۳ درجه و ۵۹ دقیقه طول شرقی و ۳۲ درجه و ۱۴ دقیقه عرض شمالی، در ۳ كیلومتری جنوب غربی میبد و ۵۳ كیلومتری یزد قرار گرفته است.
این روستا از شمال به روستای مهرجرد، از غرب به روستای ایستگاه میبد و از شمال شرق به شهر میبد محدود میشود. ارتفاع این روستا از سطح دریا در حدود ۱۱۰۰ متر است و اقلیمی گرم و خشك دارد. آثار و ابنیه به جا مانده در روستای بیده قدمت و پیشینۀ تاریخی نسبتاً كهنی دارند. از جملۀ این آثار میتوان به آسیاب آبی، برج صاحبالزمان، آرامگاه سید ابوالقاسم و خانه برونی اشاره كرد. مردم روستای بیده به زبان فارسی با گویش یزدی سخن میگویند، مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند. براساس نتایج سرشماری سال ۱۳۷۵ روستای بیده در حدود ۱۱۵۶ نفر جمعیت داشته است كه در سال ۱۳۸۵ به ۱۴۲۷ نفر افزایش یافته است. بیشتر درآمد مردم روستای بیده، از فعالیتهای زراعی، باغداری و دامداری تأمین میشود. گروهی نیز، در امور خدمات و تولید صنایع دستی اشتغال دارند. محصولات عمده زراعی این روستا شامل گندم و جو میباشد. باغداری نیز در روستای بیده رواج دارد و انار و پسته از محصولات آن است. انواع لبنیات مرغوب نیز در روستا به عمل میآید. روستای بیده در محدودۀ بیابانی و در میان تپه ماهورها استقرار یافته و بافت مسكونی متمركزی دارد. اكثر خانههای آن، در یك طبقه با سقف مسطح و پنجرههای كوچك ساخته شدهاند. برخی از خانههای روستا، سقفهای گنبدی دارند. مصالح عمدۀ به كار رفته در ساخت خانهها شامل خشت، گل، آجر و آهن است. كوچههای روستا، تنگ و باریك، پیچ در پیچ و تو در تو میباشد. معماری روستا كه جلوههای بسیار زیبایی دارد، از طبیعت كویری منطقه متأثر شده است. چشمانداز تپههای شنی پیرامون روستا، منظر شگفتانگیزی به آن بخشیده است.
آنچه روستای بیده را در زمره روستاهای واجد گردشگری ایران قرار میدهد، آثار تاریخی بسیار ارزشمند آن است كه مهمترین آنها عبارتند از: بافت قدیمی روستا و خانههای قدیمی آن، اغلب سقفهای گنبدی شكل دارند و از خشت و گل ساخته شدهاند، سنت معماری خانههای كویری را به یاد میآورند و در نوع خود بسیار زیبا و جالب توجه میباشند. آسیاب آبی بیده، كه از خشت و گل ساخته شده و متأسفانه بخش اعظم این آسیاب قدیمی، به مرور زمان از بین رفته است. برج و چاه صاحبالزمان، كه بر روی تپۀ بلندی قرار گرفته و به صورت چهارضلعی و گنبددار است. اطراف این برج را درختان انبوهی فرا گرفتهاند. آرامـگاه امامزاده سـید ابوالقاسم، كـه از اماكن مذهبی روستا با حجره و گنبد است. مصالح بنای این آرامگاه، از آجر، سیمان، خشت و گل میباشد. مسجد زیروگ یك بنای آجری است، كه نورگیرهای گنبدی شكلی دارد و در سقف آن نیز نورگیر تعبیه شده است.
سقف مسجد بسیار كوتاه است و داخل آن نیز، حجره مانند است. خانه برونی از خشت و گل ساخته شده و تزیینات داخلی بسیار زیبا و قابل توجهی دارد. سقف خانه دارای نورگیر، تزیینات و مقرنس كاری بسیار زیبا و آراستهای میباشد. در بعضی قسمتهای خانه و بر روی دیوارها، نقوش كاشیكاری شده به رنگ آبی فیروزهای مشاهده میشود. مردم روستای بیده، در اعیاد ملی و مذهبی نوروز، فطر و قربان به جشن و سرور و در ماههای محرم و صفر و در روزهای وفات و شهادت ائمه (ع)، به سوگواری میپردازند. نخل گردانی از مراسم ویژه این روستا در ایام محرم است. مردم این روستا، در مراسم عروسی و محافل خانوادگی از آهنگها و ترانههای محلی بهرهگیری میكنند. پوشاك اغلب مردم روستای بیده، لباسهای رایج شهری است. مردان عموماً كت، شلوار، جلیقه، پیراهن، كلاه و كفش میپوشند. زنان نیز از چادر، روسری، مانتو، شلوار، پیراهن و سایر پوششهای زنانه استفاده میكنند.
انار و پسته مهمترین سوغات این روستا است. قالی بافی، مهمترین صنعت دستی مردم این روستاست كه بیشتر توسط زنان بافته میشود. از انواع غذاهای رایج محلی و خوش طعم این روستا میتوان به انواع آشها، خورشتها، اشكنه و شولی اشاره كرد. همچنین، انواع شیرینیهای محلی و خانگی نیز در روستا تهیه میشود. دسترسی: روستای بیده از طریق شهرهای میبد و اردكان با جادهای مناسب قابل دسترسی است



منبع : صدا و سیمای مركز یزد