شهر موچش

شهر موچش مركز بخش موچش در۵۰ كیلومتری شهر سنندج و در فاصله حدود ۵۰ كیلومتری كامیاران وحدود ۳۶ كیلومتری شهر دهگلان واقع شده است.و از جاده سنندج كرمانشاه ۲۲ كیلومتر فاصله دارد.شهر موچش تقریبا بر روی نصف النهار ۴۷و۸ دقیقه شرقی و مدار ۳۵ و ۳ دقیقه شمالی قرار دارد.

تاریخجه سكونت درمنطقه:استان كردستان یكی از استانهای واقع درغرب ایران وقسمت عمده آن برروی كوه های زاگرس واقع شده است.سابقه سكونت دركوه های زاگرس به حدود۱۰تا۱۲هزار سال پیش بر می گردد.هر چند قبل از ورودآریایی ها به منطقه اقوامی در انجا زندگی میكردند.وجایگاه اصلی زندگی كردها می باشد.درمورد ریشه آنها وچگونگی ساكن شدن این قوم در كوه های زاگرس نظرات متفاوتی وجود دارد.اما دراین بین دو نظریه از اهمیت بیشتری برخورد دارندیكی نظریه مینورسكی ودیگری نظریه ن-ژ- مار-دردوران صفویه (مخصوصا شاه صفی)شاهان ایران می خواستند چنین قلعه هایی(پالنگان.زلحم.مریوان)كه به مراكزی برای مخالفان انان تبدیل شده بودند را نابود سازند ومراكزی ایجاد كردن كه با گماردن حاكمین وفادار به خود در انجا حضور حكومت مركزی دركردستان را استعرار بخشند.بنابرین دراوایل قرن یازدهم ه-ق سلیمان خان پسرمیرعلم الدین بن تیمرخان اردلانی را حاكم كردستان كردند.درمقابل سلیمان خان متهدشد كه چون به حكومت كردستان برسد بر سر دارالحكومه از قلعه های پالنگان و حسن آباد تغییر داده و به سنندج امروزی منتقل كند.كه جون به كردستان امد كه به موجب خود سنندج را اباد و قلاع نامبرده را ویران نموده بدین ترتیب شهر سنندج به عنوان یك مركز اداری و سیاسی و نظامی ایجاد شد.

۲-زمین شناسی منطقه:

شهرستان كامیاران درجنوب وجنوب غربی استان شهرستانی وسیع بوده وازنظرزمین شناسی ویژیگی های متفاوتی دارد نواحی شمالی این شهرستان بیشتردرمحدوده بخش موچش ومنطقه آسداباد قرار دارد در قسمتهای شمال دشت رخنمون های پراكنده وماسه سنگ وگنگلومرا بالایه های آهك ماسه ای كرتاسه رخنمون دارد . بخش وسیعی ازناحیه جنوب این دشت به طور پراكنده درحاشیه شمال و شرقی آن از سنگهای آهكی كرتاسه بوجود امده است نهشته های شیلی كرتاسه در حاشیه شمال غرب نیز دارای گسترش محدود است درشرق دشت سنگهای آذرین از نوع اندزیست وداسیت و ریوسیت همراه گدازه های بازیك به طور پراكنده وبا گسترش محدود دیده میشود كه به ائوسن تعلق دارد.

۳- توپوگرافی :

شهر موچش در بستر دشت امیر آباد با ارتفاع ۱۶۵۰ تا ۱۷۵۰ متر از سطح دریا واقع شده است. بلندترین ارتفاعات در منطقه كوه سلطان سراج الدین در شمال موچش با ارتفاع ۲۸۵۰ متر از سطح دریا و كوه های عبدالرحمن و اشكفتان با ارتفاع ۲۵۵۰ متر از سطح دریا واقع شده است. كاهش شیب كلی شهر از شمال به جنوب می باشد، به استثنای تپه ای كه در قسمت جنوبی شهر واقع شده و بخش قدیمی شهر بروی آن جای گرفته است و دارای دید كلی نسبت به شهر و محیط طبیعی اطراف می باشد. علاوه بر ارتفاع كم ساختمان ها می توان به وجود زمینها و اراضی كشاورزی وسیع در شهر اشاره كرد كه به باز شدن میدان دید به سمت ارتفاعات شهر شده است.

۴-ویژگی آب و هوایی و عوامل اقلیمی:

بخش موچش از توابع شهرستان كامیاران در استان كردستان واقع شده است. متوسط دمای سالانه منطقه ۵/۱۳ درجه سانتیگراد، متوسط بارندگی سالانه ۸/۴۶۷ میلیمتر و متوسط تبخیر ۶/۱۸۶۹ میلیمتر است. منطقه مورد طبقه بندی اقلیمی جزء مناطق نیمه مرطوب سرد است و عمده بارندگی های آن متأثر از جریان های مدیترانه ای است كه از غرب كشور وارد این منطقه می شود.

الف) روزهای یخبندان : بر اساس اطلاعات اماری تعداد روزهای یخبندان در ایستگاه سنندج برابر با ۸/۱۰۵روز بوده است كه دی ماه با ۹/۲۶ روز بیشتر روزهای یخبندان را داشته است و ماه های خرداد تا شهریور فاقد روز یخبندان بوده اند .براین اساس فصل بهار ۲/۳روز تابستان بدون یخبندان كه فصل پاییز ۹/۳۶روززمستان ۷۰/۶۵روزیخبندان داشته اند در كل روند صعودی روزهای یخبنداناز مهر شروع شده و تا دی ماه ادامه دارد واز بهمن ماه تا شهریورنیز روند نزولی را طی میكند.

ب) بارندگی و رطوبت نسبی : رطوبت نسبی عبارت است از نسبت مقدار رطوبت موجود در هوادرواحد حجم به حداكثر رطوبطی كه هوا میتواند دران دمای معین درخود جای دهد .براساس اطلاعات اماری حداكثرمیانگین رطوبت ماه دی با۷۱درصدوحداقل میانگین نیز مربوط به ماه های تیر و مردادئ به ۲۵درصد میباشد .بنابراین روند صعودی رطوبط نسبی در طول سال از اواخر شهریور شروع شده و تا دی ماه به حداكثر خود رسیده واز بهمن ماه روند نزولی ان شروع شده و ماه های تیر و مرداد در تابستان به حداقل خود میرسد .

ج) خصوصیات اقلیمی : استان كردستان با وسعتی حدود ۲۸۲۳۵ كیلومتر مربع در غرب ایران قرار دارد. كوههای زاگرس كه در گستره ای از شمال غربی به جنوب شرقی كشیده شده است. این استان را از قلمرو میانی و شرق كشور جدا ساخته است. این ارتفاعات سلسله جبالی به هم پیوسته نیستند، بلكه متشكل از رشته ارتفاعات جداگانه ای است كه قلمرو استان كردستان را در مسیرهای متعدد ( غالباً در جهت شمال- جنوب) قطع كرده است و از این رو میان كوه ها وتپه های گسترده ، دره های عمیق و دشت های كوچك و بزرگ شكل گرفته است.

میانگین سالانه دما در ارتفاعات منطقه حدود ۸ درجه سانتیگراد و در محدوده های پست جنوبی و جنوب غربی ، تا حدود ۱۳ درجه سانتیگراد است. حداكثر متوسط بارندگی سالانه در ارتفاعات غرب و شمال غربی منطقه به میزان ۸۰۰ میلی متر و حداقل آن در نواحی دره ای شمال شرقی به ۳۰۰ میلی متر می رسد. عمده بارندگی های استان كردستان متأثر از جریان های مدیترانه ای است كه از سمت غرب وارد این منطقه می شوند. رشته كوه های زاگرس همچون دیواره ای باعث ریزش بخشی قابل توجهی از ابرهای باران زای این جبهه شده . از این رو استان در زمره مناطق نیمه مرطوب و مرطوب كشور محسوب می شود. هدف از بررسی های انجام شده شناخت پارامترهای مختلف اقلیمی ، توپوگرافی ، زمین شناسی، خاك شناسی و … به منظور تشخیص كلی وضعیت آب و هوا و شرایط طبیعی منطقه موچش می باشد.

۵- منابع آب:

استان كردستان درغرب ایران قراردارد.ارتفاعات زاكرسبه صورت شمال غربی جنوب شرقی به صورت رشته كوه های پراكنده این استان را ازاستانهای دیگرجداكرده.این كوه هابخش مهمی ازاستان رادربرمی گیرد.جریان آب وهوایی ازاقیانوس اطلس دریای مدیترانه كه عامل عمده ریزش های جوی كشوربه حساب می ایند.درعبورازكردستان وبرخوردباارتفاعات زاكرس بخش قابل توجه ای از رطوبت خود رابه شكل باران وبرف از دست می دهند كه میانگین باد شمالی آن حدود۵۰۰میلی مترمی باشد

الف) آب سطحی:

دشت امیراباد(موچش)درجنوب سنندج درمنتهی الیه حوزه اب ریزچم امیرابادازشاخه های فرعی گاورود بین طول های شرقی ۵۷و۴۶و۱۸وعرض های شمالی۳۵تا۷و۳۵واقع شده است.رودخانه چم امیراباد(موچش)از ناحیه شرقی این منطقه سرچشمه گرفته ودرحركت خود به سمت غرب این دشت راپیموده ودر شمال عباس ابادبه گاورودمی رسدسپس به طرف شمال جریان یافته وبعد از اتصال به رودخانه قشلاق به نام رودسیروان به سمت غرب جریان می یابدوبه خاك عراق می ریزد.وسعت حوضه ابریزان منطقه۳۱۰كیلومترمربع و وسعت دشت امیراباد۵۱كیلومتر مربع است طبق براورد آب سنجی برروی چم امیراباد (موچش)میزان ابدهی سالیانه ان در یك دوره آماری به طوره متوسط ۶۹/۱مترمكعب درثانیه است.

ب) آب زیر زمینی:

هرچنددركردستان مناطق قروه.دهگلان.كامیاران ومریوان وقسمت هایی ازبیجاردارای سفره های غنی اب زیرزمینی بوده كه باحفره چاه های عمیق مورد بهره برداری قرار گرفته است.با توجه به نهشته های اهكی درتغذیه رسوبات عهدحاضردشت امیرابادآبرفتهای دامنه ای این منطقه دارای ذخایرآب زیرزمینی هستنندكه عمق برخوردآب باآنها حدود۱۰متراست.براساس گزارشات مطالعات طرح جامع توسعه اقتصادی اجتماعی استان تعداد چشمه های موجود دراین منطقه۶۲دهنه ی متوسط وحداكثرابدهیی آن۵/۲تا۱۸لیتردرثانیه وتخلیه سالانه انهاحدود۹۷/۴ میلیون مترمكعب است.

بخش دوم : ویژگی انسانی

۱- وجه تسمیه و جغرافیای تاریخی شهر یا روستا:

تاریخ پیدایش این شهر كاملا مشخص نیست. تنها نشانی از گذشته ان بر جای مانده به صورت تپه هی از خاك است كه خانه ها وساكنین قدیمی در زیر خاك دفن شده اند از قدیم در نیان اهالی به صورت سینه به سینه نقل شده كه موچش دارای قلعه ای بوده كه امروز آن تپه به (قه لا) معروف است در این قلعه تاریخی مردم اهالی نقل می كنند كه طایفه ای از زردشتیان زندگی می كردند.موچش معرب و تحریف شده كلمه « موژه ژ» به معنای راه باریك است و وجه تسمیه ان شاید از راه های باریك به شكل خندق كه به دور قلعه كشیده می شد . بنابراین هسته اولیه پیدایش شهر قلعه تاریخی در وسط آبادی است كه جزء اولین سكونتگاه بوده است . بافت قدیمی یعنی مربوط به قبل از ۱۳۵۰ شامل ساختمانهایی بودند كه از سمت جنوب و جنوب غرب قلعه شروع شده و به سمت قلعه ادامه پیداه كرده است. بر اساس اظهار نظر اهالی سال های سال بافت موچش به این صورت بوده تا اینكه مرحوم میرزا حبیب جزء اولین كسانی بوده است كه از این قسمت بیرون رفته و در دامنه شرقی ان خانه ساخته است و بعد از وی دیگران نیز اقدام به این كار كرده اند و بدین صورت ساختمانهای مسكونی اطراف قلعه را فرا گرفت.

۲- ویژگی مردم موچش:

هر ملتی دارای ویژگی هایی است كه به آن روح ملی می گویند و آن مجموعه ایی خطوط بارز است كه آن ملت را از ملتهای دیگر متمایز می كند یا به آن نزدیك می كند مسلما زمینه مشتركی در همه افراد یك ملت وجود دارد كه به تاریخ و محیط طبیعی او به عنوان عوامل اجتماعی و حتی بیولوژیكی زیادی مربوط می شود درست و پاكدامنی تزلزل ناپذیر و وفاداری به قولی كه بدهدو محبت خالصانه نسبت به اقوام نزدیك و رفتاری انسانی تر از مسلمان دیگر با زن و از خصوصیات آنان می باشد.

الف) بُعد خانوار:

بعد خانوار از شاخص تركیبی جمعیت است كه از تقسیم جمعیت بر تعداد خانوار بدست می آید و میانگین تعداد افراد خانوار یا بعد خانوار در موچش بر خلاف بسیاری از شهرهای ایران تحول كمتری داشته است. در سال ۱۳۶۵ جمعیت شهر ۱۳۸۶ نفر بوده است كه به طور متسوط هر خانوار ۴/۵ نفر بوده است . این رقم در سرشماری بعدی با اندكی افزایش به ۴۴/۵ نفر در خانوار رسیده است. این افزایش ناشی از رشد و توسعه شهرهای ایران طی سالهای ۷۶- ۷۵ بوده است.

ب) تركیب جمعیت و خصوصیات آن :

از بین پدیده های جغرافیایی، جمعیت بر حسب صفات گوناگون خود نمایان ترین شخصیت كلی هر سرزمین است. جمعیت نقطه عطفی است كه از تمام عناصر دیگر مشاهده می گردد و همه عناصر از آن معنی می یابد. جمعیت موچش در سال ۱۳۴۵ برابر با ۷۱۹ نفر بوده است كه با رشدی معادل ۴ درصد بعد از یك دهه به ۱۰۶۸ نفر می رسد. جمعیت در دهه ۷۵ – ۶۵ با رشد قابل توجهی مواجه می شود به طوری كه افزایش نرخ رشد جمعیت شهر از ۶/۲ به ۶۴/۲ درصد باعث می شود كه جمعیت موچش طی این دهه تقریباً دو برابر شود. رشد شتابان جمعیت موچش در این دهه به علت تحولات جمعیتی و اقتصادی و سیاسی كشور پس از انقلاب است كه بر جابجایی های مهاجرین كل كشور تأثیر قابل توجهی گذاشت. اما در دهه ۸۵- ۷۵ نرخ رشد جمعیت موچش با كاهش چشمگیری به ۹۹/۱ درصد رسید كه نهایتاً جمعیت شهر در آخرین سرشماری نفوس و مسكن به ۳۲۱۱ نفر رسید.

ج) تركیب جنسی :

نسبت جنسی جمعیت كه بر پایه تعداد مردان در مقابل هر ۱۰۰ نفر زن سنجیده می شود، از میان ۳۲۱۱ نفر جمعیت شهر موچش در سال ۸۵ ؛ ۱۶۱۰ نفر آنها مرد و ۱۶۰۱نفر از آنها زن می باشندكه نسبت كلی جمعیت شهر موچش برابر با ۵۶/۱۰۰ است و با توجه به نوسان جنسی جمعیتی به هنگام تولد كه از ۱۰۳ تا ۱۰۷ است می توان نتیجه گرفت، نسبت جنسی جمعیت موچش مقداری از تعادل پایین تر است كه ناشی از مهاجرت مردان به موچش و ترك آن به قصد اشتغال در نقاط جمعیتی خارج از موچش می باشد.

د) تركیب سنی: در سال های اخیر در سراسر كشور ساختار سنی و جنسی جمعیت ، بویژه در شهرها ، دچار تغییر و تحول فراوانی شده است . هرم سنی جمعیت به علت كاهش موالید ناشی از افزایش سن ازدواج وكاهش تعداد فرزندان در خانوار های شهری و تحول ساختار ویژگی های جمعیتی ، دگرگون شده است. تركیب سنی مشخص كننده جوانی ، پیری و میانسالی جمعیت در یك محدوده و مكان معین است و این امر در برنامه ریزی ها بی نهایت حائز اهمیت است. بیشترین جمعیت موچش در محدوده سنی ۱۰ تا ۲۴ سال قرار دارند. در این میان رده سنی ۱۵ – ۱۹ سال بیشترین تعداد زن و مرد را در خود جای داده است كه آمار قابل توجهی می باشند. از این وضعیت چنین بر می آید. كه باید مدیریت محلی در فكر تمهیدات لازم جهت اشتغال و ارتقای نیروی جوان باشد.

۳-تغییرات و رشد جمعیت:

از سال ۱۳۲۵ تا سال ۱۳۸۵ جمعیت كشور روند ره به رشدی داشته است. طی دهه ۵۵ – ۶۵ كه در برگیرنده جنگ تحمیلی نیز می باشد نرخ رشد جمعیت شهر موچش از ۴ به ۶/۲ كاهش می یابد . این در حالی است كه جمعیت كشور به دلایل ساختاری و سیاسی ، بالاترین میزان نرخ رشد خود را تجربه می كند. در دهه ۶۵ – ۷۵ نرخ رشد جمعیتی موچش و شهرستان كامیاران افزایش می یابد. در حالی كه نرخ رشد جمعیتی استان و كشور به ترتیب ۶/۱ و ۲ درصد كاهش می یابد. افزایش نرخ رشد جمعیت شهر موچش در این دهه در راستای افزایش نرخ رشد جمعیت شهرستان كامیاران است كه از ۸/۲ به ۱۶/۳ درصد می رسد.

الف) میزان موالید خام :

میزان موالید به تعداد موالید زنده در هر ۱۰۰ نفر جمعیت گفته می شود كه در یك سال معین، مورد بررسی قرار گرفته است . موالید خام تنها یكی از موارد مؤثر بر تغییر جمعیت بوده است كه نباید با میزان رشد اشتباه گرفته شود.

ب) میزان مرگ و میر:

میزان مرگ و میر كه به آن میزان خام مرگ و میر گفته می شود، تعدادی موارد مرگ در ۱۰۰۰ نفر جمعیت در یك سال معیین را نشان می دهد. آمار خانه بهداشت شهر موچش نشان می دهد كه از ۳۱۴۶ نفر جمعیت موچش در سال ۱۳۸۷ ، تعداد ۷۰ نفر و از ۳۲۳۴ نفر جمعیت شهر در سال ۱۳۸۸، ۱۱۰ نفر فوت كرده است كه میزان مرگ مربوط به آن به ترتیب ۲/۲ و ۴/۳ می باشد.

ج) باروری:

باروری اشاره به متولدین زنده زنان دارد كه كاملاً باروری خام كه به معنای توان فیزیولوژیكی زنان دارد متفاوت است. باروری خود نیز مستقیماً به وسیله فاكتورهایی كه تحت تأثیر عوامل گسترده اجتماعی و فرهنگی ، اقتصادی ، سلامتی و دیگر فاكتورهای محیطی قرار گرفته اند تعیین می شود.

د) افزایش نرخ رشد جمعیت:

در این مورد نرخ رشد معادل ۲/۳ درصد برای موچش پیشنهاد شده است. این فرض با توجه به ارتقای نقش و سطح اوان سیاسی شهر در تقسیمات و سلسله مراتب شهری، با وجود زمینه و سابقه تاریخی شهر، ارتقای سطح ارتباطی شهر در منطقه و رشد سطح كشاورزی به عنوان یك منطقه قوی قابل دستیابی و معقول است . در این فرض جمعیت موچش در سال ۱۳۹۹ به ۴۳۶۱ نفر و در سال ۱۴۰۴ معادل به ۴۸۸۶ نفر خواهد رسید.

ه) ثابت ماندن نرخ رشد به روال دوره گذشته :

نرخ رشد موچش طی دوره گذشته برابر با ۹۹/۱ درصد بوده است در صورتی كه نرخ رشد فوق را برای دوره افق طرح ثابت در نظر بگیریم، در سال افق طرح {۱۳۹۹}جمعیت موچش به ۴۲۳۰ نفر خواهد رسید. این در صورتی كه وضعیت اقتصادی موچش تا حدی تقویت شده ، جذب و دفع جمعیت آن به سطحی از تعادل برسد.

۴- سواد جمعیت:

از جمله شاخص های توسعه یافتگی و عامل مؤثر برای اجرای برنامه های عمرانی و اقتصادی در ناحیه میزان درصد افراد با سواد و سطح آموزش افراد تحصیل كرده می باشد. طبق بررسی نتایج سرشماری نفوس و مسكن سال ۱۳۸۵ نشان می دهد كه از كل جمعیت شش ساله و بیشتر موچش بیشتر از ۸۲ درصد با سواد بوده اند. این رقم برای شهر نوپایی چون موچش نسبتاً مطلوب و قابل قبول می باشد. درصد باسواد موچش برای زنان ۸/۷۶ درصد و برای مردان ۶/۸۸ درصد است. به طوری كه در گروه سنی ۷۵ ساله و بیشتر میزان باسوادی تنها ۷/۱۴ درصد است .

۵-میزان و وضعیت مهاجرت موچش :

تحرك فضایی یا جابجایی مكانی و مهاجرت در بین سكونتگاهها ، اعم از مناطق شهری و روستایی یكی از پدیده های جمعیتی است كه ریشه در مسائل اقتصادی و اجتماعی و سیاسی دارد. موچش از نظر جابه های مهاجرتی همچون اشتغالزایی ، امكانات و تسهیلات شهری، كیفیت زندگی بهتر … در آن حدی نیست كه بتواند جاذب مناطق و روستاهای اطراف باشد؛ لذا مهاجراهای صورت گرفته به این شهر پایین می باشد و اكثر مهاجرینی كه به این شهر آمده اند به منظور ارائه خدمت به ساكنین شهر می باشد و بیشتر آن ها معلم و نظامی و كارمند می باشند. بیشتر مهاجرتهای صورت گرفته به موچش از روستاهای اطراف شهر بوده است. از كل متولدین موچش در سال، ۷۲ درصد آنها متولد روستاهای اطراف موچش هستند. این در حالیست كه ۲۶ درصد از كل مهاجرین موچش از شهرهای دیگر به موچش مهاجرت كرده اند.

۶-فعالیت و اشتغال :

بر این اساس نرخ واقعی فعالیت یا نرخ مشاركت اقتصادی جمعیت بالای ده سال شهر موچش در سال ۱۳۸۵ حدود ۱/۳۲ درصد بوده است. این نسبت به تفكیك مردان و زنان به ترتیب برابر ۲/۵۹ و ۴/۵ درصد بوده است. مشاهده می شود كه نرخ مشاركت اقتصادی مردان حدود یازده برابر مشاركت اقتصادی زنان است و لذا یكی از پایین تر بودن نرخ مشاركت اقتصادی موچش پایین بودن نرخ مشاركت مردان در فعالیت اقتصادی است.

بخش سوم :

۱- امكانات خدماتی

الف) خدمات تجاری : توزیع فعالیتهای تجاری واقع در موچش بیتنگر تمركز عمده این فعالیت ها در مجاورت بلوار اصلی یا همان جاده بین شهری دهگلان – كامیاران می باشد و بیشترین كاربرد تجاری منطقه در بالای جاده به مساحت ۱۴۶۹ متر مربع واقع شده است و همچنین در محله های بالای كاریز و شهر زیبا چند واحد تجاری دایر می باشد و فقط در محله قلعه هیچگونه فعالیت تجاری وجود ندارد.

ب) خدمات فرهنگی : یك واحد فرهنگی در شهر به مساحت ۵۶/۱۸۷۶ متر مربع در محله شهر زیبا واقع شده است و سایر محلات فاقد این كاربری هستند و با توجه به فاصله و شعاع دسترس ، توزیع نامناسب این كاربری را آشكار می سازد.

ج) خدمات درمانی: خدمات درمانی موجود در موچش شامل درمانگاه و مراكز بهداشتی است كه توزیع آن ها در سطح محلات بیانگر آن است كه برخی از محلات فاقد امكانات درمانی هستند. بیشترین متراژ این كاربری در محله شهرك زیبا قرار گرفته و سطحی معادل ۱۵/۶۶۶۸ متر مربع را به خود اختصاص داده و سای محلات فاقد این كاربری هستند.

د) خدمات ورزشی : خدمات ورزشی موجود در شهر موچش شامل یك سالن چند منظوره و یك مجموعه ورزشی می باشد. توزیع این اماكن در سطح محله قلعه و شهرك زیبا واقع شده كه این مسئله را نشان می دهد كه توزیع این اماكن در سطح محلات بسیار نامناسب است و دو دو محله دیگر فاقد این كاربری هستند.

ه) فضای سبز {پارك} : موچش و محلات آن به لحاظ سطوح این كاربری از كمبود جدی برخوردار بوده و محلات قلعه ، كاریز، بالای جاده فاقد هر گونه امكانات فضای سبز می باشد و سطح فقط در محله زیبا دارای كاربری فضای سبز می باشد.

۲- خصوصیات وموقعیت شبكه های تاسیسات شهری

الف)آب:

تاسیسات آبرسانی مجموع روستای مارنج وموچش درحال حاظر آب مورد نیاز ۵۰۰۰نفر از جمعیت این مناطق را تامین می كند شبكه اب موجود شهر موچش درحال حاظر ۳۲۰۰نفر از جمعیت این شهر را تحت پوشش قرار داده است كه علاوه بر مصارف خانگی نیاز های عمومی .تجاری .صنعتی شهرموچش را تامین می كند قابل ذكراست كه به دلیل تامین اب موچش فاقد فضای سبز دایر عمومی است وباغات وفضای سبز كشاورزی بااستفاده از منابع آب اختصاصی آبیاری می شوند با توجه به اینكه جمعیت تحت پوشش شبكه توزیع آب این شهر ۳۲۰۰نفر ومتوسط مصارف خانگی .عمومی وتجاری این شهر بترتیب۸۱۹۱.۹۲۷.۱۷۸متر مربع در ماه می باشد و مجموع مصارف فوق ۹/۹۶لیتر در روز به ازای هر نفر بوده است

ب) وضعیت فاضلاب :

هسته های اولیه شهر موچش به طور طبیعی در حاشیه رود خانه های منطقه كه در واقع منابع اب سطحی سهل الوصول هستند و از شاخه های فرعی امیراباد محسوب می شوند تشكیل شده است در حال حاضر انتشار الودگی فاضلابی در تمام سطح شهر و در مجاورت كانون فعالیت های روز مره تمامی تمام اقشار مردم از كودكان تا بزرگسالان واحدهای مسكونی دیده شده است رود خانه هایی كه شهر در ابتدا در حاشیه انها ایجاد شده بخصوص در فصول خشك سال به فاضلابروهای وسیع و روبازی تبدیل شده است كه مناظر ناخوشایندی را در محدوده مركزی شهر ایجاد كرده نموده بوی نامطبوع و ازار دهنده ایی از ناحیه این ابراهه در تمام سطح شهرمنتشر نموده است.

ج)تصفیه خانه فاصلاب موچش:

با توجه به اینكه شیب شهر به طرف رودخانه امیراباد می باشد بنابراین محل تصفیه خانه نهایی این فاضلاب رود خانه است و چون در نزدیكی موچش زمین مناسب برای تصفیه خانه فاصلاب به روشساده موجود نمی باشد لذا باید از روشهای مكانیكی و پیچیده تر یصفیه فاصلاب موچش استفاده نمود كه در مقابل به زمین مساحتهای كمتری نیاز خواهد بود.

۳- سیستم حمل و نقل

الف: جمعی یا عمومی :

در حال حاضر در سیستم درون شهری موچش تعداد ۵ دستگاه تاكسی و دو تاكسی سرویس با مجموعاً ۸ دستگاه سواری به امر جابجایی مسافران درون شهری می پردازند . این تاكسی ها در پیرامون محورهای اصلی شهر ایستگاههایی دارند و به چهار سوی جغرافیایی شهر تردد می كنند.

از سوی دیگر بر اساس آمار اعلام شده توسط مراجع زیربط ۱۰ دستگاه مینی بوس كار جابجایی مسافرین بین شهری موچش و روستاهای اطراف را انجام می دهند . در ضمن لازم به ذكر است كه این شهر دارای یك پایانه مسافر بری با مالكیت خصوصی می باشدكه دارای ۳۰ دستگاه سواری است. جابجایی مسافرین بین شهر موچش دیگر شهرهای استان كردستان {سنندج – كامیاران – دهگلان} از طریق این پایانه انجام می شود.

ب: سیستم حمل ونقل خصوصی {شخصی}

سیستم ارتباطی با استفاده از حمل و نقل خصوصی در شهر موچش مانند اغلب شهرها بر اساس سیستم مبدأ و مقصد انجام می پذیرید. این امری است كه در حمل ونقل عمومی كمتر اتفاق می افتد. رفت و آمدهای مسافرین از مبادی خود به مقاصد خود یك پروسه دو جانبه است. جانب اول این كه دریك شهر اولاً كاربری در دو طرف خیابانهای احداث شده بر پا می شوند و در نتیجه هر مسیری خود نوعی مقصد و مبدأ است و لذا جریانهای سفر به سوی آن راه می افتند. دوم این كه جریانهای ترافیك در حكت خود از مسیرها و نقاطی عبور می كند كه بهم پیوستن آنها موجب احداث یك مسیر جدید است . این سیستم ارتباطی یعنی قرار داشتن دو گروه به عنوان مبدأ و مقصد در دو سر یك مسیر عنصر اولیه یك شبكه ارتباطی است كه از قرار گرفتن چند فقره از آنها در كنار هم به وجود می آید.

۴- حوزه نفوذ خدماتی

از روابط حوزه نفوذ عملكردی و روابط قضایی – اجتماعی بدست می آید كه ۲۹ روستا در حوزه نفوذ شهر موچش با مركزیت دهستان امیرآباد واقع شده است كه مجموع جمعیت آن ها ۱۰۳۹۶ نفر در سال ۱۳۸۵ بوده است. با توجه به تدقیق فضای به عمل آمده در تعیین روستاها آنها به صورت اقماری با مركز مجموعه یعنی شهر موچش ارتباط دارند. البته با توجه به شرایط اجتماعی – فضای منطقه و همجواری با قطب اصلی خدماتی استان یعنی شهر سنندج و نزدیكی به شهرهای كامیاران و دهگلان این ارتباط واجد شدت و ضعف های است.

الف) حوزه نفوذ خدمات آموزشی : خدمات آموزشی مقاطع دبستان ، راهنمایی و دبیرستان را شامل می شود. در مقطع دبستان ، غیر از روستای كانی سواران تمامی روستاهای حوزه نفوذ دراری ساختمان و كادر آموزشی حوزه نفوذ می باشند . در مقطع راهنمایی ۱۰ واحد آموزشی مختلط پسرانه و دخترانه وجود دارد. روستاهای فاقد مقطع راهنمایی معمولاً به نزدیكترین روستا یا بیشتر به شهر موچش برای تحصیل مراجعه می كنند. در این راستا شهر موچش با برخورداری از دبیرستانها و هنرستانهای شبانه روزی مجموعاً ۳۲۴ دانش آموز را از روستاهای حوزه نفوذ پذیرا شده است .

ب) حوزه نفوذ خدمات بهداشتی – درمانی : خدمات بهداشتی – درمانی موجود در حوزه نفوذ شامل ۱۱ خانه بهداشت بوده و تنها دومركز بهداشتی – درمانی در روستاهای خامسان و پنیران مستقر هستند. این دو مركز خانه بهداشتهای تعدادی از روستاهه را تحت پوشش قرار داده و بقیه عمدتاً تحت پوشش مركز بهداشتی – درمانی شهر موچش و در رده بالاتر شهر سنندج می باشند. قاعدتاًٌ به دلیل ضعف خدمات درمانی و كمبود پزشك متخصص در شهر موچش، ساكنین روستاهای حوزه نفوذ و حتی خود شهر نیز به حوزه سنندج مراجعه می كنند.

ج) حوزه نفوذ خدمات مذهبی : عملكرد این خدمات به دلیل وجود آن در روستاهای حوزه نفوذ در حد صفر بوده و عملاً هیچگونه ارتباط عملكردی برای این نوع خدمات تعریف نمی شود.

د) حوزه نفوذ خدمات تجاری :

خدمات تجاری حوزه نفوذ محدود به مغازه های خرده فروشی و قصابی می باشد. از این لحاظ ۱۹روستای حوزه نفوذ دارای مغازه های خرده فروشی می باشند. البته مغازه های خرده فروشی تمها در سطح اندك و بسیار پایینی مایحتاج روزانه اهالی خود را تأمین می كنند و اهالی برای جبران كمبود، بیشتر به شهر موچش و قطب تجاری و خدماتی شهرستان یعنی شهر سنندج بدلیل نزدیكی مراجعه می كنند. با توجه به سرشماری عمومی نفوس و مسكن در سال ۱۳۸۵ از ۳۲ روستای تعیین شده به عنوان حوزه نفوذ موچش ، تنها ۱۶ روستا اولویت اول مركز خرید خود را شهر موچش قید كرده اند.

بخش چهارم : بررسی كالبدی – فیزیكی موجود در روستا

۱- وضعیت كالبدی- فیزیكی :

موچش به دلیل تاریخچه نسبتا طولانی و تنوع فرم ومرفولوژی در بخش های گوناگون .تنوع نسبی ساكنین و بنیادهای فرهنگی اجتماعی انان وعواملی از این قبیل دارای یك الگوی اجتماعی –ذهنی قوی است كه در آن محدوده ها منفصل ولی مشخص و قابل شناسایی است .

تاریخچه واقعی موچش امروز بر ما پوشیده است و تنها نشانی از گذشته ان بر به صورت تپه ای از خاك كه در خود هزاران خانه ویران دارد باقی مانده است كه از قدیم الایام در میان اهالی به صورت سینه به سینه نقل شده كه موچش دارای قلعه ای بوده است وامروزه ان تپه به اسم قه لا مشهور است .

در این قلعه تاریخی طایفه ای به نام گبر(زردشتیان) می زیسته اند.

هسته اولیه پیدایش شهرقلعه تاریخی در وسط آبادی است كه اولین سكونتگاه بوده است . بافت قدیمی شامل ساختمانهایی جای مانده مراحل گسترش تاریخی شهربوده اندكه از قسمت جنوب وجنوب غرب قلعه شروع شده است و به سمت شمال و شمال شرق قلعه ادامه پیدا كرداین ساختمانها همگی به پیرویت از مركزیت مسجد عبدالله عمران ساخته اند امرزه از بقایای ان بافت یك كوچه اصلی باقیست كه از طرف شرق و شمال شرق شروع شده و به انحنای دایره وار به غرب قلعه می پیوندد.

سالهای سال بافت متمادی موچش همین بوده و « مرحوم میرزا حبیب » جزء اولین كسان بوده است .و بعد از ایشان دیگران نیز اقدام به این كار كرده اند .به طوریكه در اوایل انقلاب چهار طرف قلعه را منازل و ساختمانهای مسكونی فرا گرفت ومرحله دوم توسعه بخش مركزی شهر اطراف مسجد شكل گرفته است .

مرحله بعدی توسعه در اطراف هسته اولیه در فاصله دو جاده اصلی و قدیمی شهر در قسمت شمال غرب و غرب و جنوب غربی شهر شكل گرفته است. مرحله اخر توسعه جدید شامل قسمت های شمال شرقی و جنوب و شرق شهر می باشد و ساختمانهای این شهر اغلب نوساز هستند.

۲- محاسبه سطوح كاربری مورد نیاز

الف) كاربری مسكونی:

عمده ترین اراضی در شهر در اراضی دایر ساخته شده عمدتا به كاربری مسكونی تعلق دارد.كاربری مسكونی در شهر با سیما ومنظر خاصی در اشكال وگونه های متفاوت دایر گردیده است به طوری كه بافت متفاوت ومتراكم وفشرده در قسمت های تازی تاسیس شده به چشم می خورد.با توجه به برداشت های میدانی در شهر موچش و به استناد ضوابط و مقررات وعناوین فعالیت های كاركردی كل سطح كاربری موچش ۳۵/۱۷۰۰۲۸ متر براورد شده است و از نظر تعداد واحد به ۸۰۹ قطعه مسكونی بالغ می گردد و در كنار كاربری مسكونی كاربری مختلط واقع شده كه كاربری مسكونی با۵۴/۱۹۳۰۳۹ متر مربع وجهت فعلی شهر۳۴۰۶ نفر سرانه این كاربری ۶۸/۵۶ متر مر بع را به خود اختصاص داده است.

ب) كاربری تجاری :

كاربری تجاری به عنوان منبع اقتصادی شهر واقع شده و در دو قالب عمده فروشی و خرده فروشی خلاخصه می شود. بخش عمده ای از اراضی تجاری شهر بر روی محور اصلی دهگلان –كامیاران و معابر اصلی قرار گرفته است در كل مساحت این كاربری ۳۰/۱۸۳۰ متر مربع و بر اساس محاسبه سطوح سرانه كاربری تجاری ۵۴./. متر مربع می باشد وبا توجه به جمعیت شهر یرانه فوق مطلوب به نظر می رسد وضمنا این كاربری ۱۴./.از كل مساحت محدوده شهر موچش را به خود اختصاص داده است.

ج) كاربری آموزشی:

از مجموع كل مساحت اموزش شهر موچش سطحی معادل ۸۹/۸۵۵۴۸ متر مربع با سرانه ای به ازای هر نفر ۱۹/۲۵ متر مربع را به خود اختصاص داده است در شهر موچش مركز مستقل مهد كودك وجود ندارد و مركز اموزشی به نام ابتدایی ۸۰/۳۱۷۲ متر مربع با سرانه ا یی ۹۶/. متر مربع و سه مركز اموزشی مقطع راهنمایی با مساحت ۹۸/۹۷۱۴ متر مربع با سرانه ایی معادل ۸۵/۲ متر مربع یك مقطع اموزشی و دبیرستان ۶۵/۷۴۰۹ متر مربع با سرانه ایی ۱۸/۲ متر مربع به ازای هر نفر را به خود اختصاص داده و شهر فاقد مركز اموزش عالی می باشد.

د) كاربری بهداشتی:

با توجه به اهمیت كاربری بهداشتی به عنوان شاخص توسعه شهری می توان گفت در وضع موجود شهر موچش با كمبود این كاربری مواجه است همچنین باید گفت با رونق زندگی شهری و استفاده بیشتر از وسایل بهداشتی و حمام در منازل سطح مطلوب استفاده از مراكز بهداشتی عمومی در این گروه كاهش می یابد لیكن باز این مراكز بهداشتی عمومی جزء ضروریات یك شهر می باشد.

ه) كاربری مذهبی:

موچش در وضع موجود دارای چهار مركز مذهبی است كل كاربری مذهبی ۲۲/۲۲۵۶ متر مربع است كه به توجه به جمعیت فعلی شهر سرانه این كاربری ۶۶/. متر مربع است می توان گفت شهر از لحاظ كاربری دارای كمبود خاصی نمی باشد.

كاربری فرهنگی:در حال حاظر موچش یك مركز فرهنگی به مساحت۱۸۷۷ متر مربع با سرانه ایی به ازاء هر نفر ۵۵/. متر مربع وجود دارد.

و)كاربری ورزشی:

موچش در وضع موجود دارای دو واحد اموزش است.كه سطحی معادل ۴۵۵۲ متر مربع را به خود اختصاص داده است یرانه این كاربری معادل ۳۴/۱ متر مربع را به ازای هر یك از شهروندان را به خود اختصاص داده است.

ز)كاربری فضای سبز:

یكی از مهمترین كاربری شهری پارك ها و فضای سبز است در موچش پارك ها وفضای سبز سطحی معادل ۹۳۶۳ متر مربع را در بر گرفته اند وبا این سطح سرانه فضای سبزبرای هر نفر از جمعیت شهر۷۵ /۲ متر مربع است با توجه به سرانه استاندارد كه حداقل سرانه هر متر مربع فضای سبز ۱۲-۹ متر مربع قرار دارد بنابراین سطح فوق دارای كمبود است.

خ)كاربری اداری:

سطح كل كاربری اداری و انتظامی موچش ۸۱/۴۵۳۳۸ متراین كاربری برای هر نفر به ازاء ۳۱/۱۳ متر مربع بوده است با توجه به مركزیت دهستان احداث بودن شهر برای كلیه ادارات واحد اداری ایجاد شده و تعداد كل ادارات و مراكز اداری جمعا ۱۹ واحد ساخته شده از كل بافت شهر موچش را اشغال كرده است.

۳- كیفیت مساكن:

الف) بافت قدیمی شهر موچش:

بافت قدیمی شهر به دور قلعه در طول سالیان گذشته شكل گرفته وبا گذر زمان و رو به دوران اسلام باعث درون گرا شدن خانه هادر این محدوده شده به طوری كه فضای باز غالبا درمركز پلاك های مسكونی واقع شده است واحد مسكونی بافت قدیم موچش دارای دو نوع فضا می باشد.۱فضای انسانی ۲فضای شغلی.عمده ترین مصالح به كار گرفته شده دربنا عبارتند ازبیتر چوبی.سنگ بوم آور ونمای كاهگل

ب) بافت میانی:

دراین بافت معمولا فضای مسكونی دریك طرف قراردارد وفضای باز خانه مقابل ویاجنب عیان مسكونی قرار داردوگاهی سرویس های بهداشتی داخل حیاط استقرار یافته است مصالحی كه دراین گونه ساختمان به كار میرود شامل اجر.آهن. چوب وسنگ بوم است.

ج) بافت جدید:

امروز بافت های جدید شهری كاملا برنامه ریزی شده هستند به طوری كه طرح وپلان و حمل قرار گیری بیشترعناصره شهری پیش بینی شد است درساخت جدید شهركاملاازضوابط و مقررات ساختمانی پیروی كرده وهركدام از آنها دارای نقشه می باشند ساخت بافت های شهر به صورت شمال جنوبی ساخته شده است و برخلاف بافت های قدیمی كه كاهگلی است نمای بافت جدید اكثرا سنگ هستند.

۴- نوع مالكیت در منطقه موچش

الف) خصوصی: با توجه به وجود بیشترین تعداد واحد مسكونی ، تجاری،تجاری – مسكونی و اراضی زراعی در سطح شهر ، این دسته از مالكیت جایگاه خاصی را به وجود آورده است. در مجموع ۱۱۴۷ واحد یا قطعه در شهر موچش دارای مالكیت شخصی است كه بالغ بر ۲/۹۰۵۷۲۳ متر مربع را به خود اختصاص داده است.

ب‌) مالكیت دولتی: در این دسته از مالكیت كلیه كاربری های اداری ، آموزشی، انتظامی و خوابگاهی دراختیار دولت است. بر اساس محاسبات تعداد قطعات ۳۷ و مساحت آن ۴۷/۱۵۰۸۴۸ متر مربع است. از نظر توزیع مكانی بیشتر این كاربری در شهر زیبا واقع شده است.

ج‌) مالكیت عمومی: این دسته از از مالكیت ها در شهر در برگیرنده كاربردهای عمومی از جمله پارك و فضای سبز و شهر بازی، شبكه راه ها و تجهیزات شهری است كه عموماً حفظ و نگهداری آن دراختیار و مسئولیت شهرداری ها و معمولاً مردم استفاده كننده از این كاربری هستند و از لحاظ محاسبات حدود ۷/۰ درصد از كل مساحت شهر موچش را به خود اختصاص داده است.

۵- وضع كمی و كیفی تجهیزات شهری :

الف) ایستگاه سوخت گیری : موچش در حال حاضر دارای یك ایستگاه سوخت گیری می باشد كه در وروی شهر از سمت دهگلان با مساحت تقریبی ۲۲۱۲ متر مربع قرار دارد. با توجه به حجم وسیله نقلیه می توان گفت كه این جایگاه جوابگوی نیازهای شهری می باشد و از لحاظ كمی مشكلی در بر طرف كردن نیازهای ساكنین شهر موچش ندارد. عمدع ترین كمبود در این زمینه در شهر موچش عدم جایگاه سوخت گیری مخصوص CNG برای وسایل نقلیه گاز سوز می باشد.

ب)گورستان و غسالخانه: در حال حاضر موچش دارای یك قطعه گورستان به مساحت ۱۲۴۰۰ متر مربع در محل كاریز در بخش جنوب شرقی میدان اصلی شهر می باشد كه بنا به نظر به نظر شهرداری نیاز اكثر شهروندان شهر را مرتفع می سازد و آمار دقیقی از تعداد دفن شدگان دراین گورستان در دست نیست.

ج) آتش نشانی : موچش دارای یك ایستگاه آتش نشانی در موطه ساختمان اداری شهر می باشد. در طی سال گذشته ۲ مورد و در دو سال گذشته ۸ مورد آتش سوزی رخ داده است. در حال حاضر دو نفر به عنوان راننده و یك نفر به عنوان كارگر در آتش نشانی موچش مشغول به كارند. عمده ترین مشكلات این سازمان كمبود نیروی انسانی آموزش دیده و توانمند و كمبود امكانات و ادوات و ابزار اطفاء حریق و امداد رسانی می باشند.

د) دفع زباله: بنابر اظهارات شهرداری در شهر موچش روزانه حدود ۲ تن زباله جمع آوری شده . سیستم جمع آوری زباله در سطح شهر به صورت دستی انجام می شود و پس از جمع آوری از سطح شهر این زباله ها به محل زباله موچش در خارج از محدوده شهر در فاصله ده كیلومتری شهر در ممحور موچش – سنندج ، دره روستای كانی سواران منتقل شده و سوزانده می شود. شهرداری موچش جمع آوری زباله را به بخش خصوصی واگذار كرده است. عمده ترین مشكلات شهرداری در این زمینه كمبود اعتبارات جهت خرید ماشین آلات جمع آوری زباله می باشند.

بخش پنجم: راهبردهای توسعه اقتصادی

۱-اوضاع كلی اقتصادی موچش:

الف) بررسی وضعیت اقتصاد كشاورزی موچش:

براساس امارهای مربوط به بخش كشاورزی نشان می دهد كه مجموع اراضی زراعی تابعه موچش حدود۵۶۰ هكتار بوده كه ازاین ۴ /۹۰درصد آبی و ۶/۹درصد به صورت دیم بوده است.بیشترین محصولات زراعی این شهر شامل گندم آبی آفتابگردان و گندم دیم ونخود و عدس می باشد در بعصی ماشین الات كشاورزی این شهر از وجود۲۱دستگاه تراكتور رمانی ۴سیلندر برخوردار می باشد لازم به ذكر است كه تعداد كل بهره برداران كشاورزی آن۳۵۰نفروتعداد دامداران ان۷۰نفر می باشد.از امكانات ابی این شهر می توان به رودخانه دلشمی امیراباد وشاخه فرعی گاورود و۷واحدجوی آب كشاورزی اشاره كرد ودرمورد برخوردای از مجتمع دامداری ومرغ داری اشاره كرد.درحوزه موچش ۲۰واحددامداری سنتی و۵۰واحد مرغداری صنعتی اشاره كرد كه با ارزش۶۵هزار قطعه در هردوره ازمهمترین آتی تلاش در جهت افزایش تولید محصولات كشاورزی ودامی وكاهش ضایعات كشاورزی می باشد.

ب) برسی وضیعت اقتصادصنعت ومعدن موچش:

نگاه به وضعیت شهر موچش نشان می دهد كه بخش صنعت به طوره كلی فاقد سهم كلی اقتصادشهر است.به طوری كه این شهر فاقد هر گونه شهرك صنعتی بوده وبراین اساس هیچ گونه كارگاه صنعتی درسطح شهر فعالیت نداشته وارزش افزوده بخش صنعت در اقتصاد شهرتقریبا درحد صفر است بیشترین سهم صنف برابر با۵۸/۱۵درصدومربوط به اتحادیه یدكی وتعمیر كاران اتومبیل وكمترین سهم برابر۳۵درصدو مربوط به اتحادیه كلوب ورزشی است .

ج‌) بررسی وضعیت اقتصاد بخش خدمات موچش:

به طور كلی شهر موچش با توجه به عدم وجود كارگاه های صنعتی و صرف نظر از بخش كشاورزی مبتنی برفعالیتهای بخش خدمات بوده است نگاهی به آمارصنفی تجاری فعال در موچش نشان می دهد كه از۲۷۶واحد تجاری فعال درسطح شهر۱۷واحد دربخش واحدهای مرتبط با صنعت.۲۵واحد متبط با كشاورزی و۲۳۴واحد باقیمانده فعال در زیرمجموعه های بخش خدمات بوده اند.نگاهی به وضیعت اقتصادی خانوارهای شهر موچش نشان می دهد كه هم اكنون در سطح شهر تعداد۸۱۶خانوار مشغول فعالیت می باشد كه مجموع جمعیت انها ۳۱۴۶ نفر می باشد از كل شاغلین به ترتیب ۱۳۸ نفر به بخش كشاورزی و ۲۰۷ نفر در بخش خدمات و۱۰۳ نفر در بخش صنعت و معدن فعالیت كرده اند .

د‌) میزان اشتغال و بیكاری جمعیت فعال :

بر اساس نتیاج سرشماری سال ۱۳۸۵ نرخ بی كاری شهر موچش ۴/۱ درصد بوده است كه در مقایسه با میانگین نرخ مذكور در مناطق شهری بسیار نرخ مناسب و پایینی می باشد.تقریبا از هر ۷۲نفرجمعیت موچش یك نفر در فرایند جستجوی كار و شغل نا موفق بوده است. نرخ بیكاری به تفكیك زنان و مردان به ترتیب۳/۱ در برابر ۷/۲ بوده است نرخ بیكاری در میان زنان شهر موچش بسیار بوده است كه نشان دهنده پویایی نسبی اقتصاد شهر در و جذب و ایجاد فرصت های شغلی مناسب است.