«تاریخ طبری» كهن ترین تاریخی است كه نام «ساوه» در آن آمده است. در اواخر دوره ساسانی و در اوایل دوره اسلامی یعنی سال ۲۲ هجری، ساوه جزو ایالت كوهستان یا جبال بوده است.
در سال ۶۱۷ هجری برابر با ۱۲۲۰ میلادی، شهر ساوه توسط مغولان ویران و مردم آن قتل عام شدند.
در فاصله دو قرن به مرور زمان ویرانیهای ناشی از حمله چنگیز و ایلخان تیمور مرمت شد و به واسطه واقع شدن بر سر شاهراههای ایران، دوباره رونق یافت؛ به ویژه راهی كه سلطانیه، مركز ایلخانان را به قم، اصفهان، ری و كاشان پیوند می داد.
شهرستان ساوه به دلیل موقعیت جغرافیایی و ارتباطی، همواره در طول تاریخ مورد توجه بوده و به همین دلیل، آثار، ابنیه و جاذبه های سیاحتی و زیارتی متعددی مربوط به دوره های مختلف تاریخی در این شهرستان وجود دارد.
بنای «مسجد جامع ساوه» به عنوان یكی از آثار ارزشمند هنر معماری، نقاشی، كاشی كاری و گچبری است.
در این بنای تاریخی ـ مذهبی آثاری از سه مقطع تاریخی قبل از اسلام، قرون اولیه اسلام و دوران صفوی دیده می‌شود. این مسجد مجلل و باشكوه دارای یك صحن بزرگ در جنوب، دو ایوان، یك مناره، چند شبستان، محراب‌های متعدد قدیمی با خطوط كوفی و دو محراب از دوره صفوی با خط ثلث است. محراب آن دارای كتیبه‌های متعدد عمودی و افقی است و روی آن با خطوط ثلث و كوفی سوره‌هایی از قرآن چون سوره اخلاص، قدر و جمعه گچبری شده است. در ضلع غربی، میان شبستان‌های این بنا، ایوان با شكوه و رفیع قرار دارد و در هر طرف این ایوان حجره‌ای با درگاه تنگ و كوتاه نمودار است. بر فراز مقصوره مسجد، گنبدی به قطر چهارده و ارتفاع شانزده متر دیده می‌شود و ساق یا گردنه آن چهار متر ارتفاع دارد و با كاشی‌های زیبا تزیین شده است. در گوشه شمال شرقی و بیرون از چهار دیواری مسجد جامع ساوه، مناره رفیع و آجری از دوره سلجوقی قرار دارد. قسمت پایین مناره ساده و در بالا با نقوش آجری تزیین شده است.
