غار چال نخجیر در فاصله ۱۰ كیلومتری شمال شرقی جاده دلیجان – نراق، در دل كوه كم ارتقاع «تخت» قرار دارد
غار چال نخجیر نراق متعلق به دوره سوم زمین شناسی است و یكی از پدیدههای انگشت شمار جهان به شمار میآید كه در سال ۱۳۶۸ توسط گروهی از كوهنوردان شناسایی شده است.
دهانه غار از سطح دریا حدود ۱۶۶۰ متر می باشد. این غار قدمتی ۷۰ میلیون ساله دارد. عامل اصلی و اولیه بوجود آمدن این غار،گسل معكوسی میباشد كه در منطقه عمل كرده است و پس از گذشت میلیونها سال به گونه كنونی خود در آمده است.
این غار در منطقه ای به نام چال نخجیر در حدود مابین نراق و دلیجان واقع شده است. كارشناسان آن را مربوط به دوره سوم زمین شناسی میدانند و با توجه به مناظر كم نظیر اهمیت ویژه ای در امر جذب جهانگردان جهان دارد.
دهانه اصلی این غار ۱۰ متر عرض و بین ۱۰ تا ۴۰ متر ارتفاع دارد و دارای یك شاخه اصلی و چند شاخه فرعی است و در حدود ۴ كیلومتر از آن شناسایی شده است.
بالغ بر ۲ هزار متر فضای خشك در محوطه درونی این مجموعه شناسایی شده كه عموما كریستالیزه بوده و تزئینات بلوری و اسفنجی كف، دیوارها و سقف آن از ناب ترین نمونههای موجود جهان است.
در این غار، سنگهای تزئینی با اشكال متنوع مانند عقاب، لاك پشت، گوزن، انسان، كبوتر و تندیسهای عظیم الجثه بلورین ایجاد شده است كه بیشتر از جنس آهك است.
وجود دریاچه در بخش انتهایی و زیردست غار كه دیواره، سقف و پیكرههای اسرار آمیز آن را سنگهای عجیب محاصره كرده، زیبایی زاید الوصفی به این غار داده است. ۶۰۰ متر از این دریاچه شناسایی شده و وسعت آن بیش از ۳ هزار متر تخمین زده میشود.
تهویه طبیعی هوای درونی غار در فصول تابستان و زمستان یكی دیگر از عجایب این غار شگفت انگیزاست، در تابستان خنك و در زمستان گرم است و هیچ گاه در این مجموعه بازدید كنندگان با كمبود اكسیژن روبرو نمی شوند.
تالارهای عروس، گل كلمی، آبشارگلی، فرسنگ و هیولا از جمله بخشهای دیدنی این غار نادر و عجیب است.
غار چالنخجیر در سال ۱۳۸۴ توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره ۱۳۸۱۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.