استان قم یكی از كوچكترین استان‌های ایران است. مركزِ استان، یعنی شهر قم، یكی از نقاط مهم و پربازدید گردشگری مذهبی در ایران به شمار می‌رود. در كنار مكان‌های مذهبی كه تقریباً همه با آن آشنایی دارند، این استان به لحاظ مكان‌های فرهنگی-تاریخی و طبیعت بكر و زیبا نیز بسیار غنی است.
۱. بازار قدیمی قم ، جلوه‌ای از هنر معماری بی‌نظیر ایرانی
بازار قم یكی از زیباترین بازارهای قدیمی ایران به لحاظ معماری است. این بازار از بخش‌های مختلفی همچون چهار سوق، تیمچه، سرا و راسته تشكیل شده است. دارای دو راسته‌ی سر پوشیده با پوشش گنبدی است كه در آن دریچه‌هایی جهت تهویه و نور رسانی تعبیه شده‌اند. شهر قم به دلیل آب و هوای كویری، تابستان‌های بسیار گرم و زمستان‌های بسیار سردی دارد، كه دلیل سرپوشیده ساخته شدن بازار نیز مصون ماندن از این گرما و سرمای شدید است.
در ساخت این مجموعه از مصالحی همچون خشت، گل، آجر و سنگ استفاده شده است. بناهای مختلفِ این مجموعه، قدمت‌های متفاوتی دارند. برخی از آنها مربوط به دوره‌های سلجوقی- ایلخانی، برخی مربوط به پیش از عصر صفوی و برخی دیگر مربوط به دوره‌های صفوی- قاجاری هستند. در سال‌های اولیه‌ی دوره‌ی پهلوی نیز، بخش‌های جدیدی به آن اضافه گردیده است. معماری زیبا و مثال‌زدنی این بازار و حال و هوای قدیمی و دلنواز آن، همواره گردشگران بسیاری را مجذوب خود می‌سازد.
۲. خانه ملاصدرا ، مكانی برای سیر و سلوك عارفانه
خانه‌ی تاریخی ملاصدرا كه در انتهای بافت قدیمی روستای كهك، در جنوب استان قم واقع گردیده و در زمان صفویه ساخته شده، یكی از بهترین جاهای دیدنی قم است. این خانه متعلق به محمد بن ابراهیم یحیی شیرازی ملقب به صدرالمتالهین و معروف به ملاصدرا از مشهورترین و بزرگترین فلاسفه و حكمای اسلامی و ایرانی در سده‌ی یازدهم هجری قمری است. ملاصدرا پس از اتمام تحصیلات عرفانی و فلسفی خود به مدت ۱۵ سال در این مكان زندگی كرد.
در ساخت این بنا از مصالحی نظیر گل، خشت خام، تیرهای چوبی و گچ استفاده شده است. خانه‌ای زیبا با سقف گنبدی شكل كه دارای گچ‌بری‌های ساده است و نور از طریق شیشه‌های رنگی به داخل آن راه می‌یابد. فضایی دلنشین و قدیمی كه روح را به پرواز در می‌آورد.
آدرس خانه ملاصدرا قم : شهر قم، منتهی الیه غرب روستای كهك در محله چال حمام
۳. خانه یزدان پناه ، از موزه تا رستوران
خانه‌ی یزدان پناه از بناهای قدیمی و تاریخی شهر قم است كه قدمت آن حدود ۱۲۰ سال پیش، یعنی به اواخر دوره‌ی قاجار و اوایل دوره‌ی پهلوی می‌رسد و در محله‌های باغ پنبه‌ی قم واقع شده است. این بنا دارای ۱۰ اتاق بوده كه ۳ اتاقِ آن، در گذشته به همسایه‌ی مجاور واگذار گردیده است. برای ورود به بخش اندرونی خانه باید از راهروهای پر پیچ و خم به نام دالان عبور كرد.
اتاق‌های خانه نیز با ارتفاع‌های مختلف و میزان نورگیری متفاوت برای استفاده در فصل‌های مختلف ساخته شده است. این خانه‌ی قدیمی كه تا سال‌های اخیر نیز كاربری مسكونی داشته، مدتی به موزه‌ی صنایع دستی شهر قم تبدیل گردید و در حال حاضر نیز به بخش خصوصی واگذار و تبدیل به یك رستوران سنتی شده است. تجربه‌ی صرف غذا در این رستوران با بنای حقیقتاً تاریخی، تجربه‌ی جالبی خواهد بود كه قطعاً ارزش امتحان كردن را خواهد داشت.
شماره تماس: ۰۲۵۳۷۷۱۶۶۵۹
ساعت بازدید: ساعت ۱۲ ظهر تا ۴ بعد از ظهر و ۸ شب تا ۱۲ شب
آدرس خانه یزدان پناه قم : قم، خیابان ۱۹ دی (باجك)، كوچه ۱۱، خانه تاریخی یزدان پناه
۴. مسجد جامع قم ، میراثی از اعصار مختلف
مسجد جامع قم كه در خیابان آذر شهرِ قم و در نزدیكی دروازه ری قرار دارد؛ یكی دیگر از جاهای دیدنی قم است كه از نظر گردشگران جذابیت زیادی دارد. در منابع مختلف، نظرات متفاوتی در رابطه با بانیِ اولیه‌ی این مسجد وجود دارد اما آنچه موثق است آن است كه بخش‌هایی از بنا توسط فتحعلی‌شاه قاجار، ناصرالدین شاه قاجار و حسین خان نظام الدوله ساخته شده و با استناد به متون معتبر تاریخی، اسكلتِ گنبدخانه‌ی این بنا نیز در سال ۵۲۹ هجری قمری احداث گردیده است.
كاشی‌كاری‌های این مسجد نیز مربوط به زمان فتحعلی شاه (سال ۱۲۴۸ هجری قمری) است كه با گذشت زمان این كاشی‌ها شكسته شد و از بین رفت. در سال ۱۳۷۵ هجری قمری، مسجد به طور كامل بازسازی و با ازاره‌ی سنگی مزین گردید. یكی از بخش‌های جالبی كه در این مسجد وجود دارد، شاخص سنگی است كه یك خط مورب بر روی آن حكاكی شده و با نزدیك شدن آفتاب به وسط آن، زمان نماز ظهر را مشخص می‌كردند.
آدرس مسجد جامع قم : شهر قم، خیابان آذر، محله‌ی مسجد جامع و در نزدیكی دروازه ری
۵. مقبره های گنبد سبز ، بناهای چند ضلعی منتظم
مقبره های گنبد سبز در قسمت شرقی شهر قم و درون باغی به نام «باغ گنبد سبز» كه به دروازه كاشان شهرت دارد، واقع شده است. این مجموعه كه سه بنای تاریخی با گنبدهای بسیار زیبا دارد و چند تن از امرای خاندان صفوی در آن دفن شده‌اند، از دیگر جاهای دیدنی قم است. بر اساس كتیبه‌های به جا مانده، گنبد جنوبی، محل دفن خواجه اصیل‌الدین و دو تن دیگر از حاكمان دوران صفوی و مربوط به سال ۷۶۱ هجری قمری است.
گنبد مركزی نیز محل تدفین خواجه علی صفی و سه تن دیگر از فرمانروایان صفوی و مربوط به سال ۷۹۲ هجری قمری است و گنبد شمالی كه به دلیل تخریب كتیبه‌ی آن، صاحب مقبره نامعلوم است، متعلق به اواخر قرن هشتم و اوایل قرن نهم است. گنبدهای جنوبی و مركزی از بیرون به شكل استوانه‌ی منظمِ ۱۲ وجهی و از درون ۸ ضلعی می‌باشند، اما گنبد شمالی از بیرون و درون ۸ ضلعی است. معماری تحسین‌برانگیز و گچ‌بری‌های با شكوه و خاص این بناها چشم‌ها را خیره می‌كند.
آدرس مقبره های گنبد سبز : شهر قم، خیابان انقلاب، مجاورت گلزار شهدا و در محلی كه به دروازه‌ی كاشان معروف است
۶. حمام حاج عسگرخان ، حمامی زنده از زمان قاجار
حمام حاج عسگرخان در بافت قدیمی قم و قسمت شمالی راسته بازار واقع شده است و بر طبق كتیبه‌ای كه بر روی ورودی حمام نصب شده، ساخت آن به سال ۱۲۱۶ هجری قمری، یعنی اوایل دوران قاجار و همزمان با سلطنت فتحعلی شاه قاجار، برمی‌گردد. این مجموعه از سه بخش تشكیل شده كه دو بخش آن مربوط به حمام و یك بخش چاله حوض است. دارای دو گنبد بوده كه زیر گنبد اول رختكن و زیر گنبد دوم محل اصلی شستشو قرار دارد و چاله حوض تقریباً تخریب گردیده است. با تغییراتی كه در سیستم حرارتی و روشنایی این مجموعه ایجاد شده، این حمام همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهد و مردم محلی از آن استفاده می‌كنند.
آدرس حمام حاج عسگرخان : شهر قم، بلوار زائر، حرم حضرت معصومه (ع)
۷. كاروانسرای دیرگچین ، شاهكاری به جا مانده از زمان ساسانیان
كاروانسرای دیر گچین، در ۸۰ كیلومتری شهر قم و در مركز پارك ملی كویر واقع شده است. این بنا یكی از با اهمیت‌ترین جاهای دیدنی قم است. بر اساس متون تاریخی، ساخت آن مربوط به زمان حكومت اردشیر ساسانی بوده و بدین ترتیب قدمت آن به بیش از ۱۷۵۰ سال می‌رسد و از كاروانسراهای پر رونق آن زمان محسوب می‌شده است.
این بنا در دوران حكومت سلجوقیان و صفویان مرمت و بازسازی گردید و در زمان قاجار نیز بخش‌های جدیدی به آن اضافه شد. به دلیل استفاده از گچ به عنوان یكی از مصالح اصلی، این كاروانسرا به نام دیر گچین معروف شده است. این مجموعه در زمان‌های مختلف، نامهای متفاوتی نظیر گنبد اردشیر، رباط و دیرالجص داشته است و به دلیل وسعت، قدمت و اهمیت و امكانات فوق‌العاده‌اش به نام مادر كاروانسراهای ایران شناخته می‌شود. در بازدید از قم، دیدن این بنای بسیار قدیمی و زیبا را از دست ندهید.
ساعت بازدید: ۲۴ ساعته
آدرس كاروانسرای دیرگچین : ۸۰ كیلومتری شهر قم، مسیر قدیم جاده‌ی قم به ورامین یا ساوه به ورامین و گرمسار، مركز پارك ملی كویر
۸. كاروانسرای دلاك ، از جاهای دیدنی قم
كاروانسرای دلاك در ملك آباد كه یكی از روستاهای شهرستان قم است، در كنار پل دلاك قرار دارد. این كاروانسرای تاریخی در دوره‌ی صفوی بنا شده و مصالح اصلی به كار رفته در آن، آجر و سنگ است.
ورودی آن با آجر تزئین شده و دو ستون بزرگ در دو طرف آن به چشم می‌خورد. یك حیاط ۸ ضلعی دارد كه در اطراف آن ایوان‌های متعددی دیده می‌شود. متأسفانه به دلیل عدم رسیدگی سازمان میراث فرهنگی، بخش زیادی از این بنای با ارزشِ تاریخی تخریب شده است؛ اما هنوز هم ارزش دیدن دارد.
آدرس كاروانسرای دلاك : شهر قم، وستای ملك‌آباد
۹. روستا وشنوه قم ، ییلاق هزاران ساله
روستای وشنوه در ۶۶ كیلومتری جنوب شرقی شهر قم و در بخش كهك واقع شده است. این منطقه‌ی ییلاقیِ زیبا، بسیار كهن بوده و قدمت آن به هزاره‌ی چهارم و سوم قبل از میلاد می‌رسد. این روستا یكی از زیباترین جاهای دیدنی قم است كه با طبیعتی بكر و چشم‌نواز، گردشگران و طبیعت‌گردان زیادی را به خود جذب می‌كند.
معماری پلكانی روستای وشنوه، وجود خانه‌ها و اماكن تاریخی و مذهبی با قدمت طولانی و نیز وجود غار زیبا و شگفت‌انگیز وشنوه كه در كوهستان اردهال، در ۶ كیلومتری روستا واقع شده، از جاذبه‌های این منطقه محسوب می‌شود. شغل مردم این ناحیه زراعت و دامداری است. در دره‌های اطراف روستای وشنوه، درختان بسیار قدیمی گردو و بادام وجود دارد. رودخانه‌ی وشنوه نیز از وسط روستا می‌گذرد و منظره‌ی بسیار زیبایی به آن می‌بخشد. نخستین معدن مس ایران نیز در این روستای قدیمی قرار دارد.
ساعت بازدید: ۲۴ ساعته
هزینه بازدید: رایگان
آدرس روستای وشنوه قم : فاصله ۶۰ كیلومتری از قم
۱۰. دره قاهان ، فضایی سرسبز و زیبا در دل كوه
دره‌ی قاهان، دره‌ای به طول ۳۰ كیلومتر، كه در مرز استان قم و استان مركزی و ۳۵ كیلومتری جاده‌ی ساوه – سلفچگان قرار گرفته است؛ از جمله جاذبه‌های مهم گردشگری قم به شمار می‌رود.
این دره شامل روستاهای متعددی با نامهای بنابر، نویس، انجیله، آقلك، جمزقان، كاسوا و قاهان است و روستاهای پایین‌ترِ دره یعنی كاسوا، نویس و انجیله فضای كوهستانی‌تری دارند. این منطقه دارای قنات های زیادی است كه آب منطقه از طریق آنها تأمین می‌شود. رفتن به این دره‌ی بكر و زیبا كه هر فصلِ آن زیبایی‌های منحصر به فردی دارد و بازدید از روستاهای بی‌نظیر آن را به دوستداران طبیعت پیشنهاد می‌كنیم.
ساعت بازدید: ۲۴ ساعته
هزینه بازدید: رایگان
آدرس دره قاهان قم : شهر قم، ۳۵ كیلومتری جاده ساوه_سلفچگان
۱۱. حرم حضرت معصومه (ع) یكی از مهم ترین جاهای دیدنی قم
حرم مطهره حضرت معصومه ع یكی از مهم‌ترین جاهای دیدنی قم به شمار می‌آید. در حقیقت بیشتر مسافران به قصد زیارت این حضرت، عازم قم می‌شوند. حتی بسیاری از عاشقان اهل بیت، حین عبور از شهر قم، توقفی كوتاه می‌كنند و به زیارت می‌روند تا بتوانند كمی غبار از جان خسته خود پاك كنند. همانطور كه می‌دانید، حضرت معصومه (ع)، خواهر امام رضا (ع) هستند و به همین خاطر، بسیاری از زائرین به قصد شفاعت، راهی حرم حضرت معصومه (ع) می‌شوند. فضای این حرم بسیار ساده اما دیدنی و عاشقانه است. بهتر است توجه داشته باشید كه در ایام مهم مذهبی مثل شهادت یا ولادت امام رضا (ع)، ولادت حضرت معصومه یا نماز عید فطر، سیلی از عاشقان به صحن مقدس حرم حضرت معصومه (ع) هجوم می‌آورند.
شماره تماس: ۰۲۵۳۷۱۷۵۳۰۵
ساعت بازدید: ۲۴ ساعته
هزینه بازدید: رایگان
آدرس حرم حضرت معصومه (ع) : شهر قم، بلوار زائر، حرم حضرت معصومه (ع)
۱۲. مسجد جمكران
مسجد جمكران را می‌توان یكی از نماد‌های مهم شهر قم دانست. بنا بر روایات، این مسجد به دستور مستقیم آقا امام زمان ساخته شده است. به همین خاطر در میان شیعیان از اهمیت بسیار والایی برخوردار هست. بر اساس اسناد دینی، امام زمان (عج) در روزهای سه شنبه هر هفته داخل همین مسجد به نماز می‌ایستند و كسانی كه با خلوص نیت به اینجا آمده باشند، می‌توانند این حضرت را زیارت كنند. همچنین در نزدیكی این مسجد، چاه آبی وجود دارد كه بنا بر روایات، اگر نامهای در این چاه بیاندازید، امام زمان آن نامه را می‌خوانند.
ساعت بازدید: ۲۴ ساعته
هزینه بازدید: رایگان
آدرس مسجد مقدس جمكران : قم ، خیابان امام حسن عسگری ، مسجد مقدس جمكران
شماره تماس: ۰۲۵۳۷۲۵۵۰۰۰
۱۳. قلعه قلمرود
بسیاری از افراد تصور می‌كنند كه بازدید از قم تنها محدود به دیدن جاهای زیارتی می‌شود، اما اصلا اینطور نیست. جالب است بدانید در نزدیكی شهر قم، روستایی قدیمی با نام قمرود وجود دارد. در این روستا، یك قلعه باستانی قرار گرفته است كه قدمت آن به دوره اشكانیان باز می‌گردد. متاسفانه آثار زیادی از این بنا باقی نمانده، اما دیدن آن خالی از لطف نیست. پس اگر به دیدن آثار باستانی علاقه‌مند هستید، حتما به قلعه قمرود كه یكی از جاهای دیدنی قم محسوب می‌شود، سری بزنید.
ساعت بازدید: ۲۴ ساعته
هزینه بازدید: رایگان
آدرس قلعه قمرود : استان قم، روستای قمرود، قلعه قمرود
۱۴. كوه خضر نبی
كوه خضر نبی یكی از جاهای دیدنی قم است كه بازدید از آن هم سیاحت و هم زیارت خواهد بود. جالب است بدانید كه ارتفاع كوه خضر نبی به حدود هزار متر می‌رسد و مستندات تاریخی و مذهبی اینطور حكایت می‌كنند كه در روزگاران قدیم، حضرت خضر نبی در دل این كوه به عبادت با خدا مشغول بوده است. به همین خاطر در بالای این كوه، مسجدی زیبا بنا شده و بسیاری برای عبادت و نزدیكی با خدا، این مسجد را انتخاب می‌كنند. برای دسترسی به مسجد بالای كوه خضر نبی، باید با پای پیاده عازم شوید و لحظه به لحظه آرامش و نزدیكی به خدا را احساس كنید. پس اگر كمی در راه رفتن دچار مشكل هستید، بهتر است این مسجد را تنها از دور زیارت كنید، زیرا مسیر دسترسی به آن، شیبی تند و كوهستانی دارد.
ساعت بازدید: ۲۴ ساعته
هزینه بازدید: رایگان
آدرس كوه خضر نبی : شش كیلومتری جنوب قم، نزدیك شهرك ایثار
۱۵. مدرسه فیضیه
مدرسه فیضیه ، نه تنها در قم بلكه در تمام ایران شهرت دارد. این مدرسه همان جایی است كه امام خمینی در سال ۱۳۴۲ سخنرانی معروف خود را در آن انجام داد و آتش خشم مردم را بر علیه حكومت پهلوی شعله ور كرد. ساختمان این مدرسه دارای قدمت زیادی است و ساخت آن به دوران صفویه باز می‌گردد. این مدرسه كه در نزدیكی حرم حضرت معصومه (ع) واقع شده، پیش از احداث حوزه علمیه قم به مدت ۴۰ سال، یكی از مهم‌ترین مراكز تدریسی برای روحانیون كشورمان بوده است و هنوز هم بسیاری از روحانیون در آن تعلیم می‌بینند و از كتابخانه بزرگ و مستند آن استفاده می‌كنند. به همین خاطر مدرسه فیضیه را می‌توان جزء مهم‌ترین جاهای دیدنی قم دانست.
ساعت بازدید: ۲۴ ساعته
هزینه بازدید: رایگان
آدرس مدرسه فیضیه : قم، بلوار زائر، جنب حرم حضرت معصومه (ع)
شماره تماس: ۰۲۵۳۷۷۴۰۹۷۱
۱۶. دریاچه حوض سلطان یكی از شگفت انگیزترین جاهای دیدنی قم
دریاچه حوض سلطان یا همان دریاچه نمك یكی از زیباترین جاهای دیدنی قم است. این دریاچه در دل كویر به وجود آمده و رودهای متعددی نیز به آن می‌ریزند. اكثر رودها از شوره زار‌های مختلف عبور می‌كنند و به همین خاطر این دریاچه، تبدیل به یك دریاچه نمك شده است. دریاچه نمك حوض سلطان كه در شمال شهر قم قرار دارد، یكی از زیباترین مناظر كویر محسوب می‌شود. شما می‌توانید در قسمت‌های كم عمق آن به راحتی قدم بردارید و اثر نمك را روی كفش خود ببینید. غلظت نمك باعث شده تا در نزدیكی دریاچه، اشكال پنج ضلعی زیبایی از جنس نمك ایجاد شوند و توجه بسیاری از گردشگران را به خود جلب كنند. اما باید بدانید كه هرچه به سمت مركز دریاچه پیش بروید، سطح زیر آن گلی خواهد شد و ممكن است پای شما به راحتی در آن گیر كند. پس احتیاط كنید و اصلا تا میانه دریاچه جلو نروید.
ساعت بازدید: ۲۴ ساعته
هزینه بازدید: رایگان
آدرس دریاچه حوض سلطان : ۹۰ كیلومتری اتوبان تهران قم
۱۷. حمام عشقعلی یكی از مظلوم‌ترین جاهای دیدنی قم
حمام عشقعلی یكی از مظلوم‌ترین جاهای دیدنی قم است كه به خاطر كم لطفی مسئولین حفاظت از آثار تاریخی، امروزه تبدیل به یك مخروبه شده است. در گذشته این حمام یكی از بزرگترین حمام‌های تمام قم محسوب می‌شد و دارای دو بخش كاملا مجزای زنانه و مردانه بود. بد نیست بدانید قدمت حمام عشقعلی به دوران قاجار باز می‌گردد و روزگاری كاشی‌های لاجوردی زینت بخش دیوارهای این حمام قدیمی بوده‌اند. دیدن این حمام شاید غمی از بی‌كسی را در دل آدم زنده كند، اما واقعا ارزش بازدید را دارد.
ساعت بازدید: ۲۴ ساعته
هزینه بازدید: رایگان
آدرس حمام عشقعلی : قم، خیابان انقلاب، كوچه عشقعلی
۱۸. قبرستان شیخان قم
شاید با شنیدن نام قبرستان كمی احساس ترس كنید و تصویری ترسناك از گورستان‌های قدیمی در ذهنتان تداعی شود. اما قبرستان شیخان قم بیشتر شبیه به یك زیارتگاه بزرگ و زیبا است كه بسیاری از مسافران و یا حتی ساكنین قم، برای زیارت و شفاعت به آن مراجعه می‌كنند. گفتنی است كه قبرستان شیخان قم، دومین قبرستان بزرگ جهان اسلام محسوب می‌شود و به همین خاطر ممكن است حتی شیعیانی را از سایر كشورهای اسلامی در محوطه آن مشاهده كنید. پس حتما در سفر به قم، باید به قبرستان شیخان قم نیز سری بزنید. همچنین بد نیست بدانید كه علاوه بر عالمان بزرگی كه در این قبرستان به خاك سپرده شده‌اند، آرامگاه دكتر قریب، پزشك معروف كودكان نیز در اینجا قرار دارد.
ساعت بازدید: ۶ صبح تا ۶ عصر
هزینه بازدید: رایگان
آدرس قبرستان شیخان قم : قم، بلوار زائر، خیابان شهید طالقانی
۱۹. پارك ملی كویر
پارك ملی كویر را می‌توان یكی از اولین و بزرگترین مناطق حفاظت شده ایران دانست. این منطقه شاید در نگاه اول تنها شن، ماسه و كویر باشد. اما باید بدانید كه گونه‌های خاص جانوری مثل پلنگ، كاراكال، آهو صحرایی، روباه شنی و غیره در این منطقه زندگی می‌كنند. برخی از این گونه‌ها همانند پلنگ ایرانی در حال انقراض هستند و باید به شدت از آنها محافظت شود. اگر اهل كویرگردی باشید، این پارك ملی می‌تواند یكی از زیباترین خاطرات را در سفرتان به قم برای شما رقم بزند. البته باید بدانید كه بخش اعظم این پارك ملی در گرمسار و استان سمنان قرار گرفته و قسمت كوچكی از آن متعلق به قم است.
ساعت بازدید: ۲۴ ساعته
هزینه بازدید: رایگان
آدرس پارك ملی كویر ایران : جاده قم به قمرود، پارك ملی كویر ایران
۲۰. خانه تاریخی زند در قم یكی از زیباترین جاهای دیدنی قم
خانه تاریخی زند یكی از زیباترین جاهای دیدنی قم محسوب می‌شود كه در گذشته خانه شخصی حاج علی خان زند بوده است. قدمت این خانه تاریخی به دوران قاجار باز می‌گردد. تقریبا همه ما ایرانیان، عاشق معماری دوره قاجار هستیم. پنجره‌های رنگی، درب‌ها و پنجره‌های اوروسی زیبا و حوضی لاجوردی كه با فواره‌ای زیبا هوا را خنك می‌كند. خانه‌های دوران قاجار بزرگ، زیبا و دلباز هستند و با حضور در این خانه‌ها، احساس آرامش می‌كنید. انگار به خانه قدیمی مادربزرگ خود رفته‌اید. همه چیز همانطور آرام و زیبا است. همچنین باید بدانید كه موزه مردم شناسی شهر قم نیز در همین خانه قرار دارد.
ساعت بازدید: ۸ صبح تا ۱۶ عصر
هزینه بازدید: سه هزار تومان
آدرس خانه تاریخی زند: قم، محله گذر قلعه، موزه مردم شناسی و خانه تاریخی زند
۲۱.گنبد نمكی قم
همه ما قم را به شوره زار‌های وسیع، دریاچه نمك و آب شور آن می‌شناسیم. به همین خاطر انتظار می‌رود كه مناظر طبیعی آن نیز با نمك تزئین شده باشند. یكی از جاهای دیدنی قم، گنبد نمكی است كه در ۲۰ كیلومتری غرب این شهر قرار گرفته و ضمنا این گنبد، تنها گنبد نمكی متقارن ایران به شمار می‌آید. بلورهای نمك در این منطقه به شكل كنگره‌های منظم در آمده‌اند و در تركیب با رنگ قرمز خاك رس، منظره‌ای وصف ناپذیر را خلق كرده‌اند كه اصلا نباید تماشای آن را از دست دهید. همچنین حضور در این منطقه و حتی تنفس هوای آن، باعث ضد عفونی كردن كامل بدن شما خواهد شد.
ساعت بازدید: ۲۴ ساعته
هزینه بازدید: رایگان
آدرس گنبد نمكی قم : ۲۰ كیلومتری جاده قم، جعفریه
۲۲. منطقه ییلاقی كهك
منطقه ییلاقی كهك یكی از شگفت‌انگیز‌ترین جاهای دیدنی قم است. شاید كمتر كسی باور كند كه یك آبادی كوهستانی، خوش آب و هوا و سرسبز در دل كویری به این خشكی وجود داشته باشد. با دیدن این منطقه ییلاقی، به قدرت مادر طبیعت پی می‌برید كه چطور در دل خشكی بی آب و علف، چنین طبیعت و منظره زیبایی را رقم زده است. جوی‌های سنگی خزه بسته و پر از آب خنك كوهستانی، باغات پر بار، دشت‌های سرسبز و نسیم خنكی كه صورت شما را نوازش می‌دهد. این منطقه هنوز خیلی شناخته شده نیست و به همین خاطر كمتر كسی از آن بازدید می‌كند و برای یك سفر خاطره انگیز گزینه بسیار مناسبی خواهد بود. شما می‌توانید در این روستا حتی غار نوردی كنید و یك تجربه بسیار ماندگار را تا آخر عمر با خود به یادگار داشته باشید.
ساعت بازدید: ۲۴ ساعته
هزینه بازدید: رایگان
آدرس منطقه ییلاقی كهك: قم، شهر كهك، منطقه ییلاقی كهك
۲۳. تالاب بهشت معصومه
در سه كیلومتری شمال شهر قم، از به هم پیوستن چندین و چند چشمه مختلف، تالاب بسیار زیبایی به وجود آمده كه اصلا انتظار دیدن آن را در دل بیابان ندارید. شهر قم در دل كویر قرار دارد و یكی از خشك‌ترین مناطق ایران محسوب می‌شود. اما با دیدن تالاب بهشت معصومه، نظرتان به كلی تغییر خواهد كرد! این تالاب زیبا كه حدود پنج هكتار وسعت دارد، اكوسیستم منطقه را به صورت كامل تغییر داده است.
گونه‌های خاص جاندران از انواع پرندگان گرفته تا گونه‌های متنوعی از پستانداران، همگی در بین نیزارهای زیبای این تالاب مشغول زندگی هستند. به همین خاطر اگر به دنبال بازدید از مناطق خاص و جاهای دیدنی قم هستید، حتما باید با یك دوربین دو چشمی سری به این منطقه بزنید. در این تالاب شما می‌توانید شاهد حضور پرندگان بسیار كمیاب و زیبا باشید. البته به هیچ وجه آرامش حیوانات ساكن این زیست‌بوم را بر هم نزنید. زیرا این حیوانات با كوچكترین احساس خطر، زیستگاه خود را عوض می‌كنند و از این منطقه كوچ خواهند كرد.
ساعت بازدید: ۲۴ ساعته
هزینه بازدید: رایگان
آدرس تالاب بهشت معصومه: قم، سه كیلومتری اتوبان قم – تهران
۲۴. كوه دو برادران قم
كوه دو برادران جزو جاهای دیدنی قم محسوب می‌شود. این كوه در پشت مسجد جمكران و نزدیكی كوه خضر نبی قرار دارد. پس اگر از كوه خضر نبی دیدن كردید، بهتر است یك تیر و دو نشان بزنید و از كوه دو برادران نیز دیدن كنید. این كوه در واقع از دو كوه یك شكل و هم ارتفاع تشكیل شده كه به یكدیگر متصل هستند. به همین خاطر آن را با نام كوه دو برادران می‌شناسند. البته برخی دیگر آن را به نام كوه نیایش نیز خطاب می‌كنند. این كوه ارتفاع كمی دارد؛ اما داری صخره‌ها و همچنین پرتگاه‌های بسیار خطرناك است. قرارگیری این كوه در پس‌زمینه مسجد جمكران، منظره خاصی به این مسجد بخشیده است. همین كادر زیبا، سوژه تصویربرداری عكاسان به حساب می‌آید.
ساعت بازدید: ۲۴ساعته
هزینه بازدید: رایگان
آدرس: قم، شرق شهر، پشت مسجد جمكران، نزدیكی كوه خضر نبی
۲۵. كاروانسرای حوض سلطان
در استان و شهرستان قم، می‌توانیم شاهد كاروانسراهای مختلفی باشیم. این مسئله دلایل مختلفی دارد. در وهله اول اینكه مسافران بسیاری از این منطقه عبور می‌كردند. در وهله دوم اینكه منطقه قم یك منطقه كویری و بسیار گرم است. در نتیجه هم احشام به سرعت خسته می‌شدند و هم مسافران به آب و غذا نیاز پیدا می‌كردند. از‌این‌رو در هر منطقه كوچك و بزرگ قم می‌توانیم شاهد یك كاروانسرای تاریخی باشیم. كاروانسرای حوض سلطان یكی از مهم‌ترین كاروانسراها و جاهای دیدنی قم به حساب می‌آید. این كاروانسرا به سبك خانه‌های یزد و كاشان ساخته شده است و در معماری كاروانسرا چنین سبكی رایج نبود. به همین خاطر از نظر معماری و طراحی ظاهری، این كاروانسرا اهمیت بسیاری دارد و حتماً باید از آن دیدن كنید.
ساعت بازدید: ۲۴ساعته
هزینه بازدید: رایگان
آدرس: استان قم، شهرستان قم، بخش مركزی، بیرون روستای چشمه‌شور
۲۶. كاروانسرای پاسنگان
با وجود مطالبی كه در همین تیتر قبلی به آن اشاره كردیم، تعجبی نیست كه جاذبه بعدی نیز یك كاروانسرا باشد. كاروانسرای پاسنگان نیز جزو زیباترین كاروانسراهای قدیمی و جاهای دیدنی قم به حساب می‌آید. این كاروانسرای بزرگ در ۲۰ كیلومتری قم قرار دارد. زمانی كه از كنار آن عبور می‌كند، عظمت آن توجه شما را به خود جلب خواهد كرد. این كاروانسرا ۵۰ متر در ۵۰ متر ابعاد دارد و در نتیجه دارای ۲،۵۰۰مترمربع وسعت است. قدمت این كاروانسرا به دوران صفویه باز می‌گردد. البته جالب است بدانید كه حتی تا دوران قاجار نیز از این كاروانسرا استفاده می‌كردند. كاروانسرای پاسنگان یكی از جاهای دیدنی و تاریخی مهم قم است و نام آن در فهرست آثار ملی ایران نیز قرار دارد.
ساعت بازدید: ۲۴ساعته
هزینه بازدید: رایگان
آدرس: استان قم، قم، كیلومتر ۲۰ جاده قدیم قم-كاشان، زنبورك
۲۷. كاروانسرای منظریه
جاذبه بعدی كه می‌خواهیم درباره آن صحبت كنیم، باز هم یك كاروانسرای قدیمی است. البته قدمت این كاروانسرا به دوران قاجار باز می‌گردد. بر اساس سفرنامه‌های مختلف و اسناد تاریخی متعدد، این كاروانسرا در دوران خود از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. جالب اینجاست كه كاروانسرای منظریه در حدفاصل بین كویر و دریاچه نمك قرار دارد. همین مسئله اهمیت آن را دو چندان می‌كند. این سازه در بخش ابتدایی جاده ساوه و نزدیك پلی قدیمی قرار دارد. بد نیست بدانید این كاروانسرا جزو كاروانسراهای چهار ایوانی به حساب می‌آید. در این كاروانسرا مجموعاً ۶۰ اتاقك و حجره قرار دارد و جزو كاروانسراهای بزرگ آن دوران به شمار می‌آمده. در ساخت این بنا از لاشه سنگ، ملات گچ و كاشی استفاده كرده‌اند. این كاروانسرا از نظر تاریخی اهمیت بسیاری دارد و نام آن در فهرست آثار ملی ایران نیز به چشم می‌خورد.
ساعت بازدید: ۲۴ساعته
هزینه بازدید: رایگان
آدرس: استان قم، شهرستان قم، بخش مركزی، داخل پادگان منظریه
۲۸. محوطه باستانی قلی درویش
همان طور كه اشاره كردیم، قم یكی از مناطق قدیمی ایران به حساب می‌آید. بد نیست بدانید بر اساس تحقیقات انجام‌شده، از نظر زمین‌شناسی نیز قم جزو قدیم‌ترین مناطق روی كره زمین به حساب می‌آید! پس یعنی قم حتی حضور دایناسورها را نیز به خود دیده است! محوطه باستانی قلی درویش یكی دیگر از جاهای دیدنی قم محسوب می‌شود. كه در ورودی جمكران قرار دارد. بر اساس تحقیقات انجام شده، قدمت این تپه به هزاره دوم پیش از میلاد مسیح باز می‌گردد. محوطه باستانی قلی درویش حدود ۱۰هكتار وسعت دارد و آثار بسیاری را از آن كفش كرده‌اند. این محوطه باستانی اهمیت بسیاری دارد و نام آن در فهرست آثار ملی ایران نیز به چشم می‌خورد.
ساعت بازدید: ۲۴ساعته
هزینه بازدید: رایگان
آدرس: استان قم، قم، كیلومتر یك جاده قم كاشان، ورودی جمكران، مجاور بنایی منسوب به امامزاده جعفر
۲۹. غار وشنوه
درست در ۶۰كیلومتری قم، در بخش كهم و نزدیكی روستای وشنوه، می‌توانید شاهد یكی از عجیب‌ترین جاهای دیدنی قم باشید. غار وشنوه یكی از زیباترین جاهای دیدنی قم محسوب می‌شود. این غار در نزدیكی روستای وشنوه واقع شده است و در دل كوهستان اردهال و بخش جنوبی روستا قرار دارد. كوهستان اردهال به‌جز غار وشنوه،۳ غار دیگر هم دارد. جالب است بدانید كه غار وشنوه دارای منابع غنی از آب است. آب از طریق شیارهای باریكی كه در كوهستان قرار دارد جمع می‌شود و به‌صورت چشمه خارج می‌شود. آب‌وهوای غار وشنوه از سایر مناطق اطراف قم سردتر است. به همین خاطر تابستان و بهار بهترین زمان بازدید از این غار محسوب می‌شود. اگر می‌خواهید تا از گرمای تابستان قم دوری كنید، می‌توانید بهار را برای سفر خود انتخاب نمایید.
قدمت غار وشنوه به هزاران سال پیش باز می‌گردد. جالب است بدانید كه غار وشنوه سكونتگاهی برای گونه‌های اولیه انسان بوده است. طی كاوش‌های باستان‌شناسی، آثاری متعلق به ۳هزار تا ۳هزار و ۲۰۰ سال پیش از این منطقه پیدا كرده‌اند. پس می‌توان گفت كه در گذشته دور، مردم از این غار برای زندگی استفاده می‌كردند. خود غار وشنوه از نظر زمین‌شناسی، میلیون‌ها سال قدمت دارد. دسترسی به این غار دشوار است و از مسیرهایی با شیب تند عبور می‌كند. در نهایت باید برای بازدید از غار، تجهیزات و مهارت كافی داشته باشید. همچنین بهتر است به‌صورت گروهی از این غار بازدید كنید تا دچار مشكل نشوید.
آدرس: استان قم، ۶۰ كیلومتری قم، بخش كهك، روستای وشنوه
ساعت بازدید: ۲۴ساعته
هزینه بازدید: رایگان
۳۰. موزه آستانه مقدس حضرت معصومه (س)
موزه آستانه مقدس حضرت معصومه (س) یكی دیگر از جاهای دیدنی قم است كه حتماً باید از آن دیدن كنید. حتماً همه ما در سفر به قم، از آستانه مقدس حضرت معصومه دیدن می‌كنیم. حال اینبار بهتر است بعد زیارت، سری به موزه آستانه مقدس حضرت معصومه (س) بزنید. این موزه یكی از مهم‌ترین موزه‌های ایران محسوب می‌شود. این موزه درست در آستانه مقدس حضرت معصومه (س) قرار دارد. موزه آستانه مقدس حضرت معصومه (س) حاوی آثاری بسیار ارزشمند از دوران پس از اسلام است. در این موزه می‌توانید شاهد قرآن‌ها و كتاب‌های خطی دیگر باشید.
موزه آستانه مقدس حضرت معصومه (س) یكی از مهم‌ترین موزه‌های اسلامی در تمام ایران به حساب می‌آید. این موزه در سال ۱۳۱۴ شمسی در فضای داخلی حرم و در محل مسجد شهید مطهری به بهره‌برداری رسید. در دهه ۶۰ به دلایلی این مجموعه تعطیل شد. در حال حاضر دوباره این مجموعه را بازگشایی كرده‌اند و امكان بازدید از آن وجود دارد. البته ساختمان آن را نیز جا به جا كرده‌اند. این موزه در فضایی به مساحت ۵۰۰ مترمربع قرار دارد. در موزه آستانه مقدس حضرت معصومه (س) می‌توانید شاهد آثار بسیار ارزشمند و قدیمی باشید كه برخی از آنها اهمیت تاریخی بسیاری دارند.
آدرس: استان قم، ۶۰ كیلومتری قم، بخش كهك، روستای وشنوه
ساعت بازدید: ۹ صبح الی ۱۹
هزینه بازدید: رایگان
۳۱. غار كهك
در بخش‌های قبلی درباره منطقه خوش آب‌وهوا و ییلاقی كهك با هم صحبت كردیم. كهك نام یك منطقه كوهستانی و ییلاقی است. پس می‌توانید انتظار تماشای مناظر كوهستانی مختلف و البته غارهای بكر را از كهك داشته باشید. غار كهك یكی از خاص‌ترین جاهای دیدنی قم محسوب می‌شود. افرادی كه به غارنوردی علاقه‌مند هستند، همیشه به‌دنبال غارهای جدیدی می‌گردند تا آنها را كشف كنند و از تماشای آنها لذت ببرند. غار كهك برای كسانی كه به‌دنبال غارهای بكر هستند، بهترین گزینه محسوب می‌شود.
فقط به تصویر بالا نگاه كنید. حتی با تماشای این تصویر احساس می‌كنید كه چقدر راز و رمز در این غار وجود دارد. دهانه این غار در ارتفاع ۱۹۵۰ متری از سطح دریا قرار دارد. ورودی آن به شكل دایره‌ای به قطر ۷۰ سانتی‌متر است. برای ورود به غار، باید ۸ متر پایین بروید. به همین خاطر در ابتدای مسیر باید از طنا استفاده كنید. این غار فضایی بسیار عجیب و مرموز دارد. همچنین دسترسی به آن بسیار دشوار است. هنوز هم بخش‌هایی از آن را به‌صورت كامل كشف نكرده‌اند. تابستان و بهار بهترین زمان بازدید از این غار محسوب می‌شود. فقط در نظر داشته باشید كه برای بازدید از این غار، باید مهارت، تجربه و تجهیزات تخصصی داشته باشید. همچنین باید آمادگی جسمانی شما در حد قابل قبولی باشد. در غیر این صورت دچار مشكل می‌شوید. در ضمن به‌صورت گروهی از این غار دیدن كنید تا مشكلی برای شما به وجود نیاید.
آدرس: استان قم، كهك
ساعت بازدید: ۲۴ساعته
هزینه بازدید: رایگان
۳۲. رودخانه قمرود
همه ما قم را به كویرهای بزرگ و شوره‌زار می‌شناسیم و انتظار دیدن رودخانه را در بین جاهای دیدنی قم نداریم. این در حالی است كه رودخانه قمرود یكی از جاهای دیدنی قم محسوب می‌شود. البته نباید انتظار رودخانه‌ای بزرگ و خروشان را داشته باشید. رودخانه قمرود از كوه‌های اطراف خمین، الیگودر و خوانسار سرچشمه می‌گیرد. در نهایت به سمت جنوب شرق و استان مركزی حركت می‌كند. در مسیر خود از استان قم نیز عبور خواهد كرد.
این رودخانه در حوضه آبریز دریاچه قم واقع شده است. در نهایت به رودخانه قره‌چای می‌ریزد. این رودخانه ۲۹۰ كیلومتر وسعت دارد. بخشی كه از قم عبور می‌كند نسبتاً كم آب است؛ اما همین هم باعث به‌وجود‌آمدن یك اكوسیستم خاص می‌شود. به همین خاطر در نزدیكی رودخانه قمرود می‌توانید شاهد حضور پرندگان مختلف باشید.
آدرس: استان قم، شهر قم
ساعت بازدید: ۲۴ساعته
هزینه بازدید: رایگان
۳۳. دشت مسیله
دشت مسیله از جمله خاص‌ترین جاهای دیدنی قم است. چنین مناظری را فقط در استان قم می‌توانید مشاهده كنید. اگر به هنر عكاسی علاقه‌مند هستید، بازدید از دشت مسیله برای شما بهترین گزینه محسوب می‌شود. دشت مسیله یك سوژه بسیار عالی برای عكاسی است. دشت مسیله حدود ۱۰هزار هكتار وسعت دارد. به تصویر بالا نگاه كنید. آیا باورتان می‌شود كه تا ۵۰ سال پیش، دشت مسیله یكی از مناطق بسیار عالی برای كشاورزی بوده است؟ اشكال منظمی كه روی زمین شكل گرفته‌اند، دشت مسیله را به یك جاذبه طبیعی بسیار خاص و تماشایی تبدیل می‌كنند. زمستان بهترین زمان بازدید از دشت مسیله محسوب می‌شود.
آدرس: استان قم، شهر قم
ساعت بازدید: ۲۴ساعته
هزینه بازدید: رایگان
پل امامزاده عبدالله
پل امامزاده عبدالله یكی دیگر از جاهای دیدنی قم است. این پل را با نام پل سپه نیز می‌شناسند. قدمت پل امامزاده عبدالله به دوران قاجار باز می‌گردد و در شهرستان قم بخش كمك و روستای قلعه چم قرار دارد. در كنار این پل یك كتیبه سنگی ارزشمند به چشم می‌خورد. تاریخ ساخت و بانی ساخت آن از طریق كتیبه مشخص می‌شود. در بخش شمال‌غربی پل نیز یك دیواره سنگی به طول ۱۳.۷ متر و عرض ۱.۶ متر برای استحكام بخشی آن دیده می‌شود. این پل یكی از آثار ملی ایران به شمار می‌آید. در نزدیكی آن نیز مناطق طبیعی بكر بسیاری وجود دارد. پس می‌توانید یك تیر و چند نشان بزنید. البته توجه داشته باشید كه امكانات رفاهی، اقامتی و خدماتی چندانی در روستای قلعه چم وجود ندارد. پس بهتر است هر آنچه نیاز دارید را همراه خود بیاورید.
آدرس: قم، روستای قلعه چم
ساعت بازدید: ۲۴ ساعته
هزینه بازدید: رایگان