شهر سربیشه

سربیشه مركز شهرستان سربیشه واقع در استان خراسان جنوبی است. جمعیت این شهر بنابر آمار سرشماری سال ۸۵ برابر با ۶،۱۴۱ نفر است.

ارتفاع آن از سطح دریا ۱۸۳۹ مترو دارای آب و هوای معتدل و خشك است.

شهر سربیشه در ۶۵ كیلومتری جنوب شرقی شهر بیرجند و در مسیر راه بیرجند – نهبندان قرار دارد.

نام

در مورد وجه تسمیه شهرستان سربیشه سه نظر وجود دارد. نظریه اول: در قسمت جنوب این شهر زمین آبخیز و سرسبزی وجود داشته و چون شهر در مدخل ورودی این محل سرسبز بوده به آن سربیشه گفته‌اند. نظریه دوم: این منطقه در روزگاران گذشته جنگل و محل تجمع پرندگانی مانند سار بوده است كه به آن ساربیشه گفته‌اند و در گذر زمان به سربیشه مخفف شده است. نظریه سوم: چون این شهر در دشتی به ارتفاع ۱۹۰۰ متر از سطح دریای واقع شده است و به دلیل سردی هوا آن را سردبیشه نامیده‌اند كه بعدها به سربیشه تغییر یافته است.
تاریخچه

این شهر دارای قدمت تاریخی زیادی می‌باشد چنان‌كه شیخ حسین آیتی بیرجندی در كتاب بهارستان نقل می‌كند: «سربیشه شهری است قدیمی كه قبل از اسلام مردمان آن زرتشتی بوده‌اند ».همچنین وجود گورهای گبرها در روستاهای تاریخی این شهرستان گواهی بر این است كه مردمان این منطقه قبل از اسلام پیرو دین زرتشتی بودند.

همچنین در كتاب نزهه‌القلوب حمدالله مستوفی آمده است كه ابوبكر علی ابن الحسین قهستانی ممدوح فرخی سیستانی كه از علما و ادبای عصر سلطان محمود غزنوی به حساب می‌آمده از این شهر بوده است.

سابقه ابنیه تاریخی بخش سربیشه به صدر اسلام و قبل از آن می‌رسد و آثار تاریخی آن از قبیل محوطه‌ها و تپه‌های باستانی، قلعه و خانه‌های قدیمی، غارها و روستاها نشان‌دهنده غنای فرهنگی و سابقه تمدنی این منطقه می‌باشد.
مشاهیر و فرزانگان

دكتر كاظم معتمد نژاد (پدر علم ارتباطات ایران) تحصیلات: دكترای علوم سیاسی پاریس- دكتر مهدی بلالی مود (پدر علم سم شناسی ایران)تحصیلات: فوق تخصص توكسیكولوژی انگلیس، دكتر جمشید صباغ زاده تحصیلات : دكترای فیزیك اتمی از دانشگاههای آمریكا، دكتر غلامرضا خزاعی تحصیلات : دكترای تخصصی پوست، دكتر اسدا…یاوری تحصیلات: فوق تخصص بیماریهای كلیوی آلمان، دكتر محسن سربیشه ای تحصیلات: دكترای فیزیك بنیادی انگلستان، دكتر اسدالله زمانی پور تحصیلات: دكترای كشاورزی آمریكا
اماكن زیارتی، تفریحی و جاذبه های گردشگری سربیشه

مزار بیبی زینب خاتون خواهر امام رضا (ع) مزار كاهی یا همان بقعه مباركه بی‌بی زینب خاتون(س) در شهرستان سربیشه واقع شده است كه از مهم‌ترین مكان‌های سیاحتی و زیارتی شهرستان به شمار می‌آید كه همه ساله هزاران عاشق و شیفته اهل بیت (ع) از آن دیدن می‌كنند.این ارامگاه متعلق به خواهر امام رضا (ع) است.
مزار سید حامد علوی: واقع در روستای چنشت ، دهستان نهارجان بخش مود ، در فاصله ۶۰ كیلومتری سربیشه و ۸ كیلومتری مزار كاهی قرار دارد.
غار چنشت : در دامنه كوهی مشرف به روستای چنشت در دهستان نهارجان بخش مود و در ۴۵ كیلومتری شهرستان سربیشه واقع شده است.وجود دو غار معروف(غار چنشت و چهل‌چاه)،سنگ‌نگاره،مزار سید حامد علوی باعث تبدیل شدن این روستا به یك قطب فرهنگی،تفریحی و مذهبی شده‌است.
غار چهل چاه : در مجاورت غار چنشت در روستای چنشت قرار دارد.

غار چهل دختر : در سال ۱۳۷۴ در دامنه كوهی به نام چهل دختر در نزدیكی روستای كوچك كلاته آخوند كه از سنگهای آهكی شكل گرفته است كشف شد.

روستای ماخونیك : در دهستان درح و در بخش مركزی سربیشه در منطقه ای كوهستانی و در دامنه جنوبی كوه ماخونیك و در فاصله ۸۰ كیلومتری شهر سربیشه واقع شده است .این روستا جزء هفت روستای شگفت انگیز كشور است .
باغ و عمارت مود : باغ – قلعه مود به لحاظ مكانی در شهر مود و در فاصله ۲۲ كیلومتری سربیشه قرار دارد.

زیارتگاه خواجه مراد : واقع در روستای خواجه مراد ، دهستان درح بخش مركزی .

زیارتگاه سبز پوش سربیشه : واقع در روستای ماهیرود ، دهستان درح بخش مركزی سربیشه .

مزار سر بریده : واقع در روستای فال ، دهستان نهارجان بخش مود سریشه .

مزار : واقع در روستای حسین آباد گواهی ، دهستان مود بخش مود سربیشه.

زیارتگاه سید معصوم : واقع در روستای شواكند ، دهستان مود بخش مود سربیشه.

مسجد گنجی سربیشه : مسجد گنجی سربیشه كه در حال حاضر به مسجد امام حسین (ع) شهرت دارد ، در حاشیه خیابان مطهری سربیشه واقع شده است .

مسجد بزرگ سربیشه : مسجد بزرگ سربیشه كه در حال حاضر مسجد چهارده معصوم نامیده می شود در خیابان مطهری در كوچه شهید رجبی مقابل مدرسه طالقانی واقع شده است .

مسجد پخت : در روستایی به همین نام و در دامنه رشته كوه باقران قرار دارد . این مسجد در دوره ی زندیه ساخته شده است.

مسجد چهكندوك : در روستای چهكندوك درفاصله حدود ۵ كیلومتری جنوب شرقی سربیشه قرار دارد.

تپه چهكندوك : تپه چهكندوك كلاته سلیمان در شهرستان سربیشه روستای چهكندوك واقع است .
چشمه های آب معدنی

چشمه آب گرم علم آباد : در شمال خاوری شهرستان و از شكاف سنگ های آتشفشانی از نوع آندزیت بازالت از زمین خارج می شود

آبگرم گندگان : در ۱۲ كیلومتری سربیشه واقع است .

چشمه آب معدنی تناك : در روستای تناك از بخش مود شهرستان سربیشه قرار دارد .

چشمه آب معدنی سیاه دره : آب معدنی سیاه دره جنب كلاته سلیمان (بخش مود شهرستان سربیشه ) واقع است كه آب آن به رنگ سبز كامل است.

مجتمع گردشگری اب درمانی ابترش: در ۳۴ كیلومتری شمال غرب سربیشه واقع شده است.آب این چشمه از شكاف سنگ‌های آندریت بازالت از زمین خارج شده و به دلیل خواص درمانی برای امراض پوستی مورد توجه قرار گرفته است.