سلام نو _ سرویس گردشگری: همه ما كم و بیش از سلسلههای تاریخی و ترتیب به قدرت رسیدنشان چیزهایی میدانیم؛ اما كمتر كسی است كه بداند تاریخ ایران به این سلسلهها ختم نمیشود و قدمت این سرزمین كهن به دورانی پیش از اختراع خط میرسد.
با این كه بخشی از تاریخ و گذشته این سرزمین را در كتابهای درسی خوانده ایم، اما از بخش اعظم تاریخ ایران بی اطلاعیم یا برای آگاهی، دسترسی به منابع كافی نداریم. اینجا است كه موزهها به داد افراد علاقه مند به تاریخ رسیده و آثار تاریخی به جامانده از دورههای مختلف را به نمایش میگذارند.
البته در هر شهر و روستای گردشگری موزهای قرار دارد كه به معرفی و نمایش آثار تاریخی میپردازد. اما این موزهها تنها به آثار استخراج شده از آن منطقه اختصاص یافتهاند و برای اطلاعاتی بیشتر از تاریخ ایران به موزه جامع تر، موزه ملی ایران مراجعه میشود كه با گردآوری آثار از مناطق مختلف ایران به خوبی دورههای تاریخی مختلف را به نمایش گذاشته است.
سیر تاریخی جالب موزه ایران باستان:
در سال ۱۲۹۵ بود كه مرتضی قلی خان ممتاز الملك یكی از اتاقهای مدرسه دارالفنون تهران را به فضایی به نام موزه تبدیل كرد و بیش از ۲۷۰ شی تاریخی را در آن گردآوری كرد.
پس از مدتی كه حفاریهای باستان شناسی آغاز شد (۱۳۰۶)، جای خالی فضایی تحت عنوان موزه به شدت احساس میشد و در نتیجه دستور ساخت موزه صادر شد. ابتدا این دستور در سال ۱۳۰۸ به آندره گدار فرانسوی ابلاغ شد تا نقشه ای شایسته برای موزه ایران طراحی كند.
این معمار فرانسوی با مطالعه سبك معماری ایرانی و با الهام از ایوان طاق كسری طرحی مطابق معماری و تاریخ ایران طراحی كرد.
این طرح در سال ۱۳۱۴ به معماران ایرانی حاج عباس قلی معمار باشی و استاد مراد تبریزی داده شد تا عملیات ساخت و ساز را آغاز كند و در نهایت پس از دو سال فعالیت، موزه ملی ایران مورد بهره برداری قرار گرفت.
مجموعه موزه ملی ایران از جاهای دیدنی تهران و دارای دو ساختمان مجزا است. ساختمانی كه با آجرهای قرمز مشاهده میشود همان بنای است كه معمار فرانسوری طرح آن را كشید و امروزه عنوان قدیمیترین موزه كشور را به خود اختصاص داده.
این ساختمان قدیمی به دوره پیش از تاریخ و دوره تاریخی اختصاص دارد و به نام موزه ایران باستان خوانده میشود. در سمت دیگر این ساختمان قدیمی، بنایی نسبتا تازه را مشاهده خواهید كرد. این ساختمان جدید در سال ۱۳۷۵ با طرحی الهام گرفته از سبك معماری ساسانی افتتاح شد. در این بنا به دوره اوایل اسلام تا دوران قاجار پرداخته و با نام موزه دوره اسلامی شناخته میشود.
موزه ایران باستان بنایی دو طبقه است. در طبقه اول موزه آثاری از دوران پارینه سنگی، دوران نو سنگی، مس و سنگ را خواهید دید. در طبقه همكف این بنا بازدید از عصر مفرغ و آهن شروع شده و با دوره هخامنشی و سلوكی ادامه یافته و در دوران پارتی و ساسانی به پایان خواهد رسید.
گنجینه با ارزش موزه ایران باستان
در موزه ایران باستان اشیای تاریخی به ترتیبت قدمتشان قرار گرفته اند. در واقع مسیری كه برای بازدید در نظر گرفته شده است، از قدیمی ترین دوران به جدید ترین دوران می رسد.
قدیمی ترین اشیاء، مربوط است به دوران های مختلف پارینه سنگی. اشیاء سنگی این بخش، بین ۸۰۰ هزار تا یك میلیون سال قدمت دارند كه نشانگر حضور انسان های اولیه در فلات ایران هستند.
هرچه جلوتر بروید از قدمت اشیاء كمتر می شود. به عنوان مثال ابزارهای سنگی مربوط به ۱۰ هزار سال قبل هم در این بخش قرار دارند.
آثار اقوام آریایی در فلات پهناور ایران به ویژه هنر برنز لرستان، نقوش نمادین مهرها، تدفین به صورت جنینی در تابوت های سفالی قیر اندود شده و كشف شده از تپه حسنلوی آذربایجان، قانون حمورابی، كتیبه ها و حجاری های دوران باشكوه هخامنشی به ویژه آثار اكتشافی از تخت جمشید، آثار یونانی، آثار دوران اشكانی، آثار ساسانیان و … مجموعه ای بسیار غنی از تاریخ و تمدن كشور را دور هم فراهم كرده اند.
در میان این آثار، آثار بسیار ارزشمند دیگری مانند مرد نمكی (یكی از مردان نمكی كشف شده از معدن نمك چهرآباد زنجان) هم دیده می شود.
آثاری كه در موزه ایران باستان در معرض نمایش قرار گرفته اند، تنها گوشه ای از آثار و اشیایی هستند كه در خزائن این موزه نگه داری می شوند. بسیاری از اشیای ارزشمند اكتشافی كشور، به دلیل كوچك بودن فضای موزه (زیرا این موزه در آن زمان و بر اساس حجم آثار اكتشافی زمان خودش ساخته شده است) در خزائن آن نگه داری می شوند.
موزه ایران باستان در مقایسه با موزه های مطرح دنیا، یكی از معدود موزه هایی است كه اكثریت غریب به اتفاق آثار آن به طریق علمی و به همراه مشخصات تاریخی، محل كشف آن ها، گروه متخصص و باستان شناس و با آگاهی از لایه های مختلف تمدنی به دست آمده اند. در نتیجه آثار این موزه دارای هویت اند و هركدام شناسنامه دارند.