آذربایجان شرقی، یكی از جذاب‌ترین استان‌های نیمه شمال غرب ایران است. تاریخ غنی و مردم مهمان‌نواز، با ویژگی‌‌های فرهنگی خاص این دیار، بر جذابیت‌های این استان زیبا افزوده است. اگر قصد سر زدن به استان آذربایجان شرقی دارید، باید لیست بلندبالایی از مراكز دیدنی تهیه كنید. در این مقاله قصد داریم با جذاب ترین جاهای دیدنی آذربایجان شرقی آشنا شویم.
روستای كندوان
روستای كندوان را در صدر لیست جاهای دیدنی آذربایجان شرقی قرار دارد كه نباید دیدن آنها را از دست بدهید، بنویسد. به‌قطع دیدنی‌ترین نقطه استان آذربایجان روستای صخره‌ای كندوان است. این استان كه در نزدیكی اسكو واقع شده است، شهرتی جهانی دارد. معماری متفاوت خانه‌هایی كه در دل صخره‌ها كنده شده‌اند و سبك زندگی خاص مردمان ساكن این روستا، باعث شده است تا كندوان سالانه میزبان هزاران گردشگر باشد.
روستای كندوان دو خواهر دوقلو در تركیه و ایالات متحده دارد. اما تنها روستای صخره‌ای مسكونی جهان به‌حساب می‌آید. بهترین زمان برای بازدید از كندوان، اواسط بهار تا اواخر تابستان است.
ائل گلی
ائل گلی، یا پارك شاه گلی، از معروف‌ترین و مهمترین مراكز تفریحی شهرستان تبریز است. قدمت این مجموعه تفریحی كه ارزش تاریخی و گردشگری بالایی دارد، به دوره آق قویولونها می‌رسد.
دریاچه ائل‌گلی، در ابتدا برای تامین آب مورد نیاز شهرستان تبریز احداث شد. به مرور در كنار این دریاچه بنای ائل گلی احداث شد و این مجموعه توسعه یافت. امروزه، هتل‌های متعدد، مراكز فروش زنجیره‌ای و پارك بازی كودكان در مجموعه ائل گلی وجود دارد كه باعث شده‌اند مجموعه ائل‌گلی به یكی از جذاب‌ترین دیدنی‌های تبریز تبدیل شود. توصیه می‌كنم حتما در سفر به آذربایجان از این مجموعه زیبا دیدن كنید.
جنگل‌های ارسباران
اگر عاشق طبیعت و طبیعت‌گردی هستید و هركجا كه باشید دنبال جنگل و سرسبزی هستید، حتما باید از جنگل‌های بی‌نظیر ارسباران آذربایجان شرقی دیدن كنید. جنگل‌های ارسباران از معدود بازماندگان جنگل های هیركانی است.
از جنگل‌های ارسباران به‌عنوان موزه حیات وحش ایران هم یاد می‌شود. گونه‌های متنوع و كم‌یابی از حیوانات در این منطقه از آذربایجان شرقی زندگی می‌كنند. خرس قهوه‌ای، سیاه‌گوش، مرال، غزال، مار افعی، گراز و پلنگ از معروف‌ترین گونه‌های حیوانی است كه ارسباران میزبان حیات آنها است.
جنگل‌های ارسباران در تابستان بسیار خنك است و هوای دلچسبی دارد. بهترین زمان بازدید از این پوشش طبیعی استان آذربایجان شرقی تابستان است. پس اگر دوست دارید از گرما فرار كنید و به گوشه دنجی از ایران پناه ببرید، جنگل ارسباران بهترین گزینه به‌حساب می‌آید.
كاخ شهرداری تبریز
یكی از زیباترین عمارت‌های شهرستان تبریز و جالب‌ترین جاهای دیدنی آذربایجان شرقی، كاخ شهرداری است. این عمارت زیبا كه درواقع مركز انجام امور مربوط به شهرداری تبریز است، درست در مركز این شهر واقع شده است. در كنار برج ساعتی كه برای مردم تبریز جزو خاطره‌انگیزترین بناهای شهر است. كاخ شهرداری تبریز كه حدودا ۸۰سال عمر دارد، از همان ابتدا با كاربری شهرداری یا همان بلدیه ساخته شد. این عمارت با گذشت همه این سالها، هنوز كاربری خودش را حفظ كرده است و همچنان به‌عنوان شهرداری شناخته می‌شود.
البته قدمت این عمارت، آن را تبدیل به موزه‌ای شهری ساخته است. علاقه‌مندان به تاریخ تبریز می‌توانند به‌سادگی از این عمارت تاریخی و زیبا دیدن كنند و در كار آن از آثاری كه از دهه‌های قبل باقی مانده است هم بازدید كنند. اولین ماشین شهرداری، اولین ماشین آتش‌نشانی تبریز، موزه فرش و موزه دوربین از جمله جاذبه‌های این عمارت زیبا و قدیمی شهرستان تبریز است.
ربع رشیدی
ربع رشیدی یكی از ارزشمندترین بناهای آذربایجان شرقی است. این بنای تاریخی كه قدمتی در حدود ۶۰۰ سال دارد، در دوره مغول‌ها و در زمان وزارت خواجه رشید‌الدین فضل‌الله احداث شد. ربع رشیدی دانشگاهی با امكانات كامل بوده است. ساختمان دانشگاه، استراحتگاه، حمام، مسجد، كتابخانه و … داشته است.
تمركز ربع رشیدی در آموزش پزشكی به دانشجویان بوده است. البته امروزه از بنای ربع رشیدی، گنبد آن سالم‌تر مانده است. گنبد این بنا درواقع آرامگاه خواجه رشید‌الدین فضل‌الله است. برای بازدید از این مجموعه تاریخی می‌توانید به شهر باغمیشه از توابع تبریز بروید.
مسجد و گنبد كبود
یكی از جلوه‌های شاهكار هنر معماری ایرانی-اسلامی را می‌توان در مسجد كبود تبریز دید. این مسجد زیبا كه در تبریز واقع شده است، به‌خاطر كاشی‌كاری‌های فیروزه‌ای و نمای آبی مسجد، به مسجد كبود معروف شده است.
این مسجد، یادگار حكومت قراقویولونها در تبریز است. متاسفانه قسمت عمده مسجد كبود در زلزله سال ۱۱۹۳ از بین رفت و چیز كمی از آن شكوه و عظمت باقی ماند. اما همین مقدار باقی مانده هم با كاشی‌های منقوش به طرح‌های زیبای اسلیمی جلوه‌ای خاص دارد كه هر علاقه‌مند به هنر را به خود جذب می‌كند.
خانه مشروطه
می‌دانیم كه تبریز، زایشگاه تحولات مهم ایران بوده است. یكی از مهمترین تحولات سده قبل، جنبش و انقلاب مشروطه بوده است كه اصلی‌ترین مهد آن، شهر تبریز است. خانه مشروطه، تاریخ گویای ایران دوره مدرن است. تندیس‌ها، نمادها، اسناد و آثار باقی مانده از دوره جنبش مشروطه كه بخش مهمی از آن در این خانه می‌گذشت، نشان‌دهنده همت عالی مردان این دیار در راستای تحقق بخش مهمی از حقوق مردم ایران در حكومت دارد.
خانه مشروطه حدو یك‌ونیم قرن پیش در تبریز ساخته شد. این خانه محل رفت‌وآمد موثرترین شخصیت‌های جنبش مشروطه بوده است و امروزه به موزه‌ای زیبا و دیدنی برای علاقه‌مندان و زیباترین جاهای دیدنی آذربایجان شرقی برای تاریخ‌دوستان تبدیل شده است. این موزه دیدنی را می‌توانید در بافت تاریخی تبریز و در كنار مسجد جامع پیدا كنید.
مقبره‌الشعرا
تبریز زادگاه مفاخر ادبی و هنری ایران است. بسیاری از شعرای بزرگ ایران، اصالت تبریزی دارند و در این شهر آرام گرفته‌اند. مقبره‌الشعرای تبریز، میزبان پیكر ۴۰۰ تن از شعرا و مفاخر هنری این شهر باشكوه است. جایی كه مشتاقان ادب برای بازدید از مقبره این مفاخر ادبی به آن سفر می‌كنند. مرحوم شهریار یكی از معروف‌ترین مفاخر ادبی آذربایجان است كه در مقبره‌الشعرا به خاك سپرده شده است.
سردر این آرامگاه هم معماری جالبی دارد كه در نوع خود بی‌نظیر است.این بنا مقبره‌الشعرا را از سایر ابنیه تاریخی مشابه خود، متفاوت كرده است. برای دسترسی به مقبره‌الشعرا باید به بافت تاریخی تبریز بروید.
موزه آذربایجان
یكی از مهمترین موزه‌های باستان‌شناسی ایران در استان آذربایجان شرقی دارد. موزه آذربایجان كه تبریز واقع شده است، گنجینه‌ای بزرگ از تاریخ باستانی ایران را در خود جا داده است. این بنای زیبا كه حدودا ۵۰ سال از قدمت بهره‌برداری از آن می‌گذرد در زمینی به مساحت ۲۴۰۰ مترمربع و سه طبقه بنا شده است.
بسیاری از اشیا باستانی ایران در این موزه نگهداری می‌شود و در معرض دید همه قرار می‌گیرد. در این موزه می‌توانید آثار اكتشاف شده از جیرفت را مشاهده كنید كه قدمتی در حدود ۷۰۰۰ سال دارد.
قلعه ضحاك
قلعه اژدهاك یا قلعه ضحاك، در شهرستان هشترود قرار دارد. این قلعه قدمتی بسیار طولانی دارد. گفته می‌شود كه قدمت قلعه ضحاك به دوره اشكانیان برمی‌گردد. این قلعه در قسمت بالای كوه قرار دارد و منظره زیبای زیر پای شما را در معرض دیدتان قرار می‌دهد. نكته جالب درباره قلعه ضحاك، افسانه‌هایی است كه در مورد آن گفته می‌شود. بنابر افسانه‌ها، این قلعه محل حكمرانی ضحاك، پادشاه معروف و ستمگر شاهنامه بوده است. بنابر باور عمومی، كاوه آهنگر كه در برابر ضحاك قیام كرد هم از اهالی هشترود بود.
اگر دوست دارید به تماشای تاریخ باستان بروید و در جایی قدم بزنید كه سالیان گذشته، كاوه آهنگر در برابر پادشاه مستبد دوره خودش به خون‌خواهی ایستاد، تماشای این قلعه باستانی را از دست ندهید. قلعه ضحاك یكی از قدیمی‌ترین آثار باستانی و جاهای دیدنی آذربایجان شرقی است.
موزه عصر آهن
یك اتفاق باعث شد تا زمینی در كنار مسجد كبود، به یكی از مهمترین مراكز باستانی ایران تبدیل شود. موزه عصر آهن كه اولین موزه صحرایی ایران نام دارد، در عملیات خاك‌برداری در كنار مسجد كبود و به‌صورت كاملا اتفاقی كشف شد. محوطه اكتشاف شده، شامل گورهای كودكان، زنان و پسران نسبتا نوجوان بود كه اطلاعات جالبی درباره تاریخ كهن تبریز به باستان‌شناسان بخشید.
اگر گذارتان به كاشان و تپه سیلك خورده باشد، باید حدس بزنید كه قرار است در موزه عصر آهن تبریز، شاهد چه آثار باستانی باشید. گورهای انسان‌های دوره باستان و اشیایی كه با آنها به زیر خاك رفته‌اند، جلوه عجیبی از گذر تاریخ به تماشاگران نشان می‌دهد. سفال‌ها و اسباب‌بازی‌هایی كه در كنار یا داخل گورها كشف شدند و اكنون به معرض نمایش درآمده‌اند، اطلاعات جالبی از وضعیت و سبك زندگی مردم دوره باستان به باستان‌شناسان می‌دهند. اگر دوست دارید از این موزه دیدن كنید، می‌توانید آن را در شهرستان تبریز و در كنار مسجد كبود پیدا كنید.
تفرجگاه عینالی
رشته كوه‌های سرخاب در كرانه شهر تبریز، میزبان تفریحگاهی بزرگ به نام تفریحگاه عینالی است. این تفرجگاه كه سالانه از هزاران مسافر پذیرایی می‌كند، بزرگترین تفریحگاه حومه تبریز به حساب می‌آید. طبیعت زیبای رشته كوه سرخاب، هوای مطبوع و امكانات تفریحی نسبتا مناسب مانند تله‌كابین، باعث شده است تا گردشگران، علاقه زیادی به این تفریحگاه داشته باشند.
این تفریحگاه مدفن دو امامزاده هم هست. اگر قصد دارید كه در مسافرت‌تان به استان آذربایجان شرقی از این تفریحگاه هم دیدن كنید، بازه زمانی فروردین تا اواخر تابستان بهترین زمان بازدید از آن است.
بازار سنتی تبریز
بازارها از پرطرفدارترین جاذبه‌های گردشگری هر شهر به حساب می‌آیند. خبرخوب اینكه بهترین و معروف‌ترین بازار سنتی ایران، در تبریز جا خوش كرده است. جایی كه از آن به‌عنوان بزرگترین بازار سنتی سرپوشیده جهان یاد می‌شود. بازار تبریز، در مجموعه‌ای به مساحت حدود یك كیلومترمربع بنا شده است. این بازار ۱۱ دالان، ۲۰ راسته، ۲۵ تیمچه، ۳۵ سرا و ۶۵۰۰ مغازه دارد.
معماری بی‌نظیر و وسعت مساحت بازار تبریز، آن را به یكی از معروف‌ترین بازارهای سنتی ایران تبدیل كرده است. راسته طلافروش‌های بازار تبریز، شهرت بسیار زیادی دارد. بازار تبریز یكی از مهمترین مكان‌های گردشگری این شهر به حساب می‌آید. روزانه مسافران زیادی برای بازدید از این بازار قدیمی و خرید سوغات به آن سر می‌زنند. اگر به آذربایجان شرقی سفر كردید، حتما بازار سنتی تبریز را در لیست دیدنی‌های خودتان قرار بدهید.
كلیسای استفانوس مقدس
كلیسای استفانوس مقدس، یكی از مهمترین مكان‌های مذهبی ارامنه ایران است. این كلیسا در كوه‌های اطراف جلفا و در فاصله چند كیلومتری رودخانه ارس واقع شده است. معماری زیبای كلیسا و طبیعت بكر اطراف آن، از این كلیسا بنایی دیدنی ساخته است كه هر گردشگری را به خودش جذب می‌كند. سنت استفانوس، اولین شهید راه مسیحیت بود و به همین دلیل بسیاری كلیساهای دنیا، به نام او بنا شده‌اند.
نقاشی و مجسمه‌های داخل كلیسای سنت استفانوس و ساختمان این كلیسا، برای هركسی كه به تحقیق درباره ادیان مختلف علاقه‌مند، بسیار جذاب خواهد بود. به شما اطمینان می‌دهم كه از دیدن این كلیسا پشیمان نخواهید شد.
قلعه بابك
اگر به تاریخ ایران بعد از اسلام علاقه‌مند باشید، حتما نام بابك خرم دین را شنیده‌اید. این فرمانده ایرانی، از رهبران مبارز علیه مهاجمان عرب در تاریخ فتح ایران به دست اعراب است. قلعه بابك در واقع محل زندگی بابك در كوه‌های كلیبر از توابع تبریز است. ارزش تاریخی این قلعه، از این بنای تاریخی، یك میراث باستانی منحصربه‌فرد ساخته است.
كوه‌های آلاداغ تبریز
یكی از شگفتی‌های طبیعی استان آذربایجان شرقی، كوه‌های آلاداغ لار یا كوه‌های رنگی تبریز است. این رشته كوه كه در اطراف تبریز واقع شده‌است به‌علت رسوبات و موادمعدنی متفاوت در خاك به‌شكل رنگی درآمده است. رنگ متفاوت این كوه، باعث شهرت آن شده است و علاقه بسیاری از طبیعت‌گردان را به خود جلب كرده است. اگر به طبیعت‌گردی و شگفتی‌های طبیعت علاقه‌مندید، تماشای كوه‌های رنگی تبریز را از دست ندهید.