۱- شهریاردرگذر زمان
شهریار ازجمله مناطقی است كه ریشه در دل تاریخ داشته وآثار باستانی وبقاع متبركه موجود درآن وهمینطور اظهار نظرهای مورخین مورخین دركتب معتبر تاریخی موید این مطلب می باشد كه این منطقه ازقدیمی ترین نقاط مسكون درجهان بوده ودردوران های مختلف ، مردم خونگرم ، مهمان نواز ، سلحشور، ومتدین آن درمقابل یورش ها وحكومتهای جور ، حریت وایمان خویش را پاس داشته اند.
نگاهی گذرا به آثار باستانی وبناهای تاریخی این شهرستان كه از هزاره های قبل از میلاد تا ظهور دین مبین اسلام برجای مانده وصبغه هلمی واعتقادی مردم دیار پاك شهریار بیانگر این واقعیت است كه این منطقه قبل از ظهور اسلام وپس از آن جایگاه مطمئنی برای علم ودانش وپناهگاه امنی برای نوادگان ائمه اطهار (ع) بوده ومردم دین باورش خط سرخ ولایت ودیانت را یاوری صدیق بودند همچنن بقاع متبركه وگلزارهای شهدای همیشه جاوید جنگ تحمیلی دراین خطه از میهن سربلند ایران همصدا با تمام ملت اسلامی علیه همه ظالمین ومتجاوزین كه ما راست قامتان جاودانه تارخ خواهیم ماند.
واژه شناسی لغت شهریار
واژه (شهریار) ازلحاظ اصطلاح شناسی (واژه شناسی ) برخلاف تصور همگان به معنای یاری دهنده شهرنمی باشد بلكه این لغت از تحول واژه شهرداركه خودنیز برگرفته از واژ ه های خشخشه رداره در فارسی باستان وشتردار دردستور زبان پهلوی به معنای دارنده ومالك كشور یعنی فرمانروا وپادشاه می باشد به دست آمده است همچنین درفرهنگنامه های بزرگ زبان فارسی معنای لغوی شهریار را برابر با (كلان شهر یا بزرگ شهر یا فرمانروای شهر) آورده اند.
۲- سابقه تاریخی شهرستان شهریار
شهرستان شهریار با سابقه چندهزار ساله وبه سبب برخورداری از شریط ویژه اقلیمی خصوصا زمین های مستعد كشاورزی همواره مورد توجه خاص بوده است قرابت شهریار به (ری) به عنوان یكی از قدیمی ترین مناطق مسكونی درجهان دلیل بارزی برقدمت تاریخی آن می باشد سازمان میراث فرهنگی وجود بزدیك به پنجاه تپه باستانی ، چند قلعه تاریخی ، چند درخت قدیمی چندصدساله ، تعدادی گورستان تاریخی ، كاروانسرا وآثار تاریخی متعدد دیگری كه همگی مهر تائیدی برسابقه كهن این منطقه می باشد را مورد شناسائی وتائید قرار داده است.
درخصوص قدمت تاریخی این منطقه باستان شناسان معرف دیگری همچون آندره گودار، ماكسیم سیرو و ویدا گودار نیز كاوشهای وسیعی انجام داده واظهار نموده اند كه این منطقه دشتی وسیع ومتشكل از خاكهای رسوبی بوده واز یك سو به قزوین واز سوی دیگر به ورامین محدود بوده وبطور مشخص توسط دو رشته كوه البرز درشمال وارتفاعات صخره ای كم ارتفاع درجنوب محصور می شده است عرض این كمربند طولانی كه از منابع آبی فراوانی برخوردار بوده حدودا سی كیلومتر برآورد شده ودردوره های باستانی وگذشته های دور محل سكوننت اقوام بسیاری بوده است آثار باستانی قابل ملاحظه ای ازانسانهای گذشته به دست آمده حكایت از وجود اجتماعات بشری متعددی درآن می نماید.
بناها وآثار قدیمی به جای مانده از دوره ساسانیان دراین منطقه خصوصا بناهایی تحت عنوان آتشكده وآتشگاه درشمال شهریار نزدیك كرج ، تخت رستم وتخت كیكاووس درجنوب آن وآتشگاهی دربخش شرقی نزدیك شتر خوار وبناها دیگری همچون قلعه دختر وقلعه كبری كه بعضا به خرابه های بی شكل وبی قواره تبدیل گشته اند شاهدی محكم برقدمت تاریخی این منطقه مهن می باشد.
* اثرباستانی تخت رستم
* اثرباستانی تخت كیكاووس
* اثر باستانی قره (كارا یا قارا) تپه
* اثر باستانی تپه جوقین
* پل تاریخی دختر – منتسب به دوره ساسانیان واقع درروستای بادامك
* قبرستان بیدگنه – منتسب به قرن ششم هجری واقع درروستای بیدگنه
* تپه باستانی فرارت – منتسب به دوره ساسانیان واقع درروستای فرارت
* تپه باستانی حصارساتی – واقع درروستای حصارساتی
* تپه باستانی فردوس – واقع درروستای فردوس
* تپه باستانی خاوه – واقع درورستای خاوه
* تپه باستانی بالابان – واقع درروستای خاوه
* تپه باستانی یبارك – واقع درروستای یبارك
* تپه باستانی رزكان – واقع درروستای رزكان
بقاع متبركه شهریار
* بقعه مباركه امامزاده بی بی سكینه (س)
بقعه مباركه امامزاده بی بی سكینه از بقاع متبركه ومقدس این شهرستان است ساختمان آرامگاه این حضرت كه دختر گرامی حضرت امام موسی بن حعفر (ع) وخواهر گرانقدر امام رضا (ع) كی باشد درمنتها علیه غربی شهرستان شهریار دردهستان بی بی سكینه واقع شده وزیر نظر هیئت امنا اداره می شود آرامگاه این امامزاده بانظارت اوقاف وامور خیریه مورد بازسازی قرار گرفته ودرسال ۱۳۷۲ ضریح مطهر آن توسط هنرمندان اصفهانی طراحی ونصب گردیده است .
* امامزاده اسماعیل (ع) ازنوادگان امام موسی كاظم (ع) واقع درشهرشهریار
* امامزاده ابراهیم (ع) ازنوادگان حضرت امام موسی كاظم (ع) واقع درروستای الورد
* امامزاده حضرتین (ع) از نوادگان حضرت سجاد(ع) واقع درشهرقدس
* امامزاده عباسعلی (ع) ازنوادگان علی بن جعفرصادق (ع) واقع درروستای حصارساتی
* امامزاده ابراهیم (ع) از نوادگان امام علی النقی (ع) واقع درشهرملارد
* امامزادگان مهدی وجعفر (ع) ازنوادگان امام موسی (ع) واقع دروحیدیه
* امامزاده جعفرن محسن (ع) ازنوادگان امام موسی بن جعفر (ع) واقع درروستای خاوه
* امامزاده احمد (ع) واقع درروستای یبارك
* امازاده اقطس (ع) واقع درروستای بكه
* امامزاده قاسم (ع) ازنوادگان امام محمدباقر (ع) واقع دروحیدیه
* امامزاده قاسم(ع) ازنوادگان امام حسن مجتبی (ع) واقع درروستای بیدگنه
* امامزاده هادی (ع) ازنوادگان امام حسن مجتبی (ع) واقع دركرشته
* امامزاده قاسم (ع) واقع درروستا ی حاجی آباد
* امامزاده عبدالله (ع) واقع درروستای یوسف آبادصیرفی
* امامزاده عبدالله (ع) واقع درروستای اسكمان
* امامزاده طاهر (هارون) (ع) ازنوادگان امام موسی (ع) واقع درروستای كردامیر
* امامزاده یحیی (ع) واقع درروستای بكه
* امامزادگان احم ورضا (ع) واقع درروستای رزكان
* امامزاده حمزه (ع) ازنوادگان امام موسی كاظم (ع) واقع درشهرصفادشت
* امامزاده بی بی رقیه (ع) واقع درروستای مویز
* امامزاده عبدالله (ع) واقع درروستای سعیدآباد
* امامزاده حاتم كش (ع) واقع درروستای مهرآذین
* امامزاده عبدالله (ع) واقع در صباشهر
* امامزاده فرخنده خاتون (س) واقع درروستای ویره
جغرافیای طبیعی
نقشه شهرستان شهریار به لحاظ ظاهری شبیه دست انسان بوده ودرمنتهی الیه ضلع جنوبی سلسله جبال البرز مركزی واقع شده وبا وسعتی معادل ۱۳۶۰ كیلومترمربع درارتفاع ۱۱۶۰ متری ازسطح دریاهای آزاد قرارگرفته است واز شمال وغرب به شهرستان كرج ، از شرق به شهر تهران وشهرستان اسلامشهر وازجنوب وجنوب غرب به شهرستانهای رباط كریم وساوه محدود می شود.
مختصات ریاضی این شهرستان به لحاظ جغرافیائی بین “۳۰”۲۰ ۵۰ درجه تا “۱۰”۱۳ ۵۱ درجه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ و”۵۰″۳۰ ۳۵ درجه تا “۱۵”۴۵ ۳۵ درجه عرض شمالی ازخط استوا قرار دارد. درحال حاضر شهرستان شهریار نزدیك به ۸/۴ درصد ازمساحت استان تهران وحدود ۰۰۰۸/۰ درصد از مساحت كل كشور را به خود اختصاص می دهد.
جریانات هوائی
درتاریخ آمده است كه بادهای موسمی شهریار ، دارای شدت بوده وبابرخورد با چهره افراد آن را سیاه می نموده است اما امروزه نه ازآن بادها خبری است ونه از مردمی كه چهره هایشان براثر وزش باد شهریار سیاه شده باشد.
ازمهمترین جریانات هوائی این شهرستان می توان به ( جریان هوائی ) كه بانام ( بادشهریار) شهرت یافته است اشاره نمود. جهت وزش این جریان هوائی درمنطقه ازغرب به شرق با اندكی تمایل به سمت جنوب است.
آب وهوا
شهریار منطقه ای است با آب وهوای نسبتا خشك دارای زمستانهای نسبتا سرد وتابستانهای گرم .
جغرافیای سیاسی
شهرستان شهریار تا سال ۱۳۶۷ بعنوان یكی از بخشهای بزرگ شهرستان كرج به شمار می آمد وازسال ۱۳۶۷ براساس مصوبه هیئت محترم دولت به عنوان شهرستان مستقل شناخته شده وازلحاظ تقسیمات سیاسی به دوبخش مركزی ورباط كریم تقسیم گردید . با گذشت كمتر از یك دهه درسال ۱۳۷۶ بخش رباط كریم براساس مصوبه ای دیگر بعنوان یك شهرستان مستقل شناخته شده واز شهریار منفك گردید.
جمعیت شهرستان شهریار: ۱۲۰۰۰۰۰ نفر
جمعیت شهرشهریار: ۲۵۰۰۰۰ نفر
مساحت شهرشهریار: بالغ بر۸۰۰۰ هكتار
