جوادآباد ، بخش و شهری در شهرستان ورامین، در استان تهران.
۱) بخش جوادآباد. در جنوب شهرستان ورامین واقع و مشتمل است بر دو دهستان بهنام عرب‌جنوبی و بهنام وسط جنوبی. مركز آن شهر جوادآباد یا جوادیه است.
این بخش در دشت واقع شده و نواحی جنوبی آن نزدیك كویر و جزء پارك ملی كویر است. بخش جواد آباد، به سبب موقعیت‌كویری، دارای تابستانهای گرم و خشك و زمستانهای سرد است ( فرهنگ جغرافیائی آبادیها، ج۳۸، ص۱۰۲) و بادهایی در آنجا می‌وزد از جمله شهریاری یا قاقازَن در تمام فصول، سام یا خَشو در تابستان، جوزا در خرداد، باد كوه یا شمال و باد قبله یا جنوب از سوی كویر(رجوع كنید به رضایی، ص۴۵ـ۴۷).
رودهای جاجرود *، كرج*و گُلو در این بخش‌جاری‌اند (جعفری، ج۲، ص۱۶۳،۴۳۰؛ افشین، ج۲، ص۴۸۹ـ۴۹۱).
اهالی بخش جوادآباد به كشاورزی، دامداری و صنعت اشتغال دارند. كشاورزی بیشتر به صورت آبی است. دامداری نیز در این بخش به صورت صنعتی رونق دارد و دامپروری نیمه كوچرو در آنجا معمول‌است. از صنایع‌دستی دارای گلیم‌بافی و قالی‌بافی، با طرح كاشی و نقش میناخوانی و برای مصرف محلی است و بیشتر، زنان آنها را می‌بافند (آذری دمیرچی، ص۹؛ فرهنگ جغرافیائی آبادیها، ج۳۸، ص۱۰۳).
بخش جوادآباد معادنی دارد، از جمله سنگ استرانسیوم، سولفات دوسود (شوره)، باریت و گچ كه این مواد معدنی و نیز فرآورده‌های كشاورزی و دام زنده، همگی، از اقلام صادراتی‌اند (همان، ج۳۸، ص۱۰۲ـ۱۰۳).
در ۱۳۲۳ ش دهستانهای بهنام‌عرب(با ۶۸ آبادی) و بهنام وسط (با ۶۳ آبادی) جزو بخش ورامین در شهرستان تهران بودند (ایران. وزارت‌كشور. اداره‌كل آمار و ثبت‌احوال، ج۱، ص ۲۵۵). در دی۱۳۵۴ بخش جوادآباد تشكیل شد (ایران. وزارت‌كشور. معاونت‌سیاسی. دفتر تقسیمات كشوری، ذیل«استان‌تهران»). در سرشماری۱۳۷۵ ش، این بخش۲۷۸، ۲۶ تن جمعیت داشته است كه از آن میان۴۴۲ ، ۲۲ تن(ح ۸۵%) روستانشین بوده‌اند (مركز آمار ایران، ۱۳۷۸ ش، ص۴۱؛ همو، ۱۳۷۶ ش، ص‌هفتادوشش). در این بخش چند امامزاده وجود دارد، از جمله امامزاده یحیی در آبادی كهنه‌گُل؛ امامزاده‌محمد، میان آبادیهای ایجْدان و كریم‌آباد؛ امامزاده عبداللّه در آبادی امامزاده‌عبداللّه؛ امامزاده‌طاهر در آبادی حصارسُرخ و امامزاده‌هادی در آبادی نجف‌آباد (آذری‌دمیرچی، ص۳۷، ۵۷؛ فرهنگ جغرافیائی‌آبادیها، ج۳۸، ص۲۸، ۱۲۶، ۳۴۷). اهالی آن شیعه دوازده امامی‌اند و به فارسی با گویش محلی سخن می‌گویند (همان، ج۳۸، ص ۱۰۲).
۲) شهر جوادآباد، مركز بخش جوادآباد و جنوبی‌ترین شهر در شهرستان ورامین. در ارتفاع ۸۴۰ متری از سطح فاصله آن با تهران حدود ۵۴ كیلومتر است. بیشترین دمای آن در تابستانها ْ۴۴، كمترین آن در زمستانها ْ۶- و میانگین بارش سالانه آن۱۸۰ میلیمتر است( فرهنگ جغرافیائی آبادیها، ج۳۸، ص۱۰۳).
آبادی جوادآباد، در ۳ اسفند ۱۳۷۲، به شهر تبدیل شد و نام آن به جوادیه تغییر یافت(ایران. قوانین و احكام، ۱۳۷۳ش، ص۷۲۳؛ رجوع كنید به ادامه‌مقاله). در ۳۰ بهمن۱۳۷۹، طبق تصویبنامه هیئت‌وزیران، دوباره نامش جوادآباد گردید (همو، ۱۳۸۰ ش، ج۲، ص۱۷۰۱). در ۱۳۷۵ ش، جمعیت آن ۸۳۶ ، ۳ تن بود (مركز آمار ایران، ۱۳۷۶ ش، همانجا). قالیچه بافی در بین‌اهالی این شهر از اهمیت فراوانی برخوردار است(رجوع كنید به آذری دمیرچی، ص۹).
شهر جوادآباد، كه در دوره قاجار(۱۲۱۰ـ۱۳۴۴) جوادیه نامیده می‌شد، منسوب به سید جواد ظهیرالاسلام فرزند سیدزین‌العابدین امام‌جمعه تهران از علمای دوره قاجار در این منطقه است (رجوع كنید به معصوم علیشاه، ج۳، ص۶۴۴). این شهر در منطقه قدیمی بهنام، كه نخستین بار در سده هشتم حمداللّه مستوفی (ص۵۳)، آن را با شصت دیه از نواحی ولایت ری وصف كرده است، قرار دارد.
ظاهراً در دوره افشاریه(۱۱۴۸ـ ۱۲۱۰) گروههایی از عشایر عرب (مانند عرب‌سلمانی، عرب سرهنگی، عرب سالاری،عرب‌خواری،عرب حلوایی،عرب علیدائی و عرب‌علیدوستی) از فارس به این منطقه كوچانده و در آنجا ساكن شدند (رجوع كنید به مستوفی، ج۱، ص۶؛ امینی، ص۱۲۳ـ۱۲۷). به مناسبت این جابه‌جایی،این منطقه به تدریج به بهنام عرب معروف شد (رجوع كنید به وزیری، ص۵۱). عشایر عرب منطقه در آغاز دوره قاجار از هواداران آقامحمد خان (حك: ۱۲۱۰ـ۱۲۱۱) به شمار می‌رفتند. این حمایت به حدی بود كه موجب شد آقامحمدخان در آغاز تدارك سلطنت ابتدا به ورامین برود تا از همراهی‌عشایر عرب منطقه برخوردار شود. یكی از دلایل آقامحمدخان برای انتخاب تهران به عنوان پایتخت در ۱۲۱۰، نزدیكی آن به مساكن عشایر عرب منطقه ذكر شده است(مستوفی، همانجا؛ نجمی، ص۱۰؛ برای اطلاع بیشتر رجوع كنید به وزیری، ص۵۱ ـ۵۲؛ امینی، ص۲۰ـ۲۴).
در دوره قاجار، آبادی جوادآباد از قرای معتبر منطقه و مركز فعالیتها و تحولات به شمار می رفت(رجوع كنید به معصوم علیشاه، همانجا؛ نیز رجوع كنید به ادامه‌مقاله). در دوره ناصر الدین‌شاه (حك: ۱۲۶۴ـ ۱۳۱۳) و پس از آن، بسیاری از آبادیهای منطقه (مانند ایجدان، طُغان، خاوه و حصار كَلَكْ) از جمله املاك خالصه جوادآباد بودند (امینی، ص۶۸، ۹۱ـ۹۳). اعتمادالسلطنه‌ــ كه كتاب مرآه‌البلدان را در همین دوره تألیف كرده‌ــ در باره این منطقه به ذكر این اطلاع اكتفا كرده كه جوادآباد از قرای ورامین است(ج۴، ص۲۲۶۹).
در زمان مشروطیت، به سبب وجود عشایر مختلف و منازعات میان مشروطه خواهان و مخالفان آنان، ورامین و به تبع آن بهنام‌عرب، از مناطق مهم كشور بود. اهالی برخی آبادیهای بهنام‌عرب در نهضت‌مشروطه مشاركت و از آن حمایت كردند كه با مخالفتهایی روبه‌رو شدند، چنان كه حسن‌خان قَرچَكی مشروطه‌خواهان را سركوب كرد و یارانش آبادیهای منطقه را غارت كردند (رجوع كنید به امینی، ص ۱۲۴). یكی دیگر از رویدادهای منطقه در اواخر دوره قاجار، درگیری مردم جوادآباد با نیروهای حكومتی در ۱۳۳۴ بود. این درگیری احتمالاً هنگامی روی داد كه در تهران قحطی نان بود و حكومت، كه خود محصولات غله املاك خالصه را احتكار كرده بود،شركتی در اطراف تهران تأسیس كرده بود تا با خرید گندم در انحصار آن شركت باشد (همان، ص۱۰۸ـ۱۰۹).
در دوره پهلوی نیز بعضی آبادیهای بهنام‌عرب، كه دارای قنات و حقابه از جاجرود بودند، ضبط و جزواملاك خالصه شدند. كشت غلات و حبوبات و صیفی در محدوده این بخش و نیز دامپروری، به ویژه در زمستانها، مهم‌ترین‌فعالیت‌اقتصادی در آنجا به شمار می‌رفت و جوادآباد، كه قصبه دهستان بهنام‌عرب بخش ورامین بود و چند مزرعه تابع (مانند حسن‌آباد، صدرآباد و حسین‌آباد) داشت، معروف‌ترین آبادی منطقه بود (رجوع كنید به همان، ص۴۷ـ ۴۸؛ ایران. وزارت كشور. اداره كل آمار و ثبت احوال، ج۱، ص۲۵۵؛ رزم‌آرا، ج۱، ص۵۴).