حرف از ایران‌گردی كه به میان می‌آید همه از اصفهان و شیراز حرف می‌زنند. پل خاجو و تخت جمشید باشكوه هستند، درست! اما شك نكنید جاهای دیدنی لرستان چیزی كم از این جاذبه‌ها ندارد. سفر به لرستان از آن تجربه‌های هیجان‌انگیز و متفاوتی است كه هر كس باید یك بار در عمرش تجربه كند.اینجا قرار نیست فقط در كاناپه هتل آبمیوه‌مان را بخوریم و چند باری از مراكز توریستی شهر بازدید كنیم. در لرستان از عظمت آبشارها سرمست می‌شویم، در دشت لاله‌های واژگون قدم می‌زنیم، قلعه‌ها و دژهای قدیمی را تماشا می‌كنیم و نهایت آدرنالین را در دره‌های طبیعت لرستان تجربه می‌كنیم. پس اگر كمی اهل ماجراجویی هستید همراه ما شوید تا سری به جاذبه های گردشگری لرستان بزنیم.
لرستان چطور جایی است؟
اجازه دهید اول شما و لرستان زیبا را با هم آشنا كنیم. نام لرستان به معنی زیستگاه قوم لر است. این استان با مركزیت خرم آباد و ۱۱ شهرستان در غرب كشور قرار گرفته است.
از نظر آب و هوا
دقت كرده‌اید ما ایرانی‌ها همیشه با چهار فصل بودن كشورمان فخر میفروشیم؟ لرستان دقیقا مصداق یكی از استان‌های چهارفصل و خوش آب و هواست. به دلیل وجود رشته كوه زاگرس، سرزمینی كوهستانی به حساب می‌آید و میانگین بارندگی در آن بالا است. (سومین استان پربارش كشور بعد از گیلان و مازندران)
از نظر تاریخی
تاریخ غنی لرستان نیاز به تعریف و تمجید ندارد! كافی است بدانید لرستان، تنها استان ایران است كه یكی از چهار بخش اصلی موزه ملی ایران را به خود اختصاص داده است. آثار زندگی در این منطقه به مهاجرت قوم ماد، و حتی قبل از آن برمی‌گردد.
بهترین جاهای دیدنی لرستان كدامند؟
همان‌طور كه در اوایل مقاله هم اشاره كردیم، گشت و گذار در لرستان بیشتر از نوع طبیعت‌گردی است. البته منظورمان این نیست كه در لرستان از امكانات بی‌بهره می‌مانید. شهر به اندازه خودش رستوران و هتل و مراكز مدرن هم دارد. اما مزیت رقابتی نسبت به بقیه شهرها، طبیعت لرستان است. حتما شنیده‌اید كه به این شهر لقب بهشت آبشارهای ایران را داده‌اند. بهتر است معرفی جاذبه های گردشگری لرستان را شروع كنیم تا خودتان با زیبایی‌های این منطقه آشنا شوید:
۱- قلعه فلك الافلاك؛ نگین دیدنیهای لرستان
حتی اگر هیچ چیز از لرستان ندانید احتمالا اسم فلك الافلاك به گوشتان خورده باشد. این قلعه برجسته‌ترین نماد شهر است كه از دوران ساسانیان به یادگار مانده. موقیت مكانی آن روی تپه‌ی مشرف به خرم آباد قرار داد و به همین دلیل تقریبا از همه جای شهر قابل مشاهده است. این دژ پر رمز و راز، از زمان ساسانیان تا قاجار مورد استفاده حاكمان مختلفی بوده و اتفاقا نامش نیز حداقل سه چهار باری عوض شده است! (نام‌های دژ شاپور، قلعه اتابكان، قلعه دوازده برجی و… از اسامی قدیمی برج هستند.)
تا زمان قاجار، كاربری برج به صورت مركز فرماندهی یا محل زندگی حاكمان بود. اما در حال حاضر به عنوان یكی از جاذبه‌های گردشگری خرم آباد مطرح است. معماری قلعه فلك افلاك به صورت پلان هشت ضلعی نامتقارن با الگوی مستطیل است. ۳۵۰۰ متر مساحت، دو حیاط و دوازده برج دارد و در تزئینات آن از آجركاری، كاشی‌كاری و گچبری استفاده شده است. در این مجموعه تاریخی، موزه مردم شناسی ارزشمندی هم قرار دارد كه می‌توانید از آن بازدید كنید. آثار جالبی از آداب و رسوم مردم لرستان تا اشیای دوره هخامنشی در این موزه به نمایش گذاشته شده‌اند.
۲- دریاچه گهر، بهشتی در زاگرس
گهر بدون اغراق یكی از زیباترین دریاچه‌های ایران است. سالانه هزاران گردشگر برای دیدن این دریاچه مسحوركننده راهی لرستان می‌شوند. برای رسیدن به گهر اول باید خودتان را به شهر دورود برسانید. از آنجا حدود ۳۵ كیلومتر تا دریاچه فاصله دارید. دارید فكر می‌كنید چرا باید این مسیر را طی كنید و دریاچه را از نزدیك ببینید؟ سوال خوبی است!
گهر با ۸۵ هكتار یكی از بزرگترین دریاچه‌های آب شیرین كشور است. تنوع بی‌نظیر گونه‌های گیاهی و جانوری گهر در هر جایی پیدا نمی‌شود. از درختان پسته، بلوط، بید، گلابی، انجیر، زالزالك، انواع گل‌ها تا حیوانات حفاظت شده بز، آهو، پلنگ، خرگوش و.. در این منطقه زندگی می‌كنند. از همه مهم‌تر گهر در كنار آلپ ایران، یعنی كوه اشترانكوه قرار گرفته. برای طبیعت‌گردان هوای پاك و بی‌نظیر، آب زلال و شفاف، ساحل ماسه‌ای و صخره‌ای، بهترین فضای كمپینگ را فراهم كرده است. پس اگر دلتان می‌خواهد طبیعت لرستان را در یك پكیج كامل تماشا كنید حتما برنامه گهر را به لیستتان اضافه كنید.
۳- آبشار بیشه، سمفونی طبیعت لرستان
یكی از جاهای دیدنی لرستان كه در فهرست میراث طبیعی ایران ثبت شده است آبشار بیشه است. برای اینكه عظمت آبشار دستتان بیاید خوب است بدانید بیشه ۴۸ متر ارتفاع و ۲۰ متر عرض دارد. مسیر آبشار دسترسی آسفالته مناسبی دارد و در ۶۰ كیلومتری خرم آباد قرار گرفته است. البته در صورت تمایل می‌توانید از دسترسی ریلی در ایستگاه دورود هم استفاده كنید.
تماشای آبشار شگفت انگیز بیشه درست عین فیلم‌ها می‌ماند! تصور كنید در نزدیكی ریل راه آهن به درخت‌های بلوط و كوه‌های زیبای زاگرس می‌رسید، اینجا آبشاری زلال و مرتفع در مقابلتان ظاهر می‌شود كه از دل كوه بیرون زده و فقط صدای آب و طبیعت به گوش می‌رسد. چطور می‌شود از دیدن این چشم انداز سرمست نشد؟
۴- دره خزینه، شگفتی در دیدنیهای لرستان
اخیرا عكسی از مقایسه بین دره خزینه لرستان و دره گرندكانیون آمریكا حسابی در شبكه‌های مجازی ترند شده است. اگر بخواهم روراست باشیم واقعا دره خزینه چیزی كم از نمونه آمریكایی‌اش ندارد. شاید باورش سخت باشد ولی تمام فرم این دره را فرساش آب به وجود آورده است؛ یك تراشكاری طبیعی تمام عیار!
دره خزینه یكی از بهترین جاهای دیدنی لرستان برای كوهنوردان، صخره نوردان و در كل علاقه‌مندان به آدرنالین است! اگر دلش را دارید می‌توانید پل معلق واقع در دره را هم امتحان كنید. این پل قدیمی حدود ۸۵ متر ارتفاع و ۱۱۲ متر طول دارد؛ ارتفاعی نزدیك به یك ساختمان ۳۰ طبقه! دره خزینه در اواسط جاده شهرستان پلدختر به اندیمشك، در روستای خزینه قرار دارد.
۵- دریاچه كیو، یكی از جاهای دیدنی لرستان در دل شهر
كم پیش می‌آید یك دریاچه طبیعی درست در وسط شهر باشد. اما در خرم آباد زیبا هر چیزی ممكن است! به خاطر وجود گونه‌های گیاهی خاص در كف آب، رنگ دریاچه به كبودی می‌زند. به همین دلیل نام آن را كیو گذاشته‌اند كه در لری به معنی كبود و تیره است.
موقعیت قرارگیری و نزدیكی به امكانات شهر باعث شده دریاچه كیو گردشگران زیادی را به سمت خودش بكشاند. در این جاذبه دیدنی خرم آباد شما می‌توانید انواع تفریحات آبی مثل قایق سواری، اسكی در آب، جت اسكی و… را تجربه كنید. به علاوه اگر خوش شانس باشید احتمالا لذت تماشای پرنده‌های مهاجر هم نصیبتان شود.
۶- دشت لاله‌های واژگون، پیراهن سرخ طبیعت لرستان
باورتان می‌شود بزرگترین دشت لاله‌های واژگون دنیا در ایران و لرستان باشد؟ این دشت شگفت انگیز در شهرستان الیگودرز قرار دارد و یكی از محبوب‌ترین جاهای دیدنی لرستان است. دو نوع لاله بسیار كمیاب با نام سوسن چلچراغ و اشك مریم در دشت الیگودز گل می‌دهند (حتی اسم‌هایشان هم باشكوه است!). چشم انداز رویایی گل‌ها از جنوب شرقی الیگودرز آغاز می‌شود و تا دامنه‌های زاگرس ادامه پیدا می‌كند. فقط توجه كنید كه برای تماشای دشت لاله‌های واژگون در زیباترین حالت، حتما سفرتان را در فصل بهار برنامه‌ریزی كنید.
۷- تنگه شیرز، دره‌ای اسرارآمیز در جاهای دیدنی لرستان
تنگه شیرز درست مثل یك سرزمین خیالی می‌ماند. منطقه‌ای شگفت‌انگیز كه در نقطه تلاقی لرستان، ایلام و كرمانشاه قرار گرفته. مسیر دره از گل‌های رنگارنگ و درختان گلابی وحشی، انگور، بلوط، چنار و انجیر پوشیده شده است. اگر در فصل میوه دادن درخت‌ها به تنگه رفتید، می‌توانید طعم طبیعی آنها را هم بچشید.
در وسط دره رودخانه‌ای كریستالی و زلال قرار دارد كه حتی ماهی‌های آن قابل مشاهده هستند. در انتهای تنگه، غاری وجود دارد كه یادگار دوران غارنشینی تاریخ است و در طول مسیر، صخره‌های تنومند و محكم با پوشش گیاهان و پیچك‌ها قرار دارند. خلاصه اینكه در تنگه شیرز دنیایی از شگفتی و ماجراجویی قرار گرفته كه توصیف آن واقعا راحت نیست. اگر دلتان می‌خواهد طبیعت لرستان را در بی‌نظیرترین حالتش ببینید حتما از شیرز بازدید كنید.
۸- تنگه هلت، موسیقی آب و صخره
تنگه هلت در شهرستان پلدختر را اول از همه به عكاسان توصیه می‌كنیم. از فرم و زیبایی این تنگه می‌شود ده‌ها عكس ژورنالی و جذاب گرفت. هلت هم مثل دره خزینه، از آن جاهای دیدنی لرستان است كه توسط خود طبیعت ایجاد شده است. عبور رود زال در طی زمان، باعث فرسایش صخره شده و در نهایت تنگه هلت را ایجاد كرده است. یك نكته جالب این كه درون تنگه هلت هیچ گیاهی وجود ندارد. هر آنچه اینجا تماشا می‌كنید هم زیستی باشكوهی از صخره و آب است.
۹- آبشاری سفید در جاهای دیدنی لرستان
كمی در جاده الیگودرز كه پیش برویم به آبشار سفید می‌رسیم. در اینجا جریان آب از دل صخره می‌گذرد و در دامنه زاگرس جاری می‌شود. ارتفاع ۷۰ متری آبشار باعث شده آب و هوا تركیب شوند و با فشار به سنگ ها برخورد كنند. در نتیجه این فرآیند، حالت حبابی و سفیدی ایجاد می‌شود كه آب آبشار كاملا سفید بنظر می‌رسد. به همین دلیل این جاذبه در میان مردم به آبشار سفید معروف است. پوشش گیاهی و جنگلی منطقه، زیبایی كوه‌ها و صخره‌های اطراف (مخصوصلا قالی كوه) و آب گوارا و معدنی، هر ساله گردشگران زیادی را برای دیدن آبشار سفید به جاذبه های دیدنی لرستان می‌كشاند.
۱۰- مخمل كوه، سبز و سبز تا بیكران
اگر پیاده‌روی در طبیعت را دوست دارید برایتان یك پیشنهاد فوق العاده داریم. مخمل كوه هم دسترسی مناسب و هم طبیعت بی‌نظیری دارد. برای رسیدن به این كوه كافی است به میدان ۲۲ بهمن خرم آباد بروید. در انتهای خیابان ولیعصر پیاده شوید و پیاده‌روی هیجان‌انگیزتان را از همینجا شروع كنید.
نامگذاری مخمل كوه خاطر وجود گل سنگ‌ها است. كوه‌های منطقه بافت رسوبی دارند و اكثرا پوشیده از گل سنگ هستند. با پوشش این مخمل زیبا، در كوه‌ها تا چشم كار می‌كند همه چیز سبز است و سبز. جدیدا در قسمت شمالی مخمل كوه یك پارك جنگلی هم احداث شده كه دیدن آن در فصل بهار بسیار توصیه می‌شود.
۱۱- بام شهر، از جاهای دیدنی لرستان در شب
بعد از گشت و گذار در جاهای دیدنی لرستان دلتان كمی آرامش و سكوت می‌خواهد؟ به بام لرستان بروید. این جاذبه گردشگری در شرق خرم آباد و بالای كوه مدبه قرار دارد. راستش را بخواهید كوه مدبه پوشش گیاهی و طبیعت چشمگیری ندارد؛ اما مزیت آن اشراف داشتن به كل شهر است. با رفتن به بام لرستان می‌توانید در آرامش كامل به تماشای زیبایی شهر (مخصوصا در شب) بشینید. آب و هوای خوش و مطبوع، امكانات رفاهی و رصدخانه كاسین از دیگر ویژگی‌های این جاذبه گردشگری خرم آباد هستند.
۱۲- آبشار نوژیان، مرتفع‌ترین آبشار طبیعت لرستان
یكی دیگر از جاهای دیدنی لرستان و البته مرتفع‌ترین آن، آبشار نوژیان است. برای تماشای آبشار باید به ۴۰ كیلومتری جنوب شرقی خرم آباد بروید. در ادامه با یك پیاده‌روی نه چندان طولانی در طبیعت به نوژیان می‌رسید. بازدید از این آبشار ۹۵ متری در فصل بهار تجربه بسیار دلچسبی است. پوشش گیاهی سبز، درختان انبوه و گیاهان دارویی در كنار آب زلال و طبیعی، منظره خیره‌كننده‌ای را در نوژیان ایجاد كرده‌اند.
۱۳- دره نی گاه، رود در آغوش صخره
بعد از آبشارها، تنگه و دره‌ها هستند كه در بین مكان های دیدنی استان لرستان اهمیت ویژه‌ای دارند. دره نی گاه یكی دیگر از شگفتی‌های طبیعت لرستان است كه در نزدیكی دریاچه گهر قرار دارد. نی گاه حدود ۲۰ كیلومتر طول دارد و در نهایت به روستای تی ختم می‌شود.
گشت و گذار در این دره به دلیل نقاط صعب‌العبود، به مهارت در طبیعت‌گردی و كوهنوردی نیاز دارد. مخصوصا در فصل‌های پرآب مثل اردیبهشت كه رود كاملا بالا می‌آید و گذر از آن به ابزار نیاز دارد. در هر صورت قشنگی نی گاه با وجود گیاهان خوراكی ریواس، درختان بادام و گلابی، همنشینی رود و صخره و… به سختی‌های مسیرش می‌ارزد.
۱۴- خانه ابو، از جاهای دیدنی لرستان در بخش تاریخی
بعد از معرفی چندین جاذبه طبیعی در جاهای دیدنی لرستان، وقتش رسیده سری به یادگارهای تاریخی بزنیم. بنای زیبا و مشهور ابو در اوایل دوره پهلوی و در مركز شهر خرم آباد ساخته شده است. مصالح سنگ، خشت، چوب و آهك و تزئینات منحصر به فرد، با تركیبی جذاب در این بنا خودنمایی می‌كنند.
معماری عمارت بسیار نوستالژی و به سبك اتاق‌های سه دری و شاه نشین پنج دری است. حیاط دوست‌داشتنی عمارت در دو بخش تابستانه و زمستانه با فواره و حوض آب در مركز طراحی شده است. اتفاقا در سال‌های اخیر، خانه ابو در فهرست میراث فرهنگی ایران قرار گرفته و اگر علاقمند به هنر و تاریخ هستید حتما از آن بازدید كنید.
۱۵- مسجد جامع بروجرد، از دیدنیهای لرستان كهن
یكی از جاذبه های گردشگری لرستان در شهرستان بروجرد، مسجد جامع و قدیمی آن است. پس از ورود اسلام به ایران، بسیاری از آتشكده‌ها تخریب شدند و مساجدی بر روی آنها بنا شدند. مسجد بروجرد یادگار همان دوران است كه امروزه از نظر معماری باستانی و اسلامی یكی از شاهكارهای تاریخی به حساب می‌آید. مسجد به سبك چهارطاقی ایرانی با تزئینات آجر، كاشی كاری و گچ‌كاری ساخته شده است. اگر در سفر لرستان گذرتان به بروجرد افتاد، حتما از این جاذبه كهن و معماری هنرمندانه آن بازدید كنید.
۱۶- تپه چغا، مجموعه‌ای تفریحی در دل شهر
تپه چغا یكی از جاهای دیدنی لرستان در شهرستان بروجرد است. شهر از بالای این تپه نمای بسیار جذابی دارد. همین دید و منظر زیبا، گردشگران و مردم زیادی را به خودش می‌كشاند. امكانات تفریحی متنوعی در تپه چغا قرار گرفته است. برای مثال در قسمتی از تپه، باغ پرندگانی با ۷۸ گونه مختلف قرار دارد. در سمت دیگر تپه هم باغ فدك، با سه دریاچه و تفریحات آبی قرار دارد. آلاچیق‌ها، وسایل بازی كودكان، گلزار شهدای گمنام و تندیس‌های زیبا از دیگر جاذبه‌های تپه چغا هستند.
۱۷- آبشار گریت، آبی گوارا در طبیعت لرستان
آبشار گریت كمی از خرم آباد فاصله دارد (حدود ۵۰ كیلومتر)؛ اما واقعا حیف بود در معرفی جاهای دیدنی لرستان اسمی از آن برده نشود. آبشار گریت اصلا به بلندی آبشارهای مشهور لرستان نیست. در واقع ارتفاع آب نهایتا به ۱۵ متر می‌رسد. اما چیزی كه از این جاذبه یك منظره بی‌نظیر ساخته، مدل دسته دسته ریزش آبشار، درختان بلوط و زالزالك اطراف و آب و هوای خوش آن است. در بین مردم بومی آبشار به تاف هفت چشمه معروف است پس اگر احیانا این اسم به گوشتان خورد بدانید كه منظور همین آبشار گریت است.
۱۸- غار كلما كره، از گنجینه‌های باستانی جهان
یكی از جاذبه های گردشگری لرستان در شهرستان پلدختر غار كَلما كَره است. در این غار آثار زیادی از تمدن ایران (بخصوص در دوره هخامنشیان و ساسانیان) استخراج كرده‌اند؛ از كاسه‌های ماهی بادامی تا انواع نقاب‌های باستانی. در حال حاضر تعدادی از این گنجینه‌ها در موزه لوور و موزه بریتانیا و نیویورك نگهداری می‌شود. اگر به دیدن این غار آهكی علاقه دارید می‌توانید از پلدختر به روستای دره باغ بروید و از آنجا یك مسیر كوهستانی را تا غار طی كنید.
۱۹- دره كهمان، شاه نشین طبیعت لرستان
دره باستانی و گردشگری كهمان از جاهای دیدنی لرستان در شهر الشتر است. این دره آب و هوای فوق‌العاده‌ای دارد، اهمیت تاریخی آن بالاست و پوشش گیاهی زیبایی سرتاسرش را پوشانده است. در دره كهمان تا دلتان بخواهد چشمه‌های طبیعی می‌بیند كه از دل زمین جوشیده‌اند و جان تازه‌ای به طبیعت لرستان داده‌اند. در كنار دره كهمان، رودخانه‌ای با همین نام قرار دارد كه طرفین آن درخت های بادام و گردو به چشم می‌خورند. اگر دلتان می‌خواهد از نزدیك با زاگرس زیبا معاشرت كنید، دره كهمان (معروف به تخت شاه) یكی از بهترین انتخاب‌ها برای شماست.
۲۰- تونل برفی ازنا، یك شگفتی در جاهای دیدنی لرستان
یادتان هست از چهار فصل بودن استان لرستان گفتیم؟ به عنوان آخرین جاذبه، سری به تونل مهیج و برفی در شهرستان ازنا بزنیم. قدم زدن در یك تونل برفی با صدای گوش‌نواز چكه آب را هر جایی نمی‌شود تجربه كرد. این جاذبه شگفت‌انگیز به صورت كاملا طبیعی در طول زمان به‌وجود آمده است. طول آن ۸۰۰ متر است و ارتفاع سقفی بین ۲.۵ تا ۳ متر دارد.
از این جاذبه فقط در فصل بهار و تابستان می‌توان بازدید كرد. برای رسیدن به تونل برفی باید از شهر ازنا حدود ۲۵ كیلومتر به سمت منطقه اشترانكوه بروید، بعد از آن با یك پیاده‌روی یك ساعته در كنار رودهای زلال و گیاهان دارویی اشترانكوه به مقصد می‌رسید. فقط حواستان باشد به دلیل سرمای زیاد و خطر ریزش، حتما بازدید را با آمادگی لازم و گروه‌های متخصص انجام دهید
و كشف سایر جاهای دیدنی لرستان
تا اینجا ۲۰ مورد از جاذبه‌های گردشگری لرستان را با هم بررسی كردیم. ما تلاش كردیم جاذبه‌های مطرح و معروف‌تر را برایتان معرفی كنیم؛ اما در حقیقت مكان‌های باارزش این استان فراتر از یك مقاله هستند.
متاسفانه لرستان با وجود جاذبه‌های منحصربه فرد و طبیعت شگفت انگیزش، به عنوان قطب گردشگری كشور شناخته نمی‌شود. ما در این مقاله گوشه‌ای از زیبایی این سرزمین را نشان دادیم؛ از اینجای كار را به شما می‌سپاریم! با كشف لرستان خوش آب و رنگ، آن را به اطرافیانتان هم معرفی كنید و حتما از حس و تجربه سفرتان برایمان بنویسید. به امید شناساندن این سرزمین جادویی به تمام گردشگران.